Στην… ουρά της Ουρουγουάης

Καθώς το 2020 πλησιάζει στο τέλος του, μια απολογιστική διάθεση κυριαρχεί διεθνώς. Αν λοιπόν η διασημότητα μετριέται με ώρες τηλεοπτικού χρόνου και κείμενα σε εφημερίδες, τότε ο SARS-CoV-2 έχει νικήσει τους πάντες και τα πάντα και μάλιστα σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης. Μαζί του παρέσυρε και διατήρησε στο προσκήνιο την επιστήμη και τους επιστήμονες.

Στη λίστα με «τα 10 πρόσωπα που καθόρισαν την επιστήμη», η οποία δημοσιεύεται κάθε χρόνο στην επιθεώρηση «Νature», τα επτά σχετίζονται με την αντιμετώπιση της πανδημίας. Βεβαίως εφέτος στη λίστα αυτή δεν υπάρχουν μόνο επιστήμονες: ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) Tedros Adhanom Ghebreyesus αλλά και η πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας Jacinda Ardern βρίσκουν επίσης μια θέση. Δικαίως, αν σκεφτεί κανείς το πρωτόγνωρο μέγεθος της κρίσης που αντιμετωπίζει ο ΠΟΥ όλους αυτούς τους μήνες και το πόσο επιτυχής ήταν η αντιμετώπιση της πανδημίας στη Νέα Ζηλανδία (σύνολο 25 νεκρών σε έναν πληθυσμό 5 εκατομμυρίων).

Μεταξύ των πλέον επιτυχών χωρών στην αντιμετώπιση της πανδημίας υπάρχει και μία ακόμη: η Ουρουγουάη, η οποία μόλις την περασμένη εβδομάδα ξεπέρασε τους 100 νεκρούς (συνολικά). Πώς κατάφερε αυτή η μικρή χώρα των 3,4 εκατομμυρίων ατόμων να κρατήσει τον ιό σε απόσταση την ώρα που οι γειτονικές Βραζιλία και Αργεντινή υπέκυπταν στο σφοδρό πέρασμά του; Η Ουρουγουάη διαθέτει ένα καλό σύστημα υγείας, όπως και ένα από τα καλύτερα συστήματα επιδημιολογικής επιτήρησης, το οποίο της επέτρεψε να αποσοβήσει στο παρελθόν απειλές όπως ο ιός Ζίκα ή ο κίτρινος πυρετός. Ωστόσο ο SARS-CoV-2 ήταν μια απειλή άλλων διαστάσεων.

Κομβικό ρόλο στην αντιμετώπιση της πανδημίας στην Ουρουγουάη έπαιξε ένας νεαρός ιολόγος στο Ινστιτούτο Παστέρ του Μοντεβιδέο, ο Gonzalo Moratorio (εικόνα πάνω), ο οποίος είναι στη λίστα του «Νature». Βλέποντας τον κίνδυνο να έρχεται, γνωρίζοντας πόσο σημαντικό είναι το να γίνονται τεστ ανίχνευσης του ιού στον πληθυσμό αλλά και πόσο δύσκολο θα ήταν να προηγηθεί στις παραγγελίες διαγνωστικών κιτ η μικρή του χώρα, ο Moratorio δημιούργησε το δικό του «σπιτικό» τεστ ανίχνευσης του ιού και κατέστησε τη χώρα του ανεξάρτητη ήδη από τα μέσα του περασμένου Μαρτίου.

Επιστήμονες σαν τον Moratorio, οι οποίοι δημιούργησαν σπιτικά τεστ ανίχνευσης του ιού (και όχι μόνο), διαθέτουμε κι εμείς. Ποτέ δεν είναι αργά για την πλήρη αξιοποίησή τους.