Ντμπέιμπα για τουρκο-λιβυκό μνημόνιο: Καμία χώρα, κανένα πρόσωπο δεν μπορεί να το ακυρώσει

Το τουρκολιβυκό μνημόνιο το οποίο συνήφθη μεταξύ της Τουρκίας και της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης εγγυάται τα ναυτικά και οικονομικά δικαιώματα της τελευταίας στη Μεσόγειο Θάλασσα, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό της Λιβύης Αμπντουλχαμίτ Ντμπέιμπα.

«Η Λιβύη έχει λάβει το οικονομικό της δικαίωμα με αυτή τη συμφωνία» είπε ο Ντμπέιμπα σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό κανάλι Al-Hades της Σαουδικής Αραβίας, αναφερόμενος στη συμφωνία του Νοεμβρίου 2019 μεταξύ της Άγκυρας και της κυβέρνησής του με έδρα την Τρίπολη για την οριοθέτηση περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο όπου -σύμφωνα με την Τουρκία- ανακαλύφθηκαν κοινά σύνορα μεταξύ των δύο χωρών εξαλείφοντας ουσιαστικά κάθε δικαίωμα της Ελλάδας.

Οι σχέσεις Τουρκίας – Αιγύπτου, ο παράγοντας Λιβύη και ο ρόλος της Ελλάδας

«Αυτή η συμφωνία είναι δικαίωμα των Λιβύων και κανένα άλλο κράτος ή πρόσωπο δεν μπορεί ποτέ να την ακυρώσει. Επιθυμούμε γενικό συντονισμό και όλα τα έθνη να συναινέσουν σε αυτό» πρόσθεσε ο Ντμπέιμπα, με τη συνέντευξή του να προβάλλεται από τα τουρκικά ΜΜΕ.

Επίθεση στην Αίγυπτο

Τα σχόλια του λίβυου ηγέτη έρχονται σε μια περίοδο που η Αίγυπτος επεξέτεινε μονομερώς τα θαλάσσια σύνορά της στα δυτικά, αμφισβητώντας ευθέως τη νομιμότητα της συμφωνίας μεταξύ Ερντογάν και Σάρατζ.

Όπως μεταδίδει η Daily Sabah, ο Ντμπέιμπα επανέλαβε ότι απορρίπτει την απόφαση της Αιγύπτου. «Τα θαλάσσια σύνορα, οι συμφωνίες για την υφαλοκρηπίδα δεν μπορούν να είναι μονόπλευρες. Απορρίπτουμε πλήρως αυτή την κίνηση από την Αίγυπτο».

Ο Ντμπέιμπα ζήτησε, δε, τη σύσταση επιτροπής για τον καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ της Λιβύης και της Αιγύπτου.

«Ζητάμε από τους Αιγύπτιους αδελφούς μας να δημιουργήσουν μια διμερή επιτροπή και να καταλήξουν σε συναίνεση. Ο ΟΗΕ υπάρχει αν δεν υπάρχει συναίνεση. Κανείς δεν μπορεί να πάρει αποφάσεις μόνος του. Εάν πιστεύουν ότι η λιβυκή πλευρά είναι αδύναμη, την απορρίπτουμε. Εάν είναι φίλοι και γείτονες, θα χαιρετούσαμε ευχαρίστως αυτή τη διμερή συμφωνία» είπε χαρακτηριστικά ζητώντας, κατά την πρακτική της Τουρκίας, διαπραγματεύσεις για τα αυτονόητα.

Oι σχέσεις Τουρκίας – Αιγύπτου

Το ερώτημα που απασχολεί τούρκους αναλυτές το τελευταίο διάστημα είναι πώς θα διαμορφωθούν οι σχέσεις Τουρκίας – Αιγύπτου, από εδώ και στο εξής.

Στο άρθρο ο αναλυτής εξωτερικής πολιτικής, Αϊντίν Σεζέρ, αναγνωρίζει ότι το κύριο πρόβλημα στις σχέσεις της Άγκυρας με με την Αίγυπτο «είναι πλέον μόνο η Λιβύη».

Σημειώνει, δε, ότι «η Τουρκία βρίσκεται ήδη σε διαδικασία υποχώρησης στη Λιβύη. Αν η κυβέρνηση θέλει πραγματικά να κάνει ειρήνη με την Αίγυπτο, θα πρέπει να λάβει πιο προσεκτικά μέτρα στη Λιβύη. Νομίζω ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να παραμείνει σιωπηλή σε αυτό το θέμα και να βελτιώσει τις σχέσεις με την Αίγυπτο».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ότι ο Σεζέρ τονίζει -μεταξύ άλλων- ότι «τώρα τόσο η τουρκική κυβέρνηση όσο και το τουρκικό ΥΠΕΞ έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν ότι η συμφωνία για τη Λιβύη το 2019 ήταν ένα μεγάλο λάθος».

Για τον Αλί Μπακίρ ωστόσο «η εξομάλυνση μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου δεν είναι μονοσήμαντη, αλλά αμφίδρομη».

Εκτιμά ότι «αν και αυτό το μονομερές βήμα της Αιγύπτου δεν θα επηρεάσει την υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας, μπορεί να αυξήσει τις εντάσεις μεταξύ Άγκυρας και Καΐρου, ανάλογα με τις προθέσεις των αιγυπτιακών αρχών».

Σύμφωνα με τον Μπακίρ μέχρι στιγμής, δεν είναι σαφές γιατί η Αίγυπτος υιοθέτησε αυτή τη στάση και ποιος είναι ο απώτερος στόχος. «Στόχος της Αιγύπτου είναι να διαπραγματευτεί με τις λιβυκές αρχές στις θαλάσσιες διαπραγματεύσεις; Είναι για να χρησιμοποιήσει την εσωτερική κατάσταση της Λιβύης για να αρπάξει τους πόρους της Λιβύης, για να τραβήξει την προσοχή της Ελλάδας ξανά στο θέμα ή για να μετρήσει την αντίδραση της Τουρκίας; Δεν είναι ξεκάθαρο. Μέχρι να αποσαφηνιστεί ο απώτερος στόχος της Αιγύπτου, η Τουρκία θα ενθαρρύνει το Κάιρο και την Τρίπολη να διαπραγματευτούν για την επίλυση των ζητημάτων που προκύπτουν από το πρόβλημα αυτό».

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Τουρκία η εξομάλυνση με την Αίγυπτο είναι ένας στόχος που ο Ερντογάν δείχνει να κυνηγάει εδώ και πολύ καιρό. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι το τουρκικό ΥΠΕΞ είχε προσπαθήσει πάρα πολύ για την έναρξη συνομιλιών με το Κάιρο, τις οποίες ανέστειλε ο αιγύπτιος ΥΠΕΞ, Σάμεχ Σούκρι επ’ αόριστο μετά και την υπογραφή του δεύτερου τουρκολιβυκού μνημονίου το 2022.