Η τράπουλα της πολιτικής ζωής ξαναμοιράζεται

Η τελευταία συζήτηση στη Βουλή πριν από τις γιορτές έδειξε πως το δημοσιογραφικό κλισέ επιβεβαιώνεται: η τράπουλα του πολιτικού σκηνικού ξαναμοιράζεται, η κάθε πλευρά επιλέγει προσεκτικά τα φύλλα και τις κινήσεις της και προετοιμάζεται για ένα απαιτητικό 2022.

Οι ερωτήσεις που αφορούν την πανδημία, τη μετάλλαξη Όμικρον και την οικονομία, μαζί με τις ανακατατάξεις στον χώρο της Κεντροαριστεράς μετά την εκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη έχει ανοίξει ένα νέο πεδίο αντιπαράθεσης για το νέο έτος. Η διαφορά με μια παρτίδα εορταστικού πόκερ είναι ότι η χριστουγεννιάτικη ευθυμία δεν επιτρέπει μεγάλη ένταση – ενώ, αντίθετα, η πόλωση θα αποτελεί κυρίαρχο συστατικό της χρονιάς που έρχεται.

Φιγούρες και μπαλαντέρ

Αν ήταν φιγούρα της τράπουλας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα ήταν ο ρήγας. Εν ενεργεία Πρωθυπουργός που, παρά την κριτική που δέχεται και τη φθορά που έχει υποστεί η κυβέρνησή του, συνεχίζει να έχει τα νούμερα των δημοσκοπήσεων υπέρ του. Είναι αυτός που διαλέγει τον κύριο αντίπαλό του, την ντάμα του – ο οποίος, όπως φάνηκε και από τη συζήτηση της περασμένης Κυριακής, δεν είναι άλλος από τον αρχηγό του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο Αλέξης Τσίπρας κατέχει τον τίτλο του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, με ό,τι αυτός συνεπάγεται, όμως για πρώτη φορά βρίσκεται πιεσμένος όχι μόνο από τη μια πλευρά, αλλά και από την άλλη. Σ’ αυτό το σκηνικό, ο Νίκος Ανδρουλάκης είναι ο (άγνωστος ακόμα) βαλές, που δείχνει να έχει βάλει στόχο να γίνει ντάμα στη θέση της ντάμας, με στόχο ωστόσο να σπάσει τη νομοτελειακή, δικομματική σχέση που υπάρχει ανάμεσα στη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ. Κι επειδή αυτή είναι μια πολιτική τράπουλα, ο βαλές μπορεί να εξελιχθεί και σε μπαλαντέρ – είτε για τους αντιπάλους του είτε για την παράταξή του.

Οι κινήσεις και η μπλόφα

Στη συζήτηση στη Βουλή, ο Μητσοτάκης είπε σε λόγια αυτό που, τη δεδομένη στιγμή, συμφέρει και τη ΝΔ: «Ζητήσατε σήμερα εκλογές. Το κάνατε όχι γιατί πιστεύετε ότι θα είστε πρώτο κόμμα, αλλά γιατί γνωρίζετε ότι όσο περνά ο χρόνος θα είστε τρίτο κόμμα. Η αιτία είναι δίπλα σας και οι αναταράξεις στην κεντροαριστερή πολυκατοικία σάς προκαλούν φόβο». Αυτή τη στιγμή, το καλύτερο χαρτί για τον Μητσοτάκη είναι η μάχη ανάμεσα στα κόμματα της αντιπολίτευσης – γνωρίζοντας πως το πρώτο κόμμα που θα έχει απώλειες από τη διαφαινόμενη άνοδο του Κινήματος Αλλαγής είναι ο ΣΥΡΙΖΑ.

Αν ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ κονταροχτυπηθούν σκληρά για την ηγεμονία στον χώρο της αντιπολίτευσης, κερδισμένος θα είναι εκείνος που δεν θα συμμετάσχει στη διαμάχη. Αυτή τη θέση του παρατηρητή φαίνεται πως προσπαθεί να πάρει η ΝΔ – σε μια προσπάθεια να ισορροπήσει τη δική της φθορά με το τι συμβαίνει στην Κεντροαριστερά. Γιατί, βέβαια, όσο κανείς ψάχνει τον ιδανικό συνδυασμό για να κερδίσει, υπάρχει κίνδυνος να χάσει το πραγματικό παιχνίδι που εξελίσσεται.

Καρέ της ντάµας

Ο τρόπος αντίδρασης από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ ακούει στη φράση «προοδευτική διακυβέρνηση». Ακόμα κι αν τα ποσοστά της κυβέρνησης δεν πέφτουν στον ρυθμό που θα ήθελαν στην Κουμουνδούρου, μια πιθανή συνεργασία των προοδευτικών κομμάτων της αντιπολίτευσης θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις να ξαναμπεί ο ΣΥΡΙΖΑ στο παιχνίδι της διεκδίκησης της πρώτης θέσεις στις εκλογές.

Τίποτα δεν είναι εύκολο για την αξιωματική αντιπολίτευση, ωστόσο όλα δείχνουν πως θα παίξει τα ρέστα της στην απλή αναλογική της επόμενης κάλπης, ώστε, ακόμα κι αν όλα πάνε στραβά, η αποτυχία συνεννόησης να πέσει επικοινωνιακά στο ΚΙΝΑΛ και όχι στον ΣΥΡΙΖΑ. Σύμφωνα με αναλύσεις από τη συριζαϊκή πλευρά, πάντως, μια συνεργασία με το ΚΙΝΑΛ θεωρείται θετική εξέλιξη και στις σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις της Ευρώπης, που βρίσκονται σε ανάκαμψη έπειτα από μία δεκαετία εκτός εξουσίας.

Αυτή η εξέλιξη, ωστόσο, προϋποθέτει μια νέα αρχή στις σχέσεις με την Κεντροαριστερά, που προεκλογικά δύσκολα θα χτιστεί, κρίνοντας και από τα αντισυριζαϊκά αισθήματα στην πασοκική βάση, αλλά και από τη στάση που δείχνει πως θα τηρήσει ο νέος πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ.

Φουλ του άσου

Κρύβει άσους στο μανίκι του ο Νίκος Ανδρουλάκης; Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε φάση αναδιάρθρωσης, σε μια κατάσταση μετάβασης από μια εποχή σε μια καινούργια. Ο νέος πρόεδρος και η επιτελική του ομάδα ανήκουν στην πλειονότητά τους σε μια νέα φουρνιά στελεχών, που τώρα ψάχνει τον βηματισμό της. Ενα από τα χαρτιά που έχουν να παίξουν στη Χαριλάου Τρικούπη είναι η ηλικιακή ανανέωση, που μπορεί να προσελκύσει ψηφοφόρους στο κόμμα.

Το δεύτερο είναι η υπεύθυνη, προγραμματική αντιπολίτευση που μπορεί να θεωρηθεί ως αξιόπιστη εναλλακτική προοδευτική πρόταση που θα επιτρέψει μια αμφίπλευρη διεύρυνση.

Αυτού του τύπου η διεύρυνση θεωρείται ότι θα φέρει επιστροφές: αν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι η κομματική βάση του ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτή που δέχεται τις πρώτες απώλειες μετά την εκλογή του νέου κεντροαριστερού προέδρου, ο τελευταίος άσος είναι αυτός που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα για τη δημοκρατική παράταξη, ενόψει όχι μόνο των πρώτων, αλλά και των δεύτερων εκλογών.

Ζευγάρια και µπλόφες

Πολλές φορές πετυχαίνουν στις προβλέψεις τους, ενώ άλλες βγαίνουν εντελώς εκτός. Το θέμα είναι πως οι δημοσκοπήσεις, έστω κι αν αμφισβητούνται, είναι ένα από τα βασικά όπλα των πολιτικών δυνάμεων – το οποίο, αν χρησιμοποιηθεί σωστά, μπορεί στο τέλος να καθορίσει και ολόκληρη την παρτίδα.

Ο καθένας ποντάρει σε κάτι διαφορετικό: η ΝΔ στην υπεροχή της, ακόμα και σήμερα, στις έρευνες κοινής γνώμης, ο ΣΥΡΙΖΑ στις λανθασμένες τους εκτιμήσεις και το ΚΙΝΑΛ στα αυξημένα ποσοστά που κερδίζει εδώ και έναν μήνα, και τα οποία το δείχνουν στο διψήφιο. Μόνο το πραγματικό αποτέλεσμα θα δείξει ποιος τελικά είχε δίκιο στις εκτιμήσεις του. Η «φωτογραφία της στιγμής», ωστόσο, θα μείνει για να θυμίζει και τα σημεία της ιστορίας που κάτι θα μπορούσε να είχε πάει διαφορετικά.

Και φυσικά, τι θα ήταν μια παρτίδα πολιτικό πόκερ χωρίς μια καλή μπλόφα; Και γι’ αυτήν, την πρωτοβουλία έχει η κυβέρνηση, καθώς αυτή είναι που μπορεί να «παίξει» με τον χρόνο των εκλογών, στέλνοντας τη χώρα νωρίτερα στην κάλπη ή περιμένοντας τη λήξη της κυβερνητικής της θητείας. Ο Μητσοτάκης έχει δηλώσει επανειλημμένα πως είναι διατεθειμένος να εξαντλήσει την τετραετία, όμως όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης παίζουν ήδη λες και βρίσκονται λίγους μήνες μπροστά από μια προεκλογική περίοδο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την άλλη, ζήτησε εκλογές με στόχο να αυξήσει τη συσπείρωσή του ενόψει και των δικών του εσωκομματικών διαδικασιών – η μπλόφα των εκλογών παίζει και σε άλλα, πιο εσωκομματικά τραπέζια. Δεν μπορεί να διαρκέσει, βέβαια, για πάντα: κάποια στιγμή, κάποιος εκ των αντιπάλων θα πει «τα βλέπω».