Η αβάσταχτη αβεβαιότητα και η βέλτιστη κρίση

Οι Βρετανοί,  όταν μιλούν για την  ελεύθερη βούληση χρησιμοποιούν άλλες  δύο συμπληρωματικές αξίες για να τους βοηθούν στη συζήτηση: το common sense και το κάπως ανώτερο  best judgment. Πρόκειται για την «κοινή λογική» και «βέλτιστη» ή  «καλύτερη δυνατή κρίση». Στην Ελλάδα έχουμε την κοινή λογική αλλά συνήθως  εννοούμε τη λογική του συνόλου ενώ τη βέλτιστη κρίση αν την βάζαμε σε μια πρόταση μάλλον ακουγόταν αστεία :«Έκρινα κατά την βέλτιστη κρίση μου πως έπραξα το σωστό».

Η καλύτερη δυνατή κρίση δεν θα άντεχε λεπτό σε κουβέντα στη δική μας γεωγραφία καθώς διατηρούμε τη τάση να αμφισβητούμε γενικώς: το άτομο, τις πράξεις του, τις γνώσεις του και ειδικά  τη λογική του. Διαθέτουμε μάλιστα ειδικούς «πυραύλους» που εξαπολύουμε εναντίον όποιου πάει να μας κάνει το μάγκα:  «Είστε ειδικός;», «έχετε σπουδάσει κάτι σχετικό;», ακόμη και αν ο άλλος  λέει κάτι απολύτως λογικό ή αδιαμφισβήτητο, δεν δεχόμαστε την αυθεντία του κι ας μη μιλάει σαν αυθεντία.

Η πανδημία, όπως είναι λογικό σε ένα βαθμό, αύξησε την εθνική καχυποψία. Το αλαλούμ των ειδικών στα κανάλια όπου άλλο έλεγε ο ένας και άλλο άλλος, χειροτέρεψε τα πράγματα εφόσον ο Έλληνας αισθάνεται ιδιαίτερα προδομένος όταν αλλάζεις αυτό που το λες γιατί δεν πιστεύει στην κοινή λογική και τη βέλτιστη κρίση που διαμορφώνονται από τις πληροφορίες που είναι διαθέσιμες τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή που πρέπει να πάρεις μια απόφαση .

Ήταν και δύσκολα τα πράγματα, κακά τα ψέματα και η Ελλάδα αντιμετώπισε την πανδημία όπως αρμόζει στη φτώχεια της: ιδιαίτερα επιφυλακτικά με μεγάλα σε διάρκεια lockdown.

Τώρα, που οδεύουμε τουλάχιστον στο ψυχολογικό τέλος της πανδημίας για το δυτικό κόσμο, μας είναι ιδιαίτερα δύσκολο να χωνέψουμε πως από εδώ και πέρα θα μπούμε σε μια φάση όπου η κοινή λογική και η βέλτιστη κρίση των πολιτών θα πάρει το βάρος – δεν μπορούμε να γίνουμε Άγγλοι ξαφνικά.

Στις 15 Ιουλίου, στην Μεγάλη Βρετανία η μάσκα γίνεται προαιρετική και θα αποτελεί προσωπική ευθύνη του καθένα. Ρώτησαν λοιπόν, τον Μπόρις Τζόνσον πως αισθάνεται για αυτή την εξέλιξη και απάντησε σαν Βρετανός πρωθυπουργός: «Η πανδημία δεν τελείωσε… Θα χρειαστεί ο καθένας να χρησιμοποιήσει την κρίση του.» Θαυμάσια δήλωση αν είσαι αγγλοσάξονας. Στην Ελλάδα έχουμε  συντριπτικά  περισσότερους αρνητές και αντί της «κρίσης» και της «κοινής λογικής», ευδοκιμεί η υποχρέωση καθώς η κουλτούρα δυστυχώς δεν είναι δυνατόν να απέχει και πολύ από αυτό που αντέχει η τσέπη σου.

Η πρόσφατη δημόσια διχογνωμία ξανακάνει τα πράγματα δύσκολα πριν προλάβουν να γίνουν εντυπωσιακά ευκολότερα και δίνει και πάτημα στους αρνητές. Από τη μια οι δυναμικές δηλώσεις για υποχρεώσεις του κράτους που αίρονται γιατί υπάρχουν εμβόλια αλλά όχι άλλα λεφτά  και από την άλλη, μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες κι άλλες δηλώσεις  για «πιθανά οριζόντια μέτρα».

Κάπου ωστόσο ανάμεσα στον Άδωνη Γεωργιάδη και στο Νίκο Σύψα, βρίσκεται ο πολίτης, που δεν είναι  και ο τύπος που έχει μάθει να ακολουθεί απαρεγκλίτως τη βέλτιστη  κρίση του και  αρχίζει πάλι να ανησυχεί ενώ εισπράττει όσα ακούγονται  ανάλογα με την  οικονομική του κατάσταση.

Δεν ήμασταν  όλοι ικανοποιημένοι με τα lockdown και τα επιδόματα τους, όμως  τώρα, ακόμη και οι συνετοί που πειθάρχησαν και  εμβολιάστηκαν, αρχίζουν να λούζονται  το αβάσταχτo ψυχολογικό στρες μιας αβεβαιότητας  που έχει αρχίσει να παράγεται κατά λάθος αλλά υπονομεύει βέλτιστή κρίση, κοινή λογική αλλά δυστυχώς την οικονομία που δεν είναι μόνο τουρισμός.