Πολ Όστερ: «Το δικαίωμα κατοχής όπλου στις ΗΠΑ θεωρείται ένα είδος ιερού δισκοπότηρου»

-Πώς προέκυψε το βιβλίο Bloodbath Nation;

Ο γαμπρός μου, ο φωτογράφος Spencer Ostrander, ήρθε μια μέρα πολύ αναστατωμένος για την οπλοκατοχή που έβλεπε γύρω του – όπως θα έπρεπε να αισθάνεται ένας αξιοπρεπής άνθρωπος. Είπε ότι είχε αποφασίσει να αρχίσει να ταξιδεύει σε όλη τη χώρα, φωτογραφίζοντας τους τόπους όλων των μαζικών δολοφονιών των τελευταίων 20 ετών. Όπως λέω στο βιβλίο, οι μαζικοί πυροβολισμοί αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό κλάσμα των αμερικανικών θανάτων από όπλα, αλλά παρόλα αυτά συμβαίνουν με εκπληκτική συχνότητα – περίπου ένας ανά ημέρα κατά τη διάρκεια κάθε έτους. Ο Spencer πραγματοποίησε μια σειρά εξορμήσεων κατά τη διάρκεια δυόμισι ετών και τελικά φωτογράφισε 30 με 40 μέρη. Όταν μου έδειξε τις φωτογραφίες, του είπα: «Νομίζω ότι αυτές είναι πολύ, πολύ συναρπαστικές φωτογραφίες και ίσως αν τις συγκεντρώσεις σε κάποιο βιβλίο, θα μπορούσα να γράψω ένα κείμενο που να τις συνοδεύει». Ήταν απλώς μια ιδέα σε εκείνο το σημείο και καθώς εξελισσόταν, έγινε ένα είδος διαλόγου μεταξύ μας – του ανθρώπου των λέξεων και του ανθρώπου των εικόνων.

-Τι νομίζετε ότι κάνει τις φωτογραφίες του Spencer τόσο εύγλωττες;

Νομίζω ότι η απουσία ανθρώπινων μορφών είναι εντυπωσιακή και ο τρόπος με τον οποίο δεν υπάρχουν όπλα, καμία αναφορά σε μαζικούς πυροβολισμούς, απλώς αυτά τα μάλλον άσχημα κτήρια στη μέση απροσδιόριστων, καταθλιπτικών αμερικανικών τοπίων. Υπάρχει ένα κενό σε αυτά. Δεν θέλω να γίνω πολύ πομπώδης, αλλά νομίζω ότι αυτό το κενό αντανακλά το κενό αυτού του κόσμου που έχουμε δημιουργήσει, στον οποίο άνθρωποι σφαγιάζονται με τόσο μικρή επίδραση στη ζωή της χώρας. Όλοι αναστατωνόμαστε, όλοι παραπονιόμαστε, κι όμως τα πράγματα παραμένουν τα ίδια. Και το λόμπι των όπλων παραμένει πολύ, πολύ ισχυρό.

Photo: Wikimedia Commons

-Τι ελπίζετε να πετύχετε με το βιβλίο;

Ότι θα ξεκινήσει μια συζήτηση που πραγματικά δεν έχουμε κάνει στην Αμερική για το πώς να αντιμετωπίσουμε αυτή την τερατώδη κατάσταση που έχουμε δημιουργήσει για τον εαυτό μας. Το βλέπω ως ένα εθνικό έργο για το οποίο είμαι πρόθυμος να πάω σε μια προεκλογική εκστρατεία και να γίνω ιεραπόστολος και θέλω πολύ να δω τι είδους αποτελέσματα θα έχει. Ελπίζω ότι θα είναι διδακτικό και για τους ανθρώπους εκτός των ΗΠΑ, διότι ένας μεγάλος αριθμός Βρετανών και Ευρωπαίων φίλων μου είναι εντελώς χαμένοι όταν προσπαθούν να κατανοήσουν την αμερικανική βία με όπλα. Γι’ αυτό προσπάθησα να εξηγήσω την ιστορία που κρύβεται πίσω από αυτό.

-Δείξατε πώς η ερωτική σχέση της Αμερικής με τα όπλα ξεκίνησε πολύ πριν από ό,τι φανταζόμασταν…

Ξεκίνησε από την αρχή. Οι πρώτοι Βρετανοί έποικοι στη Βόρεια Αμερική φοβήθηκαν – φοβήθηκαν πραγματικά μέχρι θανάτου. Αυτοί ήταν λίγοι και οι αυτόχθονες πληθυσμοί ήταν πολλοί. Ο φόβος της σφαγής ήταν τεράστιος. Έτσι οπλίστηκαν και φρόντισαν να είναι οι πρώτοι που θα επιτεθούν – και η προσκόλλησή μας στα όπλα ξεκίνησε ακριβώς από εκεί.

-Στο βιβλίο σας λέτε ότι η δεύτερη τροπολογία, που πλαισιώνει το ατομικό δικαίωμα στην οπλοκατοχή, αγνοήθηκε σε μεγάλο βαθμό μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες, όταν άρχισε να θεωρείται ως ένα θεμελιώδες κείμενο για το τι σημαίνει να είσαι Αμερικανός. Γιατί συνέβη αυτό;

Λόγω της δεκαετίας του 1960 – των δολοφονιών και του χάους. Οι άνθρωποι ήταν φοβισμένοι. Και επίσης λόγω των Μαύρων Πανθήρων, οι οποίοι προφανώς δεν ήταν λευκοί συντηρητικοί, αλλά ήταν η ομάδα που αρχικά διατύπωσε το επιχείρημα ότι η οπλοκατοχή είναι δικαίωμα και ότι είναι για αυτοάμυνα. Είναι εξαιρετικά ειρωνικό: οι Πάνθηρες εξοντώθηκαν, αλλά οι ιδέες τους παρέμειναν και υιοθετήθηκαν από τη λευκή δεξιά πτέρυγα. Τώρα, για πολλούς, η δεύτερη τροπολογία έχει σχεδόν θρησκευτικό χαρακτήρα. Το δικαίωμα κατοχής όπλου θεωρείται ένα είδος ιερού δισκοπότηρου.

-Τι σας δίνει ελπίδα για το μέλλον;

Αυτό είναι τόσο τεράστιο, τόσο ουτοπικό, αυτό το όνειρό μου ότι και οι δύο πλευρές θα θελήσουν να μιλήσουν και να τερματίσουν τον εφιάλτη… αλλά αν δεν μπορώ να έχω ελπίδα, αν δεν μπορώ να ονειρεύομαι κάποια πιθανότητα εξεύρεσης λύσης, τότε πώς είναι δυνατόν να είμαι ζωντανός;

*Το «Bloodbath Nation» του Πολ Όστερ, με φωτογραφίες του Spencer Ostrander, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Faber. Δεν έχει ακόμα μεταφραστεί στα ελληνικά.

*Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στην theguardian.com