Brexit: Μετανιώνουν οι Βρετανοί; – Νέα τάση το Bregret

Σχεδόν επτά χρόνια και τέσσερις πρωθυπουργούς από τότε που το Ηνωμένο Βασίλειο ψήφισε υπέρ της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το δημόσιο αίσθημα έχει αντιστραφεί.

Στην τελευταία δημοσκόπηση της YouGov που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, το 53% δήλωσε ότι ήταν λάθος επιλογή η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ, έναντι του 32% που εξακολουθεί να πιστεύει ότι ήταν σωστή η απόφαση.

Η δημοσκόπηση της Ipsos τον Ιανουάριο έδειξε ότι σχεδόν οι μισοί, ήτοι το 45% του πληθυσμού, πίστευα ότι το Brexit είχε επιδεινώσει  την καθημερινότητά του, έναντι μόλις 11% που είπε ότι είχε βελτιώσει τη ζωή του.

Μια δημοσκόπηση που διεξήχθη από τις Focaldata και UnHerd στα τέλη του 2022 διαπίστωσε ότι από περίπου 10.000 ερωτηθέντες σε εθνικό επίπεδο, το 54% είτε «συμφωνεί απόλυτα» ή «συμφωνεί λίγο» με την θέση ότι «η Βρετανία έκανε λάθος που αποχώρησε από την ΕΕ».

Τα κακά μαντάτα της οικονομίας

Η οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου αναμένεται να έχει τις χειρότερες επιδόσεις μεταξύ των G20 τα επόμενα δύο χρόνια, ενώ η κρίση κόστους ζωής και η πολιτική αναταραχή είναι ένας επιπλέον πονοκέφαλος για την κυβέρνηση.

Το κυβερνών κόμμα του Ρίσι Σουνάκ υπολείπεται πλέον του Εργατικού Κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης κατά περισσότερες από 20 μονάδες στις δημοσκοπήσεις ενόψει των εκλογών το 2024.

Ο Anand Menon, διευθυντής του Ηνωμένου Βασιλείου σε μια πρωτοβουλία Changing Europe και καθηγητής ευρωπαϊκής πολιτικής και εξωτερικών υποθέσεων στο King’s College του Λονδίνου, δήλωσε στο CNBC ότι υπήρξαν δύο βασικές αλλαγές στη στάση του κοινού απέναντι στο Brexit: «Η πρώτη είναι ο αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων των ψηφοφόρων υπέρ της αποχώρησης, που τώρα λένε ότι πιστεύουν ότι η κυβέρνηση έκανε λάθος χειρισμούς στο Brexit – δηλαδή, το βλέπουν αυτό ως αποτυχία της κυβέρνησης. Η δεύτερη αλλαγή είναι ο αυξανόμενος αριθμός εκείνων που ψήφισαν υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ αλλά και άλλων ψηφοφόρων που βλέπουν πλέον ότι το Brexit είχε αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις».

Αυτό επιβεβαιώνεται στην τελευταία δημοσκόπηση της YouGov, η οποία διαπίστωσε ότι το 68% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η κυβέρνηση χειρίστηκε άσχημα το Brexit, έναντι μόλις 21% που είπε ότι οι Συντηρητικοί το χειρίστηκαν καλά.

Η συμφωνία Σούνακ – ΕΕ

Ο πρωθυπουργός Σούνακ ανακοίνωσε τη Δευτέρα μια νέα συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση που επιδιώκει να αντιμετωπίσει το Πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας, ένα αμφιλεγόμενο κομμάτι της υπάρχουσας συμφωνίας του Brexit, που επέβαλλε ελέγχους στα εμπορεύματα που ταξιδεύουν μέσω της Θάλασσας της Ιρλανδίας από τη Μεγάλη Βρετανία στη Βόρεια Ιρλανδία.

Μένει να φανεί αν αυτό θα αλλάξει καθόλου τη στάση των ψηφοφόρων υπέρ των Συντηρητικών.

Ο Menon σημείωσε ότι κατά ειρωνικό τρόπο, το Brexit άρχισε να επηρεάζει αρνητικά την οικονομία στις αρχές του 2020 λίγο μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, αλλά ο αντίκτυπος επισκιάστηκε από την έναρξη της πανδημίας Covid-19.

Οι βιομηχανίες από τη γεωργία και την αλιεία μέχρι την αυτοκινητοβιομηχανία και τα φαρμακευτικά προϊόντα έχουν επισημάνει τις δυσκολίες που αντιμετωπίστηκαν ως άμεσο αποτέλεσμα του Brexit τα τελευταία χρόνια.

Τώρα, ο Menon υποστήριξε ότι «δεν υπάρχει απολύτως καμία αμφιβολία ότι το Brexit είναι μέρος της αιτίας για τα μάλλον κακά οικονομικά μεγέθη που βλέπουμε να βγαίνουν από το Ηνωμένο Βασίλειο, χειρότερα από ότι σε άλλες οικονομίες της G7», είπε.

Το Brexit «επαναπροσδιορίζεται»

Ο πρώην πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον κέρδισε συντριπτική εκλογική νίκη το 2019 με την υπόσχεση να «ολοκληρώσει το Brexit», προβάλλοντας μια «έτοιμη» συμφωνία αποχώρησης που είχε διαπραγματευτεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το Brexit δεν είναι πλέον στο μυαλό των περισσότερων ψηφοφόρων. Ο τελευταίος δείκτης Ipsos Issues έδειξε ότι η Εθνική Υπηρεσία Υγείας ήταν το θέμα που απασχολούσε περισσότερο το κοινό, με το 42% των ερωτηθέντων να το αναφέρει. Η οικονομία και ο πληθωρισμός, που κυριάρχησαν στη σειρά το περασμένο έτος, αναφέρθηκαν κατά 37% και 36%, αντίστοιχα.

Τον Ιανουάριο του 2019, έτος των τελευταίων γενικών εκλογών, το Brexit/Ευρώπη ήταν ένα βασικό ζήτημα για το 72% των ψηφοφόρων, η μεγαλύτερη ανησυχία που καταγράφηκε από τον Σεπτέμβριο του 1974. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2022, αυτό είχε πέσει στο 6%.

Ζητήματα όπως η πρόσφατη έλλειψη λαχανικών στη Βρετανία και η αύξηση των τιμών των τροφίμων έχουν συνδεθεί με το Brexit. Ο Menon εκτιμά ότι οι υποστηρικτές του Brexit μπορεί να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν την ίδια αιτιώδη συνάφεια εάν η οικονομία έχει ανακάμψει σε τρία χρόνια, ακόμη και μόνο από την άποψη του πώς νιώθουν οι άνθρωποι καθημερινά.

«Δεν υπάρχει απαραίτητα αιτιώδης σχέση μεταξύ των δύο, με τον ίδιο τρόπο που δεν υπάρχει απαραίτητη στενή αιτιώδης σχέση μεταξύ της κρίσης κόστους ζωής και του Brexit, αλλά οι άνθρωποι θα το παίξουν πολιτικά και θα είναι ενδιαφέρον, να δούμε τι συμβαίνει στην κοινή γνώμη. Είναι πολύ νωρίς ακόμα», σχολίασε ο ίδιος.