Ψηφοδέλτια σε «μαύρο κουτί»

Στο μυαλό των πολιτικών πάντοτε υπάρχει «η στραβή στη βάρδια», ακόμη κι αν δεν το ομολογούν δημοσίως. Ενα απρόβλεπτο γεγονός μπορεί να αλλάξει άρδην σχεδιασμούς και να αναδείξει άλλες προτεραιότητες. Πολύ περισσότερο εάν το αναπάντεχο αποκτήσει διαστάσεις εθνικής τραγωδίας. Είναι κι αυτό μέσα στα ενδεχόμενα που στην κορυφή της εξουσίας έχουν (ή οφείλουν να έχουν) υπολογίσει στα σχέδια που έχουν ανοίξει πάνω στο γραφείο. Εάν συμβεί μέσα στο στενό χρονικό πλαίσιο που πρέπει να ληφθούν οι αποφάσεις, προφανώς είναι και θέμα τύχης. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης απέφευγε σχολαστικά όλο το προηγούμενο διάστημα να δεσμευτεί με κάποια ημερομηνία εκλογών. Οχι γιατί δεν είχε κυκλώσει μια Κυριακή στο ημερολόγιο – η 9η Απριλίου είχε ουσιαστικά «κλειδώσει» μέχρι τα μεσάνυχτα της περασμένης Τρίτης -, αλλά επειδή προνοητικά εκτιμούσε ότι δεν υπήρχε λόγος να εγκλωβιστεί εκ των προτέρων σε ανακοινώσεις που θα μπορούσαν να διαψευστούν. Οι εκλογές θα προκηρύσσονταν στην κατάλληλη ώρα – μέσα στο Προεδρικό Μέγαρο. Η μοιραία σύγκρουση στην κοιλάδα των Τεμπών άνοιξε εκ νέου το χρονοδιάγραμμα.

Στην πραγματικότητα, το Μέγαρο Μαξίμου δεν έχει να διαχειριστεί πλέον μόνο τον χρόνο των εκλογών και όσες εκκρεμότητες (κατά βάση, μέτρα και τελευταίες παροχές) συνόδευαν το εκλογικό πλάνο. Εχει να διαχειριστεί και μια τραγωδία που αφήνει ήδη βαθύ αποτύπωμα. Το δείχνει σε μεγάλο βαθμό και η ανάληψη του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών από τον Γιώργο Γεραπετρίτη. Το «μαύρο κουτί» θα εξεταστεί σε κεντρικό επίπεδο. Ο Πρωθυπουργός απέφευγε να δεσμευτεί για την Κυριακή της κάλπης γιατί η κυβέρνηση πρέπει να έχει ευελιξία στις δικές της κινήσεις και μπροστά στο απρόοπτο. Οι σεισμοί στην Τουρκία είχαν και σε αυτό παίξει τον ρόλο τους.

Ετσι κι αλλιώς, όσα διαδραματίζονταν από τον περασμένο μήνα στη γειτονική χώρα αποτελούσαν παράδειγμα προς αποφυγή σε πολλά επίπεδα. Και είχαν θέση στις περισσότερες συζητήσεις στο πρωθυπουργικό επιτελείο. Ο Ερντογάν είχε δεσμευτεί με την εκλογική 14η Μαΐου και τώρα καλείται ή να παραμείνει συνεπής ή να αναδιπλωθεί και να δικαιολογήσει τη μετάθεση των εκλογών, προσπαθώντας ταυτόχρονα να καλύψει την πολιτική ζημιά από τα καταστροφικά Ρίχτερ. Στο Μαξίμου αισθάνονται δικαιωμένοι από την τακτική που ακολούθησαν: Δεν χρειάζεται να καταφύγουν σε ακροβασίες, είτε αλλάξει το εκλογικό χρονοδιάγραμμα είτε μπει τελικά σε εφαρμογή το αρχικό σχέδιο. Την επόμενη εβδομάδα τα δεδομένα ίσως βοηθήσουν να αποκρυσταλλωθεί η εικόνα. Οι προχθεσινές βεβαιότητες, ωστόσο, έχουν αντικατασταθεί πλέον με ένα «θα δούμε», ακόμη κι από τους εξ απορρήτων συνεργάτες που είχαν κατασταλάξει για την ώρα της εκλογικής αναμέτρησης και εργάζονταν ήδη γι΄ αυτήν – όπως ο Γεραπετρίτης.

Το παράδειγμα Ερντογάν είχε ρόλο στην εσωτερική συζήτηση μετά τα Τέμπη και το επικαλούνται όσοι κρίνουν ότι δεν χρειάζεται να αλλάξει το αρχικό πλάνο. Εάν στην Τουρκία με τους σχεδόν 50.000 νεκρούς και τη βιβλική καταστροφή το χρονοδιάγραμμα δεν ανατραπεί, μια αλλαγή σχεδιασμού στα καθ΄ ημάς θα μπορούσε να μεγεθύνει ένα πρόβλημα που ήδη αντιμετωπίζει η κυβέρνηση. Στη συζήτηση μπήκε και το παράδειγμα Καραμανλή που στις μεγάλες πυρκαγιές του 2007 προχώρησε κανονικά στις εκλογές. Οι κάλπες μέσα στις στάχτες, άλλωστε, τον είχαν διατηρήσει στο πρωθυπουργικό γραφείο.

Ο αντίλογος στο ίδιο τραπέζι είναι ότι στην περίπτωση του Ερντογάν η πρόωρη ανακοίνωση της ημερομηνίας των εκλογών τον έχει ήδη εγκλωβίσει και περιορίζει τους χειρισμούς του και την προεκλογική του καμπάνια, ενώ στην περίπτωση Καραμανλή δεν υπήρχε ουσιαστικό περιθώριο για αλλαγή χρονοδιαγράμματος. Τον Αύγουστο του 2007 οι εκλογές δεν είχαν απλώς εξαγγελθεί, είχαν προκηρυχθεί και η Βουλή είχε διαλυθεί πριν απ’ τις πρώτες φλόγες. Στην παρούσα συγκυρία, η κυβέρνηση και ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχουν την πολυτέλεια να περιμένουν τα «ξεροκέφαλα γεγονότα» πριν ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις.

Δίπλα στον πόνο και την εθνική θλίψη που δεν έχουν εύκολες συνταγές διαχείρισης και παράλληλα με την αναζήτηση ευθυνών, στο Μαξίμου περιμένουν να διαγνώσουν το γενικότερο κλίμα που θα διαμορφώσει η τραγωδία. Από αυτό θα κριθούν και οι αποφάσεις.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ