75 χρόνια τεχνητό νεφρό

Η νεφρική ανεπάρκεια θεωρούνταν κάποτε ανίατη ασθένεια, που οδηγούσε μάλιστα σύντομα στο θάνατο. Πριν από 75 χρόνια όμως χάρη σε μια επαναστατική ιατρική διαδικασία η ζωή εκατομμυρίων νεφροπαθών άλλαξε ριζικά.

Το πρώτο τεχνητό νεφρό έμοιαζε με έναν ξύλινο κάδο με τρύπες, κάτι σαν τον σημερινό κάδο, στον οποίο πλένονται και ξεπλένονται τα ρούχα στο πλυντήριο. Αυτή η φαινομενικά απλή ιατρική συσκευή που υποκαθιστούσε τη λειτουργία της αιμοκάθαρσης την οποία επιτελούν τα νεφρά, άλλαξε άρδην πριν από 75 χρόνια τη ζωή εκατομμυρίων ασθενών που έπασχαν από νεφρική ανεπάρκεια. Σήμερα η αιμοκάθαρση γίνεται με μέσα υψηλής τεχνολογίας.

Μόνο στη Γερμανία 60.000 με 80.000 ασθενείς υπολογίζεται ότι υποβάλλονται συχνά στη διαδικασία της αιμοκάθαρσης, αναφέρει στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων dpa ο πρόεδρος της Γερμανικής Εταιρείας Νεφρολογίας Αντρέας Κρίμπεν. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία οι περισσότεροι νεφροπαθείς είναι άνω των 65 ετών, ενώ ειδικότερα στην περίπτωση της Γερμανίας υπολογίζεται ότι πάνω από τις μισές περιπτώσεις χρόνιας νεφροπάθειας αποτελούν είτε απόρροια του διαβήτη είτε μακροχρόνιων προβλημάτων υψηλής αρτηριακής πίεσης.

Ωστόσο, παρά το ότι η αιμοκάθαρση σώζει αναμφίβολα ζωές, σύμφωνα με τους ειδικούς οι νεφροπαθείς που υποβάλλονται μεν σε αιμοκάθαρση αλλά δεν προβαίνουν αργότερα και σε μεταμόσχευση νεφρού ζουν λιγότερο.

Σταθμός στη σύγχρονη ιατρική

Η διαδικασία της αιμοκάθαρσης ή αιμοδιάλυσης με τεχνητά μέσα ,όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, έχει τις ρίζες της στις πρωτοπόρες μεθόδους που ανέπτυξε ο Ολλανδός γιατρός Βίλεμ Γιόχαν Κολφ (1911-2009). Ήδη όμως πριν από αυτόν και ο Γερμανός γιατρός Γκέοργκ Χάας (1886-1971) είχε ασχοληθεί έντονα με την τεχνητή αιμοκάθαρση. Ωστόσο η διαδικασία αιμοκάθαρσης με τεχνητό νεφρό, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, ξεκίνησε επίσημα από τον Κολφ, ο οποίος μάλιστα οδηγήθηκε στην εφεύρεσή του επειδή ο ίδιος είχε χάσει ασθενείς από νεφρική αναπάρκεια.

Στις 4 Απριλίου του 1945 ο Κολφ χρησιμοποίησε έτσι για πρώτη φορά το πρώτο τεχνητό νεφρό για αιμοκάθαρση σε ασθενή του. Παρά τις πολλές αποτυχημένες προσπάθειες, δύο χρόνια αργότερα κατάφερε να σώσει την πρώτη ασθενή του εφαρμόζοντας τη νέα τεχνική. Μεταπολεμικά ο Βίλεμ Γιόχαμ Κολφ έφυγε στις ΗΠΑ, όπου και εξέλιξε ακόμη περισσότερο την τεχνική του.

Όπως σημειώνει ο Αντρέας Κρίμπεν, χωρίς αιμοδιάλυση, όπως τη γνωρίζουμε εδώ και 75 χρόνια, οι περισσότεροι ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν παρά για μερικές εβδομάδες. Κι αυτό διότι τα υπόλοιπα ζωτικά όργανα του ανθρώπινου σώματος δεν θα μπορούσαν να αποτοξινωθούν. Τέλος, όπως σημειώνει ο Γερμανός νεφρολόγος, η επιτυχία της όλης διαδικασίας οφείλεται και στο ότι τα νεφρά είναι τα μοναδικά ανθρώπινα όργανα που μπορούν να λειτουργήσουν μόνιμα μηχανικά.

Ουλρίκε φον Λετσίνσκι/ Δήμητρα Κυρανούδη