Ισχύς του δικαίου

Εχουν οι πνευματικοί άνθρωποι το μαζικό ή ειδικό κύρος ώστε να πείσουν; Μπορούν να παρασύρουν; Ή μήπως η δημοφιλία μιας άλλης τάξεως τους κατατροπώνει; Οπως για παράδειγμα ένας ημερήσιος τιποτολόγος του Facebook, του Twitter; Εχει νόημα το διάβημα στήριξης των ελληνοκυπριακών θέσεων, όπως αυτό που δημοσίευσαν οι 25 Βρετανοί στους «Times», με βάση την πολιτική του λειτουργικότητα και αποδοτικότητα; Δηλαδή με βάση το ερώτημα αν τελικά οι διεθνείς σχέσεις επηρεάζονται από δημόσιες οιμωγές;

Εντοπίζοντας, στο κείμενό τους, την ουσιώδη διάσταση του ελληνοτουρκικού προβλήματος, αυτή του δικαίου, ναι, έχει νόημα το διάβημα. Οχι ως πράξη μιας συμβολικής «τρομοκράτησης» ή δημιουργίας «ρεύματος» – είπαμε ότι κάτι τέτοιο το κάνουν και ελάσσονα θέματα στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης – αλλά ως προσπάθεια πολιτικής εκλογίκευσης και ανάκτησης ενός χώρου Δικαίου.

Ενός χώρου όπου το Δίκαιο θα υπερκαθορίζει και δεν θα διασύρεται από στρατιωτικά τετελεσμένα. Το νόημα του ενυπόγραφου διαβήματος δεν βρίσκεται ίσως στην ισχνή πολιτική του λειτουργικότητα, ίσως όχι στην τελεστική ή επικοινωνιακή του δύναμη, αλλά στις λογικές προϋποθέσεις του.

Η υπόδειξη από τους «25» του πιο σπάνιου αγαθού, δηλαδή των ηθικών και δικαιικών αρχών, αξίζει, εκτός και αν παραδεχτούμε τη νίκη του δικαίου ισχύος – πράγμα που ρευστοποιεί κάθε έννοια συμφωνίας και διεθνούς ή διακρατικού συμβολαίου. Οι υπογραφές των πνευματικών ανθρώπων σχετίζονται με τη σημασία των συγκεκριμένων ζητούμενων.

Δεν είναι εν γένει υπογραφές σε οποιοδήποτε ζητούμενο. Οι αρχές καθορίζονται και από τις διεθνείς παραδοχές αλλά και από τον κλονισμό τους. Επομένως οι δικαιικές και ηθικές «αρχές» δεν κινούνται ερήμην του διαβήματος, αλλά βρίσκονται στην καρδιά του ισχυρισμού του. Και μόνο η μετατόπιση από το επίπεδο μιας πολιτικής επιτελεστικότητας, από το επίπεδο μιας ορισμένης εκδοχής δικαίου, στο επίπεδο σημαντικών παραδοχών της νεωτερικότητας με συγκεκριμένα σχήματα δικαίου, καθιστούν το συγκεκριμένο διάβημα λειτουργικό και επιχειρησιακό.

Διαβάζοντας τα ονόματα και τις ιδιότητες των 25 προσωπικοτήτων από τη Βρετανία, πέρα από πολιτικούς που σχετίζεται το πεδίο τους με την Ελλάδα, είναι ενδιαφέρον ότι δεν βρίσκουμε ανάμεσά τους κανέναν «τεχνοκράτη», αλλά κυρίως εκπροσώπους από γνωστικά αντικείμενα ανθρωπιστικών και πολιτιστικών σπουδών. Ιστορία, γλώσσα, λογοτεχνία, ποίηση. Ο,τι δηλαδή περιφρονείται στη χώρα μας και διεθνώς.

Εμμέσως το ερώτημα αναδιατυπώνεται: Δίκαιο αποτελεί η ισχύς ή κάτι που την αντικαθιστά πολιτιστικά;

Ο Δημήτρης Σεβαστάκης είναι ζωγράφος, αναπληρωτής καθηγητής της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο