Θα είναι το Ιράν από τους κερδισμένους του πολέμου στην Ουκρανία;

Την ώρα που οι δυτικές κυβερνήσεις παρακολουθούν την εξέλιξη των διαδηλώσεων στο Ιράν ελπίζοντας ότι θα μπορούσαν να αποκτήσουν εκείνη τη δυναμική που θα οδηγούσε σε «αλλαγή καθεστώτος» και ενώ έχει «παγώσει» ξανά η διαπραγμάτευση για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, το Ιράν αναβαθμίζει τη συνεργασία του με τη Ρωσία μέσα από την παροχή κυρίως μη επανδρωμένων αεροσκαφών που ήδη χρησιμοποιούνται στο μέτωπο της Ουκρανίας. Μάλιστα, αυτό οδηγεί σε ακόμη μεγαλύτερη ρήξη ανάμεσα στην Ουκρανία και το Ιράν.

Το Ιράν είναι γεγονός πώς τα τελευταία χρόνια έχει επενδύσει ιδιαίτερα στην ανάπτυξη μη επανδρωμένων αεροσκαφών, συμπεριλαμβάνων και drone-καμικάζι, δηλαδή μη επανδρωμένων αεροσκαφών με εκρηκτικό φορτίο που ρίχνονται πάνω σε συγκεκριμένους στόχους. Το Ιράν έχει δοκιμάσει την αποτελεσματικότητα τέτοιων οπλικών συστημάτων, που κατεξοχήν τα χειρίζονται επίλεκτες δυνάμεις των Φρουρών της Επανάστασης, και μέσα από τη σχετική τεχνογνωσία που έχει προσφέρει π.χ. στους αντάρτες της Υεμένης. Άλλωστε, αποτελεί πλέον κοινό τόπο ότι τα drones αποτελούν κατεξοχήν οπλικό σύστημα που μπορούν να αναπτύξουν χώρες που δεν έχουν πλήρη πρόσβαση στην τελευταία τεχνολογία αλλά ενδιαφέρονται να αποκτήσουν στρατιωτικό πλεονέκτημα.

Ως προς τη χρήση των ιρανικών drones στο έδαφος της Ουκρανίας όλα δείχνουν ότι ύστερα από την απόκτησή τους από τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις περίπου 100 επιθετικά και αναγνωριστικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη ιρανικής κατασκευής χρησιμοποιήθηκαν σε ένα μεγάλο φάσμα αποστολών και στόχων, αφού είχε προηγηθεί εκπαίδευση στη χρήση τους. Μάλιστα, δυτικές πηγές αναφέρουν ότι εκτός από drones η Ρωσία ετοιμάζεται να προμηθευτεί και μικρού βεληνεκούς βαλλιστικούς πυραύλους από το Ιράν, οπλικά συστήματα που επίσης έχουν δοκιμαστεί ιδίως στη Συρία.

Η εξέλιξη των σχέσεων Ρωσίας και Ιράν

Η Ρωσία και το Ιράν συνεργάζονται σε διάφορα επίπεδα, κυρίως γιατί μέχρι τώρα είχαν μία σύγκλιση ως προς τη διαχείριση συγκεκριμένων γεωπολιτικών κρίσεων.

Για παράδειγμα, και οι δύο χώρες εξαρχής έκριναν ότι δεν έπρεπε να «πέσει» η κυβέρνηση της Δαμασκού στο πλαίσιο του εμφυλίου πολέμου στη Συρία. Η μεν Ρωσία γιατί θα έχανε μια σύμμαχο και μια σημαντική βάση στη Μεσόγειο, το δε Ιράν γιατί η συνεργασία με τη Συρία διευκόλυνε τη διαμόρφωση του «άξονα της αντίστασης».

Αυτό δεν σήμαινε ότι οι δύο χώρες ταυτίζονταν στην εξωτερική πολιτική. Το Ιράν είναι μια δύναμη στην ευρύτερη Μέση Ανατολή που είναι σε σύγκρουση με το Ισραήλ, ενώ έχει συγκρουστεί και με τα κράτη τη Κόλπου, π.χ. με το να υποστηρίζει τους αντάρτες στην Υεμένη ενάντια στη Σαουδική Αραβία. Αντίθετα, η Ρωσία διατηρεί καλές σχέσεις με το Ισραήλ και συνεργάζεται στον OPEC+ με τη Σαουδική Αραβία.

Όμως, το τελευταίο διάστημα και ιδίως μετά την κατάρρευση της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και τον νέο γύρο κυρώσεων, το Ιράν δείχνει να κάνει μια περισσότερο «ευρασιατική» στροφή ως προς την εξωτερική πολιτική. Συμμετέχει στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης, έχει υπογράψει μεγάλες συμφωνίες με την Κίνα και δείχνει να προσανατολίζεται σε εκείνη την πλευρά συμμαχιών, εκτιμώντας ίσως ότι οι σχέσεις με τη Δύση δεν θα εξομαλυνθούν περισσότερο. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε και την εσωτερική πολιτική ήττα των «μετριοπαθών» που κατεξοχήν προέκριναν την αποκατάσταση καλών σχέσεων με τη Δύση.

Αυτό δεν σημαίνει ότι το Ιράν δεν επιδιώκει τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα και συνακόλουθα την άρση των κυρώσεων, που θα έδινε και μια μεγάλη οικονομική ανάσα και θα απαντούσε στην κοινωνική δυσαρέσκεια που σήμερα τροφοδοτεί τις κινητοποιήσεις. Όμως, προσπαθεί να δει και άλλες κατευθύνσεις. Ας μην ξεχνάμε ότι ούτως ή άλλως ο μεγάλος αριθμός κρατών που δεν έχουν επιλέξει το δρόμο των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας δείχνει ότι σταδιακά διαμορφώνεται και ένα κομμάτι της παγκόσμιας οικονομίας που δεν επηρεάζεται τόσο άμεσα από δυτικές επιλογές, συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων.

Αυτό σημαίνει ότι αυτή τη στιγμή για την ιρανική ηγεσία ύστερα από όλα αυτά τα χρόνια της «μέγιστης πίεσης» από τη μεριά των ΗΠΑ, το να μπορεί να εντάσσεται στα ευρασιατικά δίκτυα οικονομικής και πολιτικής συνεργασίας που προωθούν τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα αποτελεί μια σημαντική διέξοδο. Αυτό φάνηκε και στην ιρανική παρουσία στην πρόσφατη Διάσκεψη για την Αλληλεπίδραση και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στην Ασίας, που είχε τη μορφή συνόδου κορυφής στην Αστάνα του Καζακστάν και όπου αποφασίστηκε από φόρουμ να μετατραπεί σε διεθνή οργανισμό.

Η σημασία της στρατιωτικής συνδρομής προς τη Ρωσία

Το πέρασμα και στη στρατιωτική συνεργασία αποκτά έτσι ξεχωριστή σημασία. Για το Ιράν έχει ιδιαίτερη σημασία η Ρωσία να μη βγει ηττημένα μέσα από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Για την ακρίβεια έχει μια ιδιαίτερη σημασία να ηττηθεί ο δυτικός σχεδιασμός.

Από την άλλη μεριά το να είναι ιρανικά οπλικά συστήματα αυτά που κατορθώνουν να διαμορφώσουν έναν διαφορετικό συσχετισμό στο πεδίο των μαχών, έχει μια ιδιαίτερη αξία και για την αμυντική βιομηχανία του Ιράν. Δεν είναι μικρό πράγμα η Ρωσία, ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς όπλων στο σύστημα να βρίσκεται στη θέση να εισάγει οπλικά συστήματα από το Ιράν. Σε τελική ανάλυση, η αποδεδειγμένα επιτυχής χρήση όπλων στο πεδίο της μάχης μετά αυξάνει και τη ζήτηση για αυτά.