Η συμφωνία Λιβάνου – Ισραήλ πρότυπο και για μια συμφωνία Ελλάδας – Τουρκίας

Παρασκευή απόγευμα. Το επίσημο σκέλος της επίσκεψης του ΥΠΕΞ του Λιβάνου Αμπντάλα Μπου Χαμπίμπ στην Αθήνα έχει ολοκληρωθεί, μετά το γεύμα που παρέθεσε προς τιμήν του ο Νίκος Δένδιας, και ξεκινά το ιδιωτικό του πρόγραμμα. Η συνάντησή μας στο ξενοδοχείο όπου έχει μεταφερθεί με τη σύζυγό του για τις επόμενες ημέρες, χωρίς υπερβολές και ιδιαίτερη πολυτέλεια.

Στις κοινές δηλώσεις με τον Δένδια ο ΥΠΕΞ του Λιβάνου έχει ήδη αναφερθεί στη συμφωνία Βηρυτού – Τελ Αβίβ για τις θαλάσσιες ζώνες. Μια συμφωνία που χαρακτηρίστηκε ιδιαίτερης διεθνούς σημασίας αφού έγινε στη βάση του διεθνούς δικαίου μεταξύ δύο χωρών που δεν έχουν διπλωματικές σχέσεις. Δείχνοντας τις δυνατότητες που έχει ένας συμβιβασμός.

«Αυτή η συμφωνία είναι καλή και για τις δύο χώρες. Το Ισραήλ π.χ. μπορεί να εξάγει το φυσικό αέριο που έχει βρει και να έχει ειρηνικά θαλάσσια σύνορα. Και εμείς επίσης να αρχίσουμε έρευνες. Σήμερα είμαστε μια φτωχή χώρα, παλιά ήμασταν σε καλύτερη κατάσταση και νομίζω ότι το αέριο θα μας δώσει μία ευκαιρία να επανέλθουμε οικονομικά. Επομένως είμαστε αισιόδοξοι», σημειώνει ο Αμπντάλα Μπου Χαμπίμπ μιλώντας στα «ΝΕΑ».

Επισημαίνει δε την ευγνωμοσύνη του Λιβάνου απέναντι στις ΗΠΑ, τη Γαλλία και τα Ηνωμένα Εθνη που βοήθησαν στην ολοκλήρωση της συμφωνίας.

Θα μπορούσε η συμφωνία Λιβάνου – Ισραήλ να αποτελέσει πρότυπο και για μια συμφωνία Ελλάδας – Τουρκίας;

Ο ΥΠΕΞ είναι σαφής. «Θα πρέπει να είναι πιο εύκολο για αυτούς. Γιατί; Επειδή εμείς δεν έχουμε καμία σχέση με το Ισραήλ. Το Ισραήλ για τον Λίβανο θεωρείται εχθρός. Είχαμε πόλεμο μεταξύ μας, είχαμε κατοχή. Καταφέραμε να φτάσουμε σε συμφωνία χάρη στον αμερικανό προεδρικό απεσταλμένο Αμος Χοκστάιν. Ηταν πολύ αποδοτικός. Η Τουρκία και η Ελλάδα έχουν σχέση μεταξύ τους, κάνουν συναντήσεις», σημειώνει.

Αναγνωρίζει ότι Αθήνα και Αγκυρα έχουν «διαφωνίες και προβλήματα», τονίζει ωστόσο ότι οι επαφές είναι σημαντικές. «Και τότε μπορεί να χρειαστείς έναν διαμεσολαβητή όπως κάναμε εμείς», γιατί, όπως λέει, μερικές φορές ένας τρίτος μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα.

«Βλέπει τα πράγματα πιο αντικειμενικά και για τις δύο πλευρές. Μπορεί να ζητήσει και από τις δύο πλευρές να κάνουν συμβιβασμούς. Γιατί κάθε συμφωνία εμπεριέχει συμβιβασμό και από τις δύο πλευρές», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά.

Μετά τη συμφωνία με το Ισραήλ, εξελίξεις δρομολογούνται και για την ολοκλήρωση της συμφωνίας Λιβάνου – Κύπρου για θαλάσσιες ζώνες, η οποία εκκρεμεί από το 2007. Η πρώτη συνάντηση, όπως σημειώνει ο Μπου Χαμπίμπ, έγινε και υπάρχει αισιοδοξία για την κατάληξη, με τις απαραίτητες τροποποιήσεις του αρχικού κειμένου.

Θα μπορούσε στο πλαίσιο της ευρύτερης κινητικότητας να υπάρξει και μια συνεννόηση Λιβάνου – Συρίας;

Οπως επισημαίνει ο ΥΠΕΞ του Λιβάνου, δεν έχουν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις Βηρυτού – Δαμασκού ακόμα. Ωστόσο, εάν οι δύο χώρες ξεκινήσουν συνομιλίες και καταλήξουν σε συμφωνία, στον δρόμο για εξελίξεις που θα ανοίξει την επόμενη ημέρα, όπως λέει, θα μπορούσαν να εμπλακούν η Κύπρος, η Ελλάδα, ακόμα και η Τουρκία.

Αλήθεια, μπορεί η Ανατολική Μεσόγειος να έχει ρόλο στους νέους ενεργειακούς σχεδιασμούς;

Για τον Μπου Χαμπίμπ μπορεί. «Δεν ξέρω πόσο σημαντικός θα είναι γιατί δεν έχουν εντοπιστεί όλες οι πηγές. Η Συρία μπορεί να έχει κοιτάσματα. Δεν έχουν ερευνηθεί. Η Κύπρος έχει επίσης. Επομένως, είναι μια νέα προσπάθεια, μια νέα ανακάλυψη, γιατί στο παρελθόν δεν θεωρούνταν οικονομικά βιώσιμα να τα εξορύξεις. Τώρα είναι. Και εμείς έχουμε ήδη συμφωνίες με εταιρείες προκειμένου να ψάξουν για αέριο. Ολοι εκτιμούν ότι υπάρχει αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο», αναφέρει και σημειώνει ότι μπορεί να λειτουργήσει ως προμηθευτής της Ευρώπης, λόγω και της εγγύτητας.

Οσο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ο ΥΠΕΞ του Λιβάνου σημειώνει ότι στη χώρα δεν έχουν γίνει ιδιαίτερα βήματα ανάπτυξής τους και βλέπει προοπτικές επενδύσεων και σημαντικές ευκαιρίες στον συγκεκριμένο τομέα που θα μπορούσε να αξιοποιήσει και η Ελλάδα, δεδομένης και της αύξησης της ζήτησης στη χώρα.

Για το αν μπορεί να υπάρξει ένας νέος χάρτης συνεργασιών στη Μέση Ανατολή, ο Αμπντάλα Μπου Χαμπίμπ σημειώνει τον ρόλο που θα επιλέξει να παίξει η νέα κυβέρνηση του Ισραήλ. Τονίζοντας ότι δεν μπορούν να υπάρξουν προβλέψεις, επισημαίνει ότι «όλα μπορούν να συμβούν».

Η Παλαιστίνη

Σημειώνει ωστόσο ότι «δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη στη Μέση Ανατολή, δεν μπορεί να υπάρξει σταθερότητα χωρίς την επίλυση του Παλαιστινιακού».

Ιδιαίτερης σημασίας για τον Λίβανο, και το θέμα του προσφυγικού. Οπως αναφέρει ο Αμπντάλα Μπου Χαμπίμπ, με τον Νίκο Δένδια συζήτησαν και συμφώνησαν η Ελλάδα να συμβάλει προς την επίλυση του θέματος των σύρων προσφύγων στον Λίβανο.

«Δύο εκατομμύρια πρόσφυγες σε μια χώρα με πληθυσμό τεσσάρων εκατομμυρίων είναι πάρα πολλοί», τονίζει ο ΥΠΕΞ του Λιβάνου και ζητά από την Ευρώπη να συμβάλει στον επαναπατρισμό τους, καθώς, όπως τονίζει, δεν είναι πολιτικοί πρόσφυγες και δεν υπάρχει ανάγκη να μείνουν στον Λίβανο.

Σημειώνει δε τον ρόλο και των ΗΕ στην παραμονή των προσφύγων στον Λίβανο, εκτιμώντας ότι θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για την επίλυση του ζητήματος, δεδομένου ότι ο πόλεμος έχει τελειώσει. Ξεκαθαρίζει δε ότι κάθε Σύρος που είναι στον Λίβανο ως πολιτικός πρόσφυγας και όχι για οικονομικούς ή άλλους λόγους είναι ευπρόσδεκτος να μείνει.

Αναφερόμενος στα εσωτερικά πολιτικά προβλήματα του Λιβάνου, ο ΥΠΕΞ δηλώνει αισιόδοξος ότι οι λύσεις θα βρεθούν, ακόμα και αν η κατάσταση αυτή τη στιγμή είναι δύσκολη και η κυβέρνηση επί της ουσίας δεν μπορεί να λάβει αποφάσεις.

Η Ουκρανία

Αναφερόμενος στον πόλεμο στην Ουκρανία, επιμένει στις θέσεις της Βηρυτού ενάντια στη χρήση βίας. Υπογραμμίζει την ανάγκη σεβασμού του διεθνούς δικαίου και του Χάρτη των ΗΕ, τονίζοντας ότι τα προβλήματα πρέπει να λύνονται στη βάση του κράτους δικαίου, των διαπραγματεύσεων και όχι της βίας, ενώ υπενθυμίζει ότι ο Λίβανος είναι μια χώρα εκτεθειμένη στην κατοχή και την πρόκληση πολέμου, έχοντας αντιμετωπίσει ανάλογες καταστάσεις στο παρελθόν.

Σημειώνει ότι ο πόλεμος έφερε προβλήματα τόσο στις προμήθειες σιτηρών όσο και προϊόντων ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο, επισημαίνοντας ότι χώρες όπως ο Λίβανος που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα βρέθηκαν σε ακόμα χειρότερη θέση.

Οσον αφορά τις διμερείς σχέσεις Ελλάδας – Λιβάνου, ο Αμπτνάλα Μπου Χαμπίμπ τονίζει ότι είναι σχέσεις αιώνων με ιστορία, που στόχος είναι να ενισχύονται διαρκώς και να ενδυναμώνονται μέσω των επαφών και των πολιτικών διαβουλεύσεων.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΑ ΝΕΑ