Εμπάργκο: Φόβοι για ελλείψεις καυσίμων στην Ευρώπη μέσα στο καλοκαίρι – Η ενεργειακή κρίση μεγαλύτερη από τα πετρελαϊκά σοκ του ’70

Η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ αποφάσισε να θέσει μπλόκο στο ρωσικό πετρέλαιο μετά από θυελλώδεις συνεδριάσεις δύο ημερών, εξασφαλίζοντας καταρχάς την ενότητα της Ένωσης απέναντι στη Ρωσία. Ωστόσο, πέρα από τους αστερίσκους για την υλοποίηση του σχεδίου και τους αναγκαίους συμβιβασμούς που επιτρέπουν εξαιρέσεις από την εφαρμογή του, η Ευρώπη είναι πιθανόν να έρθει πολύ σύντομα αντιμέτωπη με ελλείψεις καυσίμων.

Αυτό τουλάχιστον επισημαίνει ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, Φατίχ Μπιρόλ, μιλώντας στο γερμανικό Spiegel. Ειδικότερα, δηλώνει ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ελλείψεις καυσίμων μέσα στο καλοκαίρι, λόγω των μεγάλων πιέσεων στις αγορές πετρελαίου.

Ελλείψεις και αύξηση των λογαριασμών

«Όταν ξεκινήσει η κύρια περίοδος διακοπών στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, η ζήτηση καυσίμων θα αυξηθεί. Τότε θα μπορούσαμε να δούμε ελλείψεις: για παράδειγμα σε ντίζελ, βενζίνη ή κηροζίνη, ιδιαίτερα στην Ευρώπη», είπε ο Μπιρόλ.

Ο Μπιρόλ προειδοποίησε επίσης ότι η τρέχουσα ενεργειακή κρίση είναι «πολύ μεγαλύτερη» από τα πετρελαϊκά σοκ της δεκαετίας του 1970 και ότι θα διαρκέσει περισσότερο, σύμφωνα με το Reuters.

«Τότε επρόκειτο μόνο για το πετρέλαιο», είπε ο Μπιρόλ στο Spiegel. «Τώρα έχουμε μια κρίση πετρελαίου, μια κρίση φυσικού αερίου και μια κρίση ηλεκτρικής ενέργειας ταυτόχρονα».

Την ίδια στιγμή το Reuters Breakingνiews, σχολιάζει ότι η άνιση εφαρμογή του πιο ισχυρού εργαλείου κυρώσεων που διαθέτει η ΕΕ είναι «έκτρωμα». Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα αυτή η επιλογή θα επιβαρύνει επίσης τους καταναλωτές με ακόμα υψηλότερους λογαριασμούς.

Η ΕΕ εισάγει μέχρι σήμερα 3 έως 3,7 εκατομμύρια βαρέλια ρωσικού αργού πετρελαίου την ημέρα, σύμφωνα με στοιχεία της Rystad Energy. Η αντικατάσταση του 75% αυτής της ποσότητας με πετρέλαιο Brent, το οποίο τιμάται 120 δολάρια ανά βαρέλι, συνεπάγεται πρόσθετο κόστος τουλάχιστον 2 δισ. δολαρίων το μήνα.

Εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο μόνο από τη θάλασσα

Το εμπάργκο αφορά το ρωσικό πετρέλαιο που διακινείται μέσω θαλάσσης, και αντιστοιχεί περίπου στα δύο τρίτα του πετρελαίου που εισάγει η Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά όχι το πετρέλαιο μέσω αγωγών. Η εξαίρεση των αγωγών ήταν ο αδιαπραγμάτευτος όρος της Ουγγαρίας και ο Βίκτορ Όρμπαν δεν κρύβει την ικανοποίησή του.

Όπως τονίζει ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας: «Το ολικό εμπάργκο θα ήταν σαν πλήγμα ατομικής βόμβας αλλά καταφέραμε να το αποφύγουμε. Καταφέραμε να κάνουμε μια συμφωνία που επιτρέπει στις χώρες που λαμβάνουν πετρέλαιο μέσω του αγωγού Ντρούζμπα να συνεχίσουν να λειτουργούν όπως και πριν. Οι ουγγρικές οικογένειες μπορούν απόψε να κοιμηθούν ήσυχες».

Ο αγωγός Ντρούζμπα είναι ο βασικός αγωγός μεταφοράς ρωσικού πετρελαίου στην Ευρώπη. Το νότιο τμήμα του θα παραμείνει προς το παρόν ανοιχτό για να επωφεληθούν Ουγγαρία, Τσεχία, και Σλοβακία, αλλά το βόρειο τμήμα του θα κλείσει, καθώς η Γερμανία και η Πολωνία ανακοίνωσαν ότι θα απεξαρτηθούν μέχρι το τέλος του χρόνου οδηγώντας έτσι το ποσοστό του εμπάργκο στο 90% του εισαγόμενου ρωσικού πετρελαίου.

Εξαίρεση από το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, πέτυχε και η Βουλγαρία. Ο πρωθυπουργός της χώρας Κίριλ Πέτκοφ επιβεβαίωσε ότι σύμφωνα με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που ελήφθησαν τη Δευτέρα, η Σόφια θα εξαιρεθεί από το εμπάργκο στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου έως το τέλος του 2024. Σύμφωνα με τον Πέτκοφ, η εξαίρεση αυτή είναι καθοριστικής σημασίας για τη χώρα.

• Διαβάστε επίσης: Βουλγαρία: Εξαιρείται από το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο

Όχι εμπάργκο στο φυσικό αέριο

Η απόφαση της ΕΕ για εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο δεν θα σημάνει μία αντίστοιχη απόφαση για το φυσικό αέριο. Αυτό ξεκαθάρισε ο Αυστριακός καγκελάριος Καρλ Νέχαμερ.  «Το εμπάργκο στο αέριο δεν θα συζητηθεί, ο Όλαφ Σολτς το έχει επίσης ξεκαθαρίσει», επεσήμανε ο Νέχαμερ προσερχόμενος στη δεύτερη ημέρα της συνόδου κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλες.

«Το ρωσικό πετρέλαιο είναι πιο εύκολο να αντικατασταθεί, το αέριο είναι εντελώς διαφορετικό και για τον λόγο αυτό ένα εμπάργκο στο αέριο δεν θα αποτελέσει θέμα για το επόμενο πακέτο κυρώσεων», πρόσθεσε.

Πλήγμα για τη ρωσική οικονομία

Δεν πρέπει ωστόσο να παραγνωρίζεται ότι η απόφαση της ΕΕ αναμένεται να φέρει ισχυρό πλήγμα στη ρωσική οικονομία, που θα στερηθεί ένα σημαντικό κομμάτι των εσόδων της. Οι ρωσικές εξαγωγές αργού πετρελαίου και προϊόντος συμπύκνωσης απέφεραν το 2021 έσοδα 110 δισ. δολαρίων, περισσότερο από το ένα πέμπτο των εσόδων από τις συνολικές εξαγωγές εμπορευμάτων

Και, παρόλο που το πετρέλαιο είναι πιο εύκολο να μεταφερθεί σε μακρινές αποστάσεις σε σχέση με το φυσικό αέριο, η Ρωσία θα δυσκολευτεί να αναπληρώσει τις χαμένες εξαγωγές προς ΕΕ, αν και θεωρητικά η Ινδία και η Κίνα είναι εύκολος εμπορικός «στόχος» για τη Μόσχα.

• Διαβάστε επίσης: Πετρέλαιο: Γιατί το ευρωπαϊκό εμπάργκο θα «πονέσει» τη Ρωσία περισσότερο από την ΕΕ

Η Ινδία αγοράζει ρωσικό αργό σε ποσότητες ρεκόρ αλλά με μειωμένες τιμές, ωστόσο τα διυλιστήριά της ήδη λειτουργούν πάνω από την ονομαστική τους ικανότητα. Η Κίνα, από την άλλη δεν έχει ακόμα αυξήσει τις εισαγωγές και παραμένει ασαφές αν θα χρειαστεί να το πράξει, δεδομένου ότι η πανδημία και τα lockdown επιβράδυναν την οικονομία τους.