Ρυθμιστής για το 5ο κύμα της πανδημίας η παραλλαγή Ομικρον

Η συμπεριφορά των πολιτών κατά την εορταστική περίοδο και η πορεία της εμβολιαστικής εκστρατείας «Ελευθερία» αποτελούν τους καθοριστικούς παράγοντες για την εξέλιξη του πέμπτου κύματος που, σύμφωνα με τους επιστήμονες, αναμένεται να υψωθεί με ή χωρίς την παρουσία της Ομικρον. Μάλιστα, στο ημερολόγιο του 2022 οι ειδικοί έχουν ήδη σημειώσει με κόκκινο μαρκαδόρο τα τελευταία 24ωρα του Ιανουαρίου και τα πρώτα του Φεβρουαρίου ως τα πλέον πιθανά για την επόμενη ανάκαμψη των κρουσμάτων.

Οπως εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκος Τζανάκης, εν μέσω πανδημιών είναι νομοτελειακό οι ιοί να προκαλούν κύματα. Με βάση το μοντέλο αυτό, που καθορίζεται από την ίδια τη φύση τους, «η αναζωπύρωση των λοιμώξεων από το στέλεχος Δέλτα αναμένεται να ξεκινήσει στα τέλη του πρώτου μήνα του έτους ή κατά τις πρώτες εβδομάδες του Φλεβάρη, όπως δηλαδή είχε συμβεί και με το τρίτο κύμα». Εάν στο μεταξύ τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά διαπιστωθεί η αναμενόμενη ύφεση, τότε, σύμφωνα με τον ειδικό, η εορταστική περίοδος δεν θα συνδεθεί με το πέμπτο κύμα. Ομως, η χαλάρωση, τα ταξίδια (εντός και εκτός της χώρας) και η αυξημένη κινητικότητα, σε συνδυασμό με τις καιρικές συνθήκες, είναι παράγοντες που θα συμβάλλουν σημαντικά στην ανάδυση του επόμενου κύματος.

Σενάρια

Εντούτοις και συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, οι προβλέψεις για τις εξελίξεις που αναμένονται στις αρχές του 2022 έχουν υψηλό βαθμό δυσκολίας. Και αυτό διότι στην εξίσωση πρέπει να συμπεριληφθεί και ο αστάθμητος παράγοντας Ομικρον. Η νέα μετάλλαξη φαίνεται να έχει ισχυρές τάσεις εξάπλωσης και ενόσω οι επιστήμονες στερούνται εκείνων των δεδομένων που θα τους οδηγήσουν σε ασφαλή συμπεράσματα, όλα τα σενάρια παραμένουν ανοιχτά. Εστιάζοντας, συνεπώς, στα μελλούμενα που αφορούν τη χώρα μας, τα προβλεπτικά μοντέλα καταλήγουν σε διαφορετικές εκτιμήσεις ανάλογα με τις υποθέσεις και τα δεδομένα που επεξεργάζονται. «Κατ’ αρχάς η πρώτη σημαντική παράμετρος είναι εάν θα επικρατήσει η Ομικρον. Εφόσον αυτό συμβεί, πρέπει να αποσαφηνιστεί κατά πόσο και σε ποιον βαθμό διαφεύγει η νέα μετάλλαξη από τα εμβόλια και τα αντισώματα της φυσικής νόησης. Η υπόθεση εδώ είναι ότι δεν ξεφεύγει σημαντικά. Στην αντίθετη περίπτωση, επιδημιολογικά θα επιστρέψουμε σε συνθήκες αντίστοιχες με αυτές του Μαρτίου του 2020» περιγράφει ο καθηγητής, σπεύδοντας να συμπληρώσει πως το χειρότερο σενάριο είναι και το πλέον απίθανο: «Αν, από την άλλη, διαπιστωθεί ότι η μεταδοτικότητα της Ομικρον είναι όντως υψηλή αλλά τα εμβόλια παραμένουν αποτελεσματικά, τότε μπορεί να οδηγηθούμε σε δύο καταστάσεις που συνδέονται με το πόσο νοσογόνος είναι ο ιός. Η θετική εξέλιξη είναι να προκαλεί ήπια νόσο σε όλους, εμβολιασμένους και μη, αλλά και νοσήσαντες. Η δυσμενής εξέλιξη είναι να προκαλεί σοβαρή νόσο όπως η Δέλτα». Σύμφωνα με τον ίδιο, πάντως, το πιθανότερο είναι οι εμβολιασμένοι να είναι θωρακισμένοι έναντι και της Ομικρον, όποτε το επόμενο κύμα θα αφορά κυρίως τους μη εμβολιασμένους που θα συντηρήσουν την πίεση στο ΕΣΥ.

Αύξηση κρουσμάτων

Σε κάθε περίπτωση, ο νέος κύκλος αβεβαιότητας που έχει ανοίξει το στέλεχος Ομικρον, σε συνδυασμό με την εμβολιαστική κάλυψη, πιθανόν να φέρει ανατροπές τόσο σε ό,τι αφορά την έναρξη του νέου κύματος (που μπορεί να είναι πρόωρη) όσο και στη δυναμική του (καθώς θα είναι ανάλογη της εμβολιαστικής κάλυψης με δεύτερες και τρίτες δόσεις). «Εν απουσία στελέχους με υψηλή διεισδυτικότητα σε όσους έχουν ανοσία και εφόσον συνεχιστεί η υψηλή προσέλευση για εμβολιασμό, με έμφαση στην αναμνηστική δόση, δεν αναμένεται να έχουμε νέο κύμα τους επόμενους μήνες. Ομως, το στέλεχος Ομικρον, που όπως φαίνεται από προκαταρτικά δεδομένα μπορεί να προσβάλει άτομα με ανοσία, θα μπορούσε να προκαλέσει αύξηση κρουσμάτων που πιθανόν να μη συνοδεύεται από αντίστοιχη αύξηση διασωληνώσεων και θανάτων. Το τελευταίο, ωστόσο, μένει να φανεί από επιπλέον μελέτες» σημειώνει στα «ΝΕΑ» ο αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής και επιστημονικός σύμβουλος του ΕΟΔΥ Δημήτρης Παρασκευής. Εκτός όμως από τις αναμνηστικές δόσεις, κρίσιμος παράγοντας παραμένει και η «δεξαμενή» των μη εμβολιασμένων πολιτών 60+: «Οι μολύνσεις στους ευάλωτους εξαρτώνται από την κυκλοφορία του ιού στην κοινότητα. Συνεπώς, όταν υπάρχει διασπορά, το ζητούμενο είναι να έχεις το μέγιστο τείχος ανοσίας στον γενικό πληθυσμό, μειώνοντας έτι το περιθώριο μόλυνσης των πλέον ευάλωτων».