Η επόμενη ημέρα για το Brexit και το σενάριο του no deal

Η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι πρέπει ακόμη να πείσει τους βουλευτές να στηρίξουν τη συμφωνία αποχώρησης της χώρας της από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία επισφραγίστηκε στις Βρυξέλλες μεταξύ της Βρετανίας και της ΕΕ, όταν εκείνη παρουσιαστεί στο κοινοβούλιο τον Δεκέμβριο.

Η μάχη μόνο κερδισμένη δεν πρέπει να θεωρηθεί: η απόλυτη πλειοψηφία της Μέι βασίζεται σε μια συμμαχία με το βορειοιρλανδικό κόμμα DUP, το οποίο έχει ήδη διατυπώσει την αντίθεσή του, και οι βουλευτές του Συντηρητικού κόμματός της παραμένουν διχασμένοι.

Όπως μεταδίδει το ΑΠΕ, υψηλόβαθμος αξιωματούχος υποστήριξε μετά το πέρας της Συνόδου ότι η EE δεν έχει Plan B, εκτός από τον σχεδιασμό που υπάρχει σήμερα για την βρετανική αποχώρηση χωρίς συμφωνία. Αυτό το σενάριο, το λεγόμενο no deal Brexit, είναι ένα από τα επικρατέστερα.

Brexit χωρίς συμφωνία

Η απόρριψη του κειμένου στη Βουλή των Κοινοτήτων θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα Brexit χωρίς συμφωνία την 29η Μαρτίου.

Οι οικονομικές σχέσεις μεταξύ της Βρετανίας και της ΕΕ θα διέπονταν από τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και μια σειρά τελωνειακών και κανονιστικών ελέγχων θα ετίθεντο εκτάκτως σε εφαρμογή.

Αυτό το σενάριο το φοβούνται τόσο οι Βρυξέλλες και το Λονδίνο όσο και οι οικονομικοί παράγοντες, που πίεζαν τους διαπραγματευτές να συμφωνήσουν από την αρχή της διαδικασίας του διαζυγίου. Αυτό το ενδεχόμενο θα οδηγούσε σε μια νέα πτώση της λίρας και θα βύθιζε τις επιχειρήσεις στην αβεβαιότητα.

«Οι επιπτώσεις θα ήταν πολύ σοβαρές, πολύ αρνητικές για την απασχόληση και τη μελλοντική ευημερία. Θα ήμασταν αντιμέτωποι με ένα ενδεχόμενο οικονομικό χάος» προειδοποιεί ο υπουργός Οικονομικών Φίλιπ Χάμοντ.

Το Λονδίνο έχει προβλέψει ότι αυτό το σενάριο θα οδηγήσει πιθανόν σε ελλείψεις στα φάρμακα, στη δημιουργία τεράστιων μποτιλιαρισμάτων στα λιμάνια ή στην καθήλωση των αεροσκαφών στο έδαφος. Τις προοπτικές αυτές εξετάζουν ορισμένοι βουλευτές της πλειοψηφίας για τους οποίους «μια απουσία συμφωνίας θα ήταν καλύτερη από μια κακή συμφωνία».

Δεύτερη ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο

Ενώπιον των φόβων που προκαλεί το ενδεχόμενο ενός διαζυγίου με τις Βρυξέλλες χωρίς συμφωνία, κι επομένως χωρίς τη δυνατότητα μιας μεταβατικής περιόδου, η βρετανική κυβέρνηση θα μπορούσε να επιδιώξει, στην περίπτωση μιας αρχικής απόρριψης από τους βουλευτές, τη διεξαγωγή μιας δεύτερης ψηφοφορίας στο Κοινοβούλιο.

Αυτό θα οδηγούσε σε σειρά μυστικών διαπραγματεύσεων και διαβουλεύσεων μεταξύ της κυβέρνησης και των βουλευτών για να καταφέρει να πάρει το τελικό πράσινο φως τους. Η Τερέζα Μέι ενδεχομένως θα ζήταγε από τις Βρυξέλλες να επανεξετάσουν ορισμένα σημεία της συμφωνίας. Αυτό επιθυμεί, εξάλλου, το μικρό βορειοιρλανδικό κόμμα DUP, αναγκαίο για τη διασφάλιση της απόλυτης πλειοψηφίας στο Κοινοβούλιο.

Σύμφωνα με τη Sunday Telegraph, Βρετανοί υπουργοί και Ευρωπαίοι διπλωμάτες έχουν ήδη ξεκινήσει καταρτίζουν ένα «σχέδιο Β» για τη συμφωνία. Αυτό θα θεωρούσε ως μοντέλο τη Νορβηγία, η οποία διαθέτει πρόσβαση στην ενιαία αγορά χωρίς να είναι μέλος της ΕΕ. Αυτή η φόρμουλα θα μπορούσε να λάβει τη στήριξη της πλειοψηφίας των βουλευτών.

Εάν οι 27 αποδέχονταν την επανάληψη των συζητήσεων, η ημερομηνία του Brexit θα μπορούσε να αναβληθεί για αργότερα.

Νέες εκλογές

Η απόρριψη της συμφωνίας αποχώρησης θα αποδυνάμωνε τη θέση της Τερέζα Μέι. Η πρωθυπουργός της Βρετανίας θα μπορούσε να έρθει αντιμέτωπη με μια πρόταση δυσπιστίας στους κόλπους του ίδιου του κόμματός της με στόχο την αντικατάστασή της στην ηγεσία της χώρας και την επανάληψη των διαπραγματεύσεων, ή, το αντίθετο, να οδηγηθεί η χώρα σε ένα Brexit χωρίς συμφωνία.

Μια πρόταση μομφής σε βάρος της βρετανικής κυβέρνησης θα μπορούσε επίσης να κατατεθεί προς ψήφιση στο Κοινοβούλιο και να καρποφορήσει, δεδομένης της αδυναμίας πλειοψηφίας στην οποία στηρίζεται η Τερέζα Μέι. Θα οδηγούσε, επομένως, στον σχηματισμό μιας νέας κυβέρνησης εντός δύο εβδομάδων ή στην οργάνωση νέων βουλευτικών εκλογών, κάτι που επιθυμούν οι Εργατικοί, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Η ίδια η Τερέζα Μέι θα μπορούσε επίσης να αποφασίσει να προκηρύξει νέες βουλευτικές εκλογές, υπό την προϋπόθεση να λάβει το πράσινο φως των 2/3 του κοινοβουλίου. Μια προοπτική όχι και τόσο πιθανή, που όμως έχει ήδη αναφερθεί από την κυβέρνηση, για να λάβει τη στήριξη των βουλευτών στη συμφωνία αποχώρησης.

Στην περίπτωση που δεν διεξαχθούν εκλογές, το Εργατικό Κόμμα προειδοποιεί ότι θα μπορούσε να ταχθεί υπέρ της οργάνωσης ενός δεύτερου δημοψηφίσματος για το Brexit, ένα υποθετικό σενάριο που θα μπορούσε να λάβει τη στήριξη μιας ετερόκλητης πλειοψηφίας στη Βουλή των Κοινοτήτων.