Ερχεται ο ενιαίος φόρος πλούτου μέσω του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου

Από το 2019, δηλαδή έναν χρόνο νωρίτερα από το προγραμματισμένο, όλα τα περιουσιακά στοιχεία των Ελλήνων θα βρεθούν σε μία βάση δεδομένων στο υπουργείο Οικονομικών και στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων με στόχο την πάταξη της φοροδιαφυγής και την απλοποίηση των φορολογικών διαδικασιών. Ενα φιλόδοξο σχέδιο, το οποίο ενώ έχει θεσμοθετηθεί δεν έχει πάρει ακόμη σάρκα και οστά, ετοιμάζεται να μπει σε εφαρμογή, καθώς έχει αποφασιστεί να εφαρμοστεί ως ένα ακόμα όπλο στη φαρέτρα της Καραγεώργη Σερβίας για την αύξηση των εσόδων.

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες που έχει «Το Βήμα της Κυριακής», έως το τέλος του μήνα αναμένεται να έρθει στη Βουλή διάταξη νόμου με την οποία θα τροποποιείται το άρθρο 83 του βασικού φορολογικού νόμου 3842.

Πώς θα γίνεται η ενημέρωση

Με τη διάταξη αυτή αναμένεται να γίνει ξεκάθαρο ποια περιουσιακά στοιχεία θα περιλαμβάνει το περιουσιολόγιο και, το βασικότερο, πώς θα γίνεται η ενημέρωση των αρχείων. Αν δηλαδή θα συμπληρώνεται από τους ίδιους τους φορολογουμένους ή θα γίνεται αυτοματοποιημένα.
Στο άρθρο 83 του φορολογικού νόμου με τίτλο «Συγκρότηση Περιουσιολογίου» αναφέρονται τα εξής: «Στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών συγκροτείται περιουσιολόγιο όλων των φυσικών προσώπων κατόχων ΑΦΜ. Στο περιουσιολόγιο περιλαμβάνονται κυρίως ακίνητα, αυτοκίνητα, σκάφη, εναέρια μέσα μεταφοράς, κατοχή μετοχών, αμοιβαίων κεφαλαίων και εταιρικών μεριδίων.

Αποστολή και συγκέντρωση στοιχείων

Δεν περιλαμβάνονται οι τραπεζικές καταθέσεις, τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου και τα αμοιβαία κεφάλαια εσωτερικού και οι μετοχές σε εταιρείες που έχουν συσταθεί και λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις του νομοθετικού διατάγματος 2687/1953 και του νόμου 27/1975. Οι υπηρεσίες, φορείς, νομικά και φυσικά πρόσωπα οφείλουν να αποστέλλουν ή να παραδίδουν στοιχεία για περιουσιακά δεδομένα, κινητή περιουσία, τόκους εισοδημάτων σύμφωνα με την Οδηγία 2003/48 και τον Ν. 3312/2005, δεδομένα οικονομικών συναλλαγών και κάθε πληροφορία οικονομικής φύσης στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών. Για την αποστολή και συγκέντρωση των στοιχείων αυτών δεν μπορεί να γίνει επίκληση τραπεζικού ή άλλου απορρήτου ως προς το υπουργείο Οικονομικών. Με αποφάσεις του υπουργού Οικονομικών ορίζεται ο τρόπος αποτύπωσης και συγκέντρωσης των πιο πάνω περιουσιακών στοιχείων.

Επίσης με τις ίδιες αποφάσεις καθορίζονται ο τρόπος και ο χρόνος υποβολής των οικονομικών στοιχείων για τη συγκρότηση και παρακολούθηση του περιουσιολογίου, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια ή διαδικασία».

Ουσιαστικά μέσω του περιουσιολογίου το κράτος θα γνωρίζει ανά πάσα στιγμή την κινητή και την ακίνητη περιουσία του φορολογουμένου προκειμένου να προχωρήσει στους απαραίτητους ελέγχους. Παράλληλα μέσω αυτού του εργαλείου θα μπορεί να ασκήσει και φορολογική πολιτική.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, θα προβλέπεται ότι θα μπορούν οι αρμόδιες υπηρεσίες να αντλούν στοιχεία σε πραγματικό χρόνο από το Κτηματολόγιο, τα υποθηκοφυλακεία, τα λιμεναρχεία, το υπουργείο Μεταφορών, τις τράπεζες και όπου αλλού υπάρχει καταγραφή περιουσιακών στοιχείων φορολογουμένων προκειμένου να ομαδοποιηθούν και να μπορεί ανά πάσα στιγμή να γίνει σύγκριση με αυτά που δηλώνει σε ετήσια βάση ο πολίτης στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος.

Μέσω του περιουσιολογίου θα μπορούσαν να καταργηθούν και τα τεκμήρια όπως υφίστανται σήμερα και να επιβληθεί ένας ενιαίος φόρος περιουσίας σε αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ. Μόνο που ο αυτός ο φόρος δεν θα επιβάλλεται μόνο στα ακίνητα αλλά στο σύνολο των περιουσιακών στοιχείων, ακόμα και σε οχήματα για τα οποία έχουν καταθέσει οι ιδιοκτήτες τους τις πινακίδες.

Ο κίνδυνος υπερφορολόγησης

Ειδικότερα, μέσω του περιουσιολογίου υπάρχει κίνδυνος υπερφορολόγησης για 1.500.000 ιδιοκτήτες ΙΧ που έχουν θέσει τα οχήματά τους σε ακινησία. Σήμερα ΙΧ με κατατεθειμένες πινακίδες γλιτώνουν τεκμήρια, τέλη κυκλοφορίας και ασφάλιστρα, ενώ δεν αναγράφονται στις φορολογικές δηλώσεις. Στο σενάριο που θα επιβληθεί ένας ενιαίος φόρος πλούτου στο σύνολο περιουσίας θα περιλαμβάνονται και τα ΙΧ με κατατεθειμένες πινακίδες, αφού, όπως λένε αρμόδια στελέχη, το όχημα είτε βρίσκεται σε ακινησία είτε όχι έχει αξία. Ωστόσο, αυτό που θα πρέπει να γνωρίζουν στο υπουργείο Οικονομικών είναι ότι αν αποδεικνύεται πως οι φορολογούμενοι για την απόκτηση των περιουσιακών στοιχείων που θα ενταχθούν στο περιουσιολόγιο έχουν τα ανάλογα εισοδήματα τότε θα μιλάμε για έναν ετήσιο φόρο περιουσίας στα πρότυπα του ΕΝΦΙΑ, μόνο που αντί να επιβαρύνονται μόνο τα ακίνητα θα ξαναφορολογείται το σύνολο της περιουσίας.

Μέσω του περιουσιολογίου θα γίνεται σε καθημερινή βάση επικαιροποίηση μιας τεράστιας βάσης δεδομένων, στην οποία θα καταγράφονται ηλεκτρονικά το σύνολο της κινητής και ακίνητης περιουσίας πολιτών και επιχειρήσεων στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό (τουλάχιστον αυτός είναι ο απώτερος στόχος).
Αξίζει να τονιστεί ότι οι δανειστές στο πλαίσιο ολοκλήρωσης της 4ης αξιολόγησης απαίτησαν να λάβουν από το υπουργείο Οικονομικών διαβεβαιώσεις πως το συγκεκριμένο έργο θα τρέξει, και μάλιστα επέβαλαν στους επιτελείς της Καραγεώργη Σερβίας να τεθεί άμεσα σε εφαρμογή το πρώτο τμήμα του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου και σε πλήρη λειτουργία σε περίπου δύο χρόνια.

Μάλιστα, όπως επισημαίνει αρμόδιος παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών, το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί για την ολοκλήρωσή του στα τέλη Δεκεμβρίου του 2020 είναι απαραίτητο, γιατί το συγκεκριμένο πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ που ζητεί συγκεκριμένες ημερομηνίες. Αλλά, όπως αναφέρει ο ίδιος παράγοντας, δεν υπάρχει κανένας περιορισμός το έργο αυτό να τρέξει πολύ νωρίτερα και να μείνει ένα μικρό κομμάτι για το τέλος του 2020.

Αντληση στοιχείων σε real time

Το σχέδιο είναι τα στοιχεία του περιουσιολογίου να αντλούνται αυτόματα από τις παραπάνω υπηρεσίες και να μη χρειάζεται οι πολίτες κάθε τόσο να συμπληρώνουν έντυπα (έστω ηλεκτρονικά) για την επικαιροποίηση της περιουσιακής τους κατάστασης.

Μέσω ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής που θα δημιουργηθεί στην πλατφόρμα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, οι πολίτες με τους προσωπικούς κωδικούς πρόσβασης του Taxisnet θα εισέρχονται στην εφαρμογή και το μόνο που θα έχουν να κάνουν είναι να διαπιστώνουν αν τα στοιχεία που έχει αντλήσει η Εφορία από διάφορες πηγές ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Οπως αναφέρει ανώτερος παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών στο «Βήμα της Κυριακής»: «Αφού διαθέτουμε όλα τα εργαλεία να αντλήσουμε τα περιουσιακά στοιχεία των Ελλήνων σε real time, γιατί να ταλαιπωρήσουμε τον κόσμο και να τον βάλουμε να συμπληρώνει από μηδενική βάση όλα τα περιουσιακά του στοιχεία;».

Για να συμπληρώσει ο ίδιος ότι «ο φορολογούμενος μέσω της νέας αυτής εφαρμογής θα βλέπει το ατομικό προφίλ του και απλώς θα επιβεβαιώνει ή όχι τα στοιχεία που θα αναφέρονται. Αν βλέπει κάπου διαφορές, θα μπορεί να παρέμβει, έχοντας φυσικά τα αποδεικτικά στοιχεία – παραστατικά τα οποία μπορούν να του ζητηθούν σε επόμενο χρόνο».