Στα 70 του ο Xαρούκι Μουρακάμι

Τη δεκαετία του ’90 με το «Κυνήγι του αγριοπρόβατου» ο Γιαπωνέζος συγγραφέας Χαρούκι Μουρακάμι τάραξε τα νερά του λογοτεχνικού δυτικού κόσμου με ένα μυθιστόρημα που δε μιλούσε για συνταρακτικά γεγονότα αλλά για την κοινοτοπία της καθημερινότητας στην Ιαπωνία. Κι όλο αυτό σε μια γλώσσα καθόλου επική αλλά απλή και διαυγή. Ο πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος καπνίζει, πίνει, έχει αδυναμία στο καλό φαγητό και τις γυναίκεις, ακούει μουσική.

Ωστόσο διάγει στην ουσία μια μοναχική ζωή, όπου έντονη είναι η αίσθηση της απώλειας του παρελθόντος. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο αναζητά έναν παλιό του φίλο, μέχρι να συνειδητοποιήσει ότι ακόμη κι αυτός έχει πεθάνει. Το αγριοπρόβατο στην πραγματικότητα δεν υπάρχει και το κυνήγι του είναι στην ουσία μια αλληγορία. Η αναπόληση της χαμένης νιότης, η απροθυμία για ενηλικίωση αλλά και η διαρκής αναζήτηση κάτι απροσδιόριστου, είναι θέματα που συναντάμε συχνά ως μοτίβα στον λογοτεχνικό κόσμο του Μουρακάμι.

Η σύγχρονη εικόνα της Ιαπωνίας

Στη Γερμανία τα έργα του δεν αγαπήθηκαν εξαρχής από τους κριτικούς λογοτεχνίας, αγαπήθηκαν όμως γρήγορα από το κοινό. Ίσως αυτή η αρνητική διαφήμιση από τους κριτικούς να αύξησε ακόμη περισσότερο την περιέργεια του κοινού, όπως συνέβη με το μυθιστόρημα «Νότια των συνόρων, δυτικά του ήλιου» (στα γερμανικά Gefärliche Geliebte).

O Xαρούκι Μουρακάμι στα μυθιστορήματά του μεταφέρει γλαφυρά, όσο κανείς άλλος, την εικόνα της καθημερινής ζωής στη σύγχρονη Ιαπωνία. Ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία κατά τύχη, όπως γράφει ο ίδιος στην αυτοβιογραφία του. Σπούδασε θεατρολογία και κινηματογράφο, αλλά δεν ασχολήθηκε στην ουσία ποτέ επαγγελματικά ούτε με το ένα ούτε με το άλλο. Το 1979 πήρε ένα λογοτεχνικό βραβείο για νέους συγγραφείς από ιαπωνικό λογοτεχνικό περιοδικό και κάπως έτσι μπλέχτηκε με τη λογοτεχνία. Έκτοτε άρχισε να αυτοπροσδιορίζεται ως επαγγελματίας συγγραφέας. Ωστόσο ο κόσμος των γραμμάτων δεν του ήταν παντελώς άγνωστος. Από μικρός είχε επαφή με τη λογοτεχνία, στην οποία τον μύησε ο βουδιστής ιερέας πατέρας του στο Κυότο, τη γενέτειρά του.

Η δεύτερη μεγάλη αγάπη του πέρα από το διάβασμα ήταν η μουσική. Ήδη στα φοιτητικά του χρόνια το πάθος του για τους δίσκους ήταν μεγάλο. Παράλληλα με τις σπουδές του δούλευε και σε ένα δισκοπωλείο. Με τη σύζυγό του Γιόκο άνοιξε μάλιστα το 1974 στο Τόκιο κι ένα τζαζ κλαμπ, το «Peter Cat». Λάτρευε την αμερικάνικη τζαζ και μαζί με αυτή την αγγλική γλώσσα και λογοτεχνία. Διάβαζε από νεαρή ηλικία Αμερικανούς συγγραφείς, έργα των οποίων μετέφρασε στα ιαπωνικά. Από το 1991 ως το 1995 εργάστηκε ως επισκέπτης καθηγητής σε αμερικανικά πανεπιστήμια.Το 1995 επέστρεψε στην Ιαπωνία.

Εγγύηση για best seller

«Το να επιβιώσει κανείς ως συγγραφέας είναι σχεδόν αδύνατο» έχει πει ο Μουρακάμι. Πράγματι πολλοί αστέρες έρχονται και παρέρχονται στον κόσμο της λογοτεχνίας, αλλά ο Χαρούκι Μουρακάμι σίγουρα δεν επιβεβαιώνει τον κανόνα. Όλα τα χρόνια που είναι παρών στο λογοτεχνικό στερέωμα, το ένα βιβλίο του διαδέχεται το άλλο και η μια επιτυχία την άλλη.

Το αναγνωστικό κοινό αδημονεί για κάθε νέο μυθιστόρημά του, αν και η κριτική από τους ειδικούς δεν είναι πάντα καλή. Κάποιοι του επιρρίπτουν ότι γράφει «λογοτεχνία για ψυχαγωγία», άλλοι επισημαίνουν ότι επαναλαμβάνει τα ίδια κλισέ, άλλοι ότι τα έργα του έχουν χάσει πλέον την πρωτοτυπία τους. Τελικά όμως όλα αυτά είναι θέματα γούστου και επιλογής. Ο Μουρακάμι πάντως δηλώνει ανοιχτά ότι δεν τον ενδιαφέρει αν κάθε βιβλίο του μείνει στην ιστορία της λογοτεχνίας. Σήμερα είναι 70 χρονών και συνεχίζει να γράφει αδιάκοπα, ενώ δηλώνει: «Δεν θέλω να πεθάνω, τουλάχιστον μέχρι να τελειώσω το μυθιστόρημα που γράφω τώρα».

Ζαμπίνε Έλτσε

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη