Ο Ερντογάν, η Αγιά Σοφιά, η επιθετική ρητορική και οι δημοτικές εκλογές

Στις κάλπες προκειμένου να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα για την ανάδειξη δημάρχων και κοινοταρχών προσέρχονται σήμερα 57 εκατομμύρια πολίτες στην Τουρκία με τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να δίνει στις εκλογές χαρακτήρα μίας πολιτικής αναμέτρησης η οποία συνδέεται άμεσα με την επιβίωση του. Με τον ίδιο να πρωταγωνιστεί στην προεκλογική εκστρατεία των υποψηφίων του κόμματος του το οποίο συνεργάζεται με το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP) του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ο Τούρκος πρόεδρος, υπολογίζεται ότι έχει εμφανιστεί σε περισσότερες από 100 πολιτικές συγκεντρώσεις σε διάφορες πόλεις της χώρας, επιχειρώντας να επιβεβαιώσει την απόλυτη κυριαρχία του, στέλνοντας έτσι μήνυμα στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.

Επιθετική ρητορική

Με την οικονομία να είναι ο βασικός του αντίπαλος, ο Ρ. Ερντογάν επιχείρησε και πέτυχε να αλλάξει την ατζέντα δίνοντας για ακόμα μία φορά – όπως είχε κάνει και στις προεδρικές εκλογές – βάρος στην ενίσχυση του εθνικισμού και της ακραίας ρητορικής με επιθέσεις εναντίον των ΗΠΑ, αλλά και της Ελλάδας και της Κύπρου. Ιδιαίτερα μετά την τρομοκρατική επίθεση εναντίον μουσουλμάνων στη Νέα Ζηλανδία, ο Τούρκος πρόεδρος ενίσχυσε τις αναφορές του σε «γκιαούρηδες», υπενθύμισε πόσους «πέταξαν στην θάλασσα το 1922» και συμπεριέλαβε στις εξαγγελίες του δηλώσεις για μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί. Προανήγγειλε δε και αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις στο μνημείο, προκαλώντας την αντίδραση και της UNESCO όταν αναφέρθηκε στην αλλαγή του χαρακτήρα της. Φυσικά από την προεκλογική του εκστρατεία δεν έλειψε ούτε το ζήτημα των υδρογονανθράκων στην ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, καθώς ο Τούρκος πρόεδρος θέλει να αποδείξει ότι η χώρα εξακολουθεί να διαδραματίζει ρυθμιστικό ρόλο στο ενεργειακό παιχνίδι διεκδικώντας συνεκμετάλλευση των κοιτασμάτων υπό την προειδοποίηση ότι η Άγκυρα δεν θα επιτρέψει «τετελεσμένα» στην περιοχή που θα θίγουν τα συμφέροντα της.

Απέναντι στις ΗΠΑ ιδιαίτερα ο Ρ. Ερντογάν επιτίθεται με αιχμή και τις αποφάσεις για τα Υψίπεδα του Γκολάν και την Ιερουσαλήμ, που ο Τραμπ αποδίδει στο Ισραήλ, στην προσπάθεια του να δείξει ότι υψώνει ανάστημα, δεδομένης και της αντιπαλότητας που έχει ξεσπάσει με αφορμή την αγορά των ρωσικών S-400 από την Τουρκία.

Τη ρητορική του ακολούθησαν και οι υπουργοί «πρώτης γραμμής» όπως ο υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, όπως και ο υπουργός Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, έχουν επανειλημμένα υποστηρίξει ότι καμία απόφαση που θα αφορά την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στην περιοχή δεν θα υλοποιηθεί εάν δεν περιλαμβάνει την Τουρκία. Την ίδια στιγμή ο Χ. Ακάρ δεν παραλείπει να προειδοποιεί σε ιδιαίτερα υψηλούς τόνους την Αθήνα, ότι η Τουρκία δεν θα ανεχθεί καμία πρόκληση στο Αιγαίο και θα αντιδράσει σε οποιαδήποτε ενέργεια…

Αντίπαλος η οικονομία

Όσον αφορά την οικονομία που είναι και το βασικό θέμα που απειλεί τον Ρ. Ερντογάν, ο Τούρκος πρόεδρος μιλά για ακόμα μία φορά για «κερδοσκόπους» και εχθρούς, που παίζουν παιχνίδια με την τουρκική λίρα, απειλώντας με κυρώσεις. Ωστόσο το εθνικό νόμισμα συνεχίζει να βυθίζεται στην κρίση, με διεθνή δίκτυα όπως το Bloomberg να τονίζουν ότι θα είναι η αιτία για ντέρμπι στις εκλογές. Παρά τις προειδοποιήσεις Ερντογάν στους τραπεζίτες ότι θα πληρώσουν «βαρύ τίμημα» για το νομισματικό χάος, ο πληθωρισμός παραμένει στα ύψη, η ανεργία καλπάζει και η δυσαρέσκεια αυξάνεται.

Το τελευταίο τρίμηνο του 2018 η τουρκική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 3%, ο πληθωρισμός τον Φεβρουάριο διαμορφώθηκε κοντά στο 20% ενώ ειδικά στα τρόφιμα οι ανατιμήσεις σε βάθος δωδεκαμήνου αγγίζουν το 30%.

Τα οικονομικά προβλήματα επανήλθαν στο προσκήνιο περίπου πριν μία εβδομάδα, όταν η απότομη αποδυνάμωση της τουρκικής λίρας αναζωπύρωσε τις μνήμες από την νομισματική κρίση του περσινού καλοκαιριού.

Το κατά κεφαλήν εισόδημα, που επί χρόνια χρησιμοποιούνταν από το AKP ως απόδειξη της οικονομικής ευρωστίας, έπεσε πέρυσι κάτω από το συμβολικό «φράγμα» των 10.000 δολαρίων. Την πρώτη δεκαετία διακυβέρνησης Ερντογάν το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είχε σχεδόν τριπλασιαστεί, φτάνοντας περίπου στα 12.500 δολάρια.

Ο κύριος πόλος της αντιπολίτευσης, η συμμαχία που έχουν συστήσει για τις δημοτικές εκλογές το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) των κεμαλιστών με το Καλό Κόμμα (ΙΡ) της ακροδεξιάς Μεράλ Ακσενέρ, ασκούν κριτική στον Ερντογάν και στο ισλαμιστικών βάσεων κίνημά του. Κριτική τόσο στο ζήτημα της οικονομίας όσο και των δικαιωμάτων και των ελευθεριών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ενδεχόμενη ήττα σε σημαντικούς δήμους ή σημαντική απώλεια ψήφων θα αποτελέσει σύμφωνα με ειδικούς πλήγμα για τον Ρ. Ερντογάν, ο οποίος δεν θέλει να χάσει το προνόμιο του αήττητου προκειμένου να συνεχίσει τη σκληροπυρηνική πολιτική του.

Στις 8 άνοιξαν οι κάλπες

Στην ανατολική Τουρκία οι κάλπες άνοιξαν στις 7:00 το πρωί και στην υπόλοιπη Τουρκία, στις 8πμ και η διαδικασία είναι σε εξέλιξη.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ανώτατου εκλογικού συμβουλίου το 50,7% των ψηφοφόρων είναι γυναίκες και το 49,3% άντρες και μόνο στην Κωνσταντινούπολη, στις κάλπες θα προσέλθουν πάνω από 10 εκατομμύρια ψηφοφόροι (10.560.963 άνθρωποι).

Στην εκλογική αναμέτρηση συμμετέχουν 12 κόμματα συνολικά, ωστόσο σε πολλούς δήμους υπάρχουν συμμαχίες των κομμάτων.

Διακυβεύονται Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη

Ο Ρ. Ερντογάν δίνει το μεγαλύτερο βάρος του σε Κωνσταντινούπολη και Άγκυρα, καθώς το κόμμα του κινδυνεύει να ηττηθεί, γεγονός που θα είναι και ένα ισχυρό μήνυμα. Σημειώνεται άλλωστε ότι το φιλοκουρδικό HDP απέχει στρατηγικά από ορισμένες αναμετρήσεις ώστε να βοηθήσει εμμέσως το αντικυβερνητικό μπλοκ, ωστόσο εμφανίζεται να κυριαρχεί – σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις – στις περιοχές της νοτιανατολικής Τουρκίας, παρά τις δηλώσεις του Τούρκου προέδρου που επιχειρεί να το συνδέσει με την τρομοκρατία.

Η επιθετική ρητορική του Ερντογάν και οι ακραίες δηλώσεις για το Ισλάμ και την Αγιά Σοφιά έδειξαν να αποδίδουν, ωστόσο κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι θα συμβεί μετά τις εκλογές και αν τελικά η ρητορική αυτή θα συνεχιστεί, καθώς και οι προκλήσεις και στην περίπτωση της Ελλάδας αν θα οδηγήσουν και σε ενδεχόμενο ατύχημα. Για την εξέλιξη της εθνικιστικής γραμμής που ακολουθεί ο Τούρκος πρόεδρος σημαντικό ρόλο θα παίξουν τα αποτελέσματα των εκλογών, που θα καθορίσουν και τη μετέπειτα στάση του…