Μακεδονία του Ίλιντεν: Τι προσδοκά η κυβέρνηση, γιατί λέει «όχι» η αντιπολίτευση

Διχασμένες εμφανίζονται οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας έναντι της νέας πρότασης για την ονομασία της ΠΓΔΜ -Μακεδονία του Ίλιντεν- που, όπως όλες οι πληροφορίες αναφέρουν, εξετάζεται σοβαρά από την κυβέρνηση.

Ο Αλέξης Τσίπρας θα ενημερώσει στις 09:30 τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τις εξελίξεις και εν συνεχεία θα έχει κύκλο τηλεφωνικών επικοινωνιών με τους πολιτικούς αρχηγούς. Αντιστοίχως και ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ πρόκειται να ενημερώσει εντός της ημέρας την πολιτική και πολιτειακή ηγεσία της γειτονικής χώρας για τις συνομιλίες που είχε με τον έλληνα ομόλογό του το βράδυ της Πέμπτης.

Και για τους δύο πρωθυπουργούς, πάντως, η αντιπολίτευση θα αποτελέσει πρόβλημα. Ήδη, η ΝΔ, το Κίνημα Αλλαγής και η Ένωση Κεντρώων έχουν απορρίψει τη νέα εκδοχή λύσης του «Σκοπιανού», τονίζοντας ότι το συγκεκριμένο όνομα υποκρύπτει αλυτρωτισμό.

Από την άλλη, ο Ζόραν Ζάεφ θα έρθει αντιμέτωπος με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας της ΠΓΔΜ Γκιόργκε Ιβάνοφ που προέρχεται από το εθνικιστικό κόμμα της αντιπολίτευσης VMRO του σκληροπυρηνικού πρώην πρωθυπουργού Νίκολα Γκρουέφκσι.

«Όχι» από την αντιπολίτευση

Η διαρροή για την προτεινόμενη ονομασία «Ilidenska Republika Makedonija» έγινε από την πλευρά των Σκοπίων νωρίς την Παρασκευή, για να ακολουθήσει γαϊτανάκι αντιδράσεων. Αν και το Μέγαρο Μαξίμου δεν επιβεβαιώνει τη συγκεκριμένη ονομασία, η ΝΔ ανακοίνωσε ότι «ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενημερώθηκε τηλεφωνικά από τον πρωθυπουργό κ. Αλέξη Τσίπρα ότι με τον κ. Ζόραν Ζάεφ συζητά το όνομα “Μακεδονία του Ίλιντεν”».

«Το όνομα αυτό συνδέεται ιστορικά και ευθέως με την επιδίωξη δημιουργίας «μακεδονικού» έθνους και κράτους που περιλαμβάνει τη Θεσσαλονίκη και εκτείνεται ως το Αιγαίο» υπογραμμίζει η Νέα Δημοκρατία, σημειώνοντας ότι οποιαδήποτε «αναφορά του Ίλιντεν στο όνομα της γειτονικής χώρας, όχι μόνον δεν θέτει τέλος στον αλυτρωτισμό των Σκοπίων, αλλά αντιθέτως τον επιβεβαιώνει και τον ενισχύει. Γι’ αυτό είναι απαράδεκτο ακόμη και να τίθεται προς συζήτηση».

Στο ίδιο μήκος κύματος τοποθετήθηκαν από το βήμα της Βουλής, κατά τη συζήτηση για την υπόθεση της Novartis, τόσο η επικεφαλής του Κινήματος Αλλαγής, Φώφη Γεννηματά, όσο και ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Εκφράζοντας την κάθετη διαφωνία της η Φώφη Γεννηματά περιέγραψε τη συγκεκριμένη ονομασία ως «την επιτομή της επιστροφής του αλυτρωτισμού» και ζήτησε διαβεβαιώσεις ότι δεν έχουν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις σε αυτό το πλαίσιο. Όπως σημείωσε η κ. Γεννηματά, η επίλυση του «Σκοπιανού» δεν αφορά μόνο την ονομασία, καθώς απαιτείται ολοκληρωμένη λύση με σύνθετη ονομασία έναντι όλων (erga omnes) και αλλαγή του Συντάγματος της ΠΓΔΜ.

Νωρίτερα, ο Ευάγγελος Βενιζέλος είχε ταχθεί κατά της «ιδεολογικής χρήσης της ιστορίας» εκ μέρους της ΠΓΔΜ και είχε τονίσει ότι συγκεκριμένη ονομασία είναι η «επιτομή του αλυτρωτισμού· είναι ο αλυτρωτισμός αυτοπροσώπως».

Την ίδια ώρα πάντως ο επικεφαλής του Ποταμιού Σταύρος Θεοδωράκης απέφυγε να λάβει ξεκάθαρα θέση, σημειώνοντας ότι αναμένει την ενημέρωση από τον πρωθυπουργό.

Την έντονη διαφωνία του εξέφρασε ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων Βασίλης Λεβέντης, λέγοντας: «Αν δώσετε το όνομα Μακεδονία θα είναι μέγα έγκλημα».

Από την πλευρά του, ο γγ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι επιδιώκει να λύσει το ζήτημα της ΠΓΔΜ με «ορίζοντα τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ τον Ιούλη και την ένταξη της γειτονικής χώρας στον ιμπεριαλιστικό αυτό οργανισμό» και σημείωσε ότι «η συμφωνία που επιδιώκετε δεν αποτελεί πραγματική λύση».

Τι προσδοκά η κυβέρνηση

Από το βήμα της Βουλής, το βράδυ της Παρασκευής, ο πρωθυπουργός επιβεβαίωσε μεν ότι είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ωστόσο απέφυγε να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει τη συγκεκριμένη ονομασία.

Ο Αλέξης Τσίπρας υπογράμμισε ότι οποιαδήποτε συζήτηση και οποιεσδήποτε προτάσεις για την ονομασία της ΠΓΔΜ είναι κενές περιεχομένου αν δεν εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις που θέτει η εθνική γραμμή, δηλαδή το erga omnes και την αλλαγή Συντάγματος της γειτονικής χώρας.

Οι πληροφορίες αναφέρουν, πάντως, ότι στην κυβέρνηση αντιμετωπίζουν θετικά την πρόταση, καθώς διευκολύνει τον Ζόραν Ζάεφ να περάσει από το κοινοβούλιό του τη συνταγματική αναθεώρηση και το erga omnes που ζητά η Αθήνα.

Διπλωματικές πηγές σημειώνουν ότι στα θετικά της πρότασης συγκαταλέγεται το ότι κόβει τον ομφάλιο λώρο με την Βουλγαρία που διεκδικούσε την κληρονομιά του Ίλιντεν (η εξέγερση κατά της οθωμανικής αυτοκρατορίας), ενώ παράλληλα πετάει στον κάλαθο των αχρήστων τις διεκδικήσεις της ΠΓΔΜ σχετικά με την αρχαία Μακεδονία.

Αν και η σειρά των λέξεων στην προτεινόμενη ονομασία δεν ικανοποιεί την κυβέρνηση -η διαρροή από τα Σκόπια έκανε λόγο για «IlidenskaRepublika Makedonija», ενώ η Αθήνα φέρεται να αντιπροτείνει «Republika Ilidenska Makedonija»- εν τούτοις προσμετρείται στα θετικά ότι η ονομασία θα είναι αμετάφραστη, όπως επιθυμεί η ελληνική πλευρά.

Επιπλέον, κατά τις πληροφορίες, εφόσον μεταξύ των δύο πλευρών υπάρξει συμφωνία για την ονομασία, η κυβέρνηση θα ζητήσει να λάβει εγγυήσεις από τα Σκόπια ότι το υπό συζήτηση όνομα δεν ενέχει αλυτρωτικές βλέψεις ή εδαφικές φιλοδοξίες.

Οι δύο πρωθυπουργοί, αφού ολοκληρώσουν την ενημέρωση της πολιτικής και πολιτειακής ηγεσίας σε Αθήνα και Σκόπια, θα προχωρήσουν σε μια αποτίμηση της κατάστασης και πιθανότατα θα έχουν νέα επικοινωνία.

Την επόμενη Δευτέρα, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς και ο ομόλογός του της ΠΓΔΜ Νικόλα Ντιμιτρόφ θα έχουν συνάντηση στις Βρυξέλλες για να αξιολογηθεί η κατάσταση που διαμορφώνεται.

Ένα σενάριο αναφέρει ότι οι δύο πρωθυπουργοί θα συναντηθούν στις αρχές Ιουνίου στις Πρέσπες, οπότε θα κλείσει η συμφωνία για το ονοματολογικό.

H.K.