Η πανδημία ενισχύει την έμφυλη ανισότητα – Τι δείχνουν έρευνες από όλη την Ευρώπη

Η ζωή κατά τη διάρκεια των lockdown έχει ενισχύσει την ανισότητα των φύλων σε όλη την Ευρώπη, με τους ερευνητές να τονίζουν ότι οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης είναι πολύ μεγαλύτερες για τις γυναίκες και απειλούν να τις ωθήσουν ξανά στους παραδοσιακούς ρόλους της φροντίδας του σπιτιού. Όταν η κρίση τελειώσει, η επιστροφή τους στον προ της πανδημίας τρόπο ζωής τους φαίνεται πως θα είναι δύσκολη.

Σε ολόκληρη την ήπειρο, ομάδες πίεσης προειδοποιούν ότι το βάρος της τηλεργασίας σε συνδυασμό με την τηλεκπαίδευση, αλλά και οι πρόσθετες υποχρεώσεις του σπιτιού και η προετοιμασία των γευμάτων, επιβαρύνει δυσανάλογα τις γυναίκες. Οι βελτιώσεις που επέφεραν στη ζωή τους τα μέτρα υπέρ της ισότητας των τελευταίων δεκαετιών κινδυνεύουν να ανατραπούν εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης.

Ισπανία

Στην Ισπανία, περισσότεροι από 170.000 άνθρωποι έχουν υπογράψει μια επιστολή που καλεί για τη λήψη έκτακτων μέτρων προκειμένου να ενισχυθούν οι γυναίκες που έχουν επιβαρυνθεί εξαιτίας του lockdown. «Ως αποτέλεσμα της κρίσης, πολλές γυναίκες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την έμμισθη εργασία, προκειμένου να φροντίσουν τις οικογένειές τους», σημειώνει η επιστολή, παροτρύνοντας την κυβέρνηση να λάβει μέτρα όπως η νομική κατοχύρωση της τηλεργασίας και η εξασφάλιση μεγαλύτερης ευελιξίας.

Στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τη φονική πανδημία, οι ισπανικές αρχές επέβαλαν ένα από τα σκληρότερα lockdown της Ευρώπης στα μέσα Μαρτίου. Τα σχολεία έκλεισαν, ενώ απαγορεύτηκε η έξοδος των παιδιών από τα σπίτια τους επί έξι εβδομάδες. Όσοι εργαζόμενοι δεν ανήκαν στην κατηγορία των «αναγκαίων» υποχρεώθηκαν να εργάζονται από το σπίτι.

Για τις ομάδες πίεσης για τα δικαιώματα των γυναικών, η κατάσταση φάνηκε εξ αρχής ανησυχητική. Οι γυναίκες της Ισπανίας ήδη περνούσαν κατά μέσο όρο 2,5 ώρες παραπάνω από τους άνδρες εκπληρώνοντας οικιακές υποχρεώσεις, ενώ πολλές οικογένειες στηρίζονταν στους παππούδες – μια από τις πλέον ευάλωτες ομάδες της πανδημίας – για βοήθεια με τη φροντίδα των παιδιών, καθώς προσπαθούσαν να ανταποκριθούν στις υπερωρίες που αποτελούν συνηθισμένο φαινόμενο για τη χώρα.

Μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε από την ομάδα Yo No Renuncio τη δεύτερη εβδομάδα του ισπανικού lockdown αποκάλυψε ότι το 80% των 12.600 γυναικών που συμμετείχαν δυσκολεύονταν να ισορροπήσουν την τηλεργασία με τη φροντίδα των παιδιών. Περίπου το 13% ανέφερε ότι το lockdown τις ανάγκασε να αναλάβουν ακόμη μεγαλύτερο μέρος των σπιτικών αγγαρειών και της φροντίδας των παιδιών.

Τα ευρήματα αντανακλούν μια μελέτη του Πανεπιστημίου της Βαλένθια, η οποία αποκάλυψε ότι κατά το μεγαλύτερο μέρος οι μητέρες ήταν εκείνες που εξασφάλιζαν ότι τα παιδιά τους παρακολουθούσαν τα ηλεκτρονικά μαθήματα και τις εργασίες τους κατά τη διάρκεια του lockdown, γεγονός που αύξανε τα επίπεδα στρες και άγχους που βίωναν.

Γαλλία

Σύμφωνα με τις ομάδες πίεσης, οι γυναίκες στη Γαλλία είδαν τις δουλειές του σπιτιού να τριπλασιάζονται από την επιβολή του lockdown τον Μάρτιο, όταν τα σχολεία και οι παιδικοί σταθμοί υποχρεώθηκαν να κλείσουν, ενώ οι εργαζόμενοι βρέθηκαν να εργάζονται όσο το δυνατόν περισσότερο από το σπίτι.

Η Μαρλέν Σιαπά, υπουργός για την ισότητα των φύλων στη Γαλλία, θορυβήθηκε αρκετά από την κοινωνική κρίση, ώστε να διατάξει εκπόνηση μελέτης για τη διπλή «πνευματική εργασία» των γυναικών κατά τη διάρκεια του lockdown. Μέσα από αυτή επιβεβαιώθηκε ότι το 58% των συμμετεχουσών «κάνουν περισσότερες δουλειές στο σπίτι από τους άνδρες τους». Μόλις το 12% των ανδρών ανέφερε ότι ασχολείται περισσότερο με το σπίτι σε σχέση με τη σύντροφό τους. Σύμφωνα με την έρευνα, οι Γαλλίδες κατά μέσο όρο αφιερώνουν 2 ώρες και 34 λεπτά παραπάνω από τους άνδρες τους κάθε ημέρα για τις οικιακές εργασίας, ενώ το 63% των γυναικών δηλώνει ότι προετοιμάζει τα γεύματα της οικογένειας σε σχέση με το 28% των ανδρών.

Γερμανία

Έρευνα της DIW στη Γερμανία έδειξε πως περισσότερες από το ένα τέταρτο των γυναικών με παιδιά κάτω των 14 περνούν λιγότερο χρόνο στην έμμισθη εργασία από την έναρξη του lockdown σε σύγκριση με το 14% των ανδρών, με τις γυναίκες να αναδιαμορφώνουν τη μορφή εργασίας τους για να παραμείνουν στο σπίτι. Ακόμη και αν πρόκειται για μια προσωρινή συνθήκη, ο ερευνητικός οργανισμός αναφέρει ότι ενδέχεται να παίξει δραματικό ρόλο στους μακροπρόθεσμους στόχους για την καριέρα τους, αλλά και για το ύψος του μισθού και των συντάξεών τους στο μέλλον.

Μάλιστα, η Άνγκελα Μέρκελ έκανε λόγο για «επιστροφή στην παράδοση», ανακοινώνοντας ότι έχει σκοπό να κάνει ό,τι μπορεί για να αποτρέψει μια τέτοια εξέλιξη και οι άνδρες και οι γυναίκες να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες.

Πολλές γυναίκες έχουν επικρίνει το γεγονός ότι τα μέτρα για τη χαλάρωση των lockdown έχουν εστιάσει στον οικονομικό τομέα, αδιαφορώντας για τη φροντίδα των παιδιών.

Ιρλανδία

Στην Ιρλανδία, όπου οι κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές των τελευταίων δεκαετιών έχουν μεταμορφώσει τις ζωές πολλών γυναικών έρευνα έδειξε ότι οι γυναίκες έχουν λιγότερο χρόνο να ασχοληθούν με την τηλεργασία σε σχέση με τους άνδρες, εξαιτίας των κλειστών σχολείων και παιδικών σταθμών. Συμπέρανε μάλιστα ότι άμεση συνέπεια ήταν η μείωση της παραγωγικότητάς τους σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με τους άνδρες, πράγμα που ενδέχεται να σημαίνει ότι θα έχουν λιγότερες ευκαιρίες στο μέλλον, αλλά και που αφήνει ενδεχόμενο για άνοιγμα της μισθολογικής ψαλίδας.

Επιπλέον, η έρευνα αναφέρει ότι τόσο στην Ιρλανδία όσο και αλλού, οι γυναίκες εργάζονται κυρίως σε τομείς που έχουν πληγεί εντονότερα από την πανδημία, όπως η λιανική πώληση και η εστίαση.

Αντίστοιχα ευρήματα έφερε στο φως και έρευνα του Πανεπιστημίου Vrije στις Βρυξέλλες, η οποία τόνισε ότι οι γυναίκες ανέλαβαν την κύρια ευθύνη της οργάνωσης σε κάθε τομέα, από τις καθημερινές συνήθειες μέχρι τις κοινωνικές επαφές.

Με τα lockdown να χαλαρώνουν σε όλη την Ευρώπη, οι μητέρες δέχονται νέες πιέσεις καθώς καλούνται να επιστρέψουν στις θέσεις τους, ενώ τα σχολεία και οι παιδικοί σταθμοί συχνά παραμένουν κλειστά.

Για πολλές γυναίκες, αυτό σημαίνει ότι θα αναγκαστούν είτε να ζητήσουν τη βοήθεια των ηλικιωμένων γονιών τους, θέτοντας δυνητικά την υγεία τους σε κίνδυνο, είτε να αφήσουν τα παιδιά μόνα στο σπίτι. Για άλλες, η παραίτηση ή η άδεια άνευ αποδοχών είναι μονόδρομος.

Πηγή: www.theguardian.com