Η ζωή πίσω από το συρματόπλεγμα

Στα προάστια της γραφικής Βαμβέργης στη βόρεια Βαυαρία ο δρόμος προς το εσωτερικό της περίκλειστης με συρματόπλεγμα δομής φιλοξενίας προσφύγων, περνά από ένα σημείου ελέγχου που φυλάσσεται διαρκώς από σωματώδεις φρουρούς. Η DW επισκέφθηκε το σημείο με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μεταναστών. Ο χώρος ήταν κάποτε αμερικανικό στρατόπεδο με κινηματογράφο, σουπερμάρκετ και κέντρο διασκέδασης. Σήμερα τα επιμήκη κτήριά του χρησιμεύουν ως καταλύματα προσφύγων.

Ο Στέφαν Κρουγκ, διευθυντής της Υπηρεσίας Υποθέσεων Ασύλου στην Άνω Φραγκονία, εισέρχεται σε ένα ισόγειο κατάλυμα χωρίς κλειδί. Σε κανένα κατάλυμα προσφύγων δεν χρειάζεται κλειδί. «Αυτό το κάνουμε για την ασφάλεια όσων μένουν εδώ», επισημαίνει ο αρμόδιος. Ο συγκεκριμένος χώρος κατοικίας περιλαμβάνει μπαλκόνι, τουαλέτα, λουτρό, ένα μικρό κοινόχρηστο χώρο και τέσσερα υπνοδωμάτια. Η κουζίνα διαθέτει ένα βραστήρα νερού. «Στα μεγαλύτερα διαμερίσματα φιλοξενούνται έως και 16 άτομα», λέει ο Στέφαν Κρουγκ. Ο χώρος μοιάζει ανεπαρκής για τόσα άτομα, ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Στ. Κρουγκ, «υπολογίσαμε 7,1 τ.μ. για κάθε άτομο ώστε να πληρούνται οι προδιαγραφές που θέτει για τα μαζικά καταλύματα το υπουργείο Κοινωνικών Υποθέσεων».

Περήφανοι οι διαχειριστές

Η υπηρεσία, της οποίας προΐσταται, ο ίδιος προσπαθεί να καταστήσει τη συμβίωση τόσων ανθρώπων σε στενό χώρο όσο το δυνατόν πιο υποφερτή. «Μεριμνούμε για όσο το δυνατόν πιο ομοιογενή συγκατοίκηση προσφύγων, λαμβάνουμε υπόψη την πολιτισμική συγγένεια και κρατούμε τις οικογένειες ενωμένες», διευκρινίζει ο Στ. Κρουγκ, δηλώνοντας πολύ ικανοποιημένος από το μέχρι στιγμής αποτέλεσμα.

Σε μία μεγάλη αίθουσα πάνω από την οποία δεσπόζει ένα γιγάντιο σύστημα εξαερισμού μπορούν να φάνε μαζί μέχρι και 1.000 άτομα. Το φαγητό σέβεται τις διατροφικές ιδιαιτερότητες των μουσουλμάνων ενώ για όσους επιθυμούν υπάρχει και βίγκαν πιάτο. Κατά την άποψη της τοπικής κυβέρνησης το κέντρο φιλοξενίας στη Βαμβέργη διαθέτει οτιδήποτε έχει ανάγκη ένας πρόσφυγας. Εκεί μπορεί να υποβάλει αίτηση χορήγησης ασύλου και ελέγχεται με τα πιο σύγχρονα τεχνολογικά μέσα. Στους χώρους του υπάρχει ένα παράρτημα του διοικητικού δικαστηρίου και της Κεντρικής Υπηρεσίας Αλλοδαπών. Στο μπλοκ «Ε» βρίσκεται η Κοινωνική Υπηρεσία. Ο Στέφαν Κρουγκ υποστηρίζει ότι «αν θέλει να κινηθεί κανείς στην κατεύθυνση της φιλοξενίας προσφύγων σε μεγάλες κεντρικές εγκαταστάσεις, τότε η δική μας δομή είναι οπωσδήποτε ένα καλό πρότυπο».

Διαφορετική η άποψη πολλών φιλοξενούμενων

Πολλοί από αυτούς που φιλοξενούνται στις εγκαταστάσεις της Βαμβέργης δεν συμμερίζονται την άποψη των διαχειριστών. Οι δρόμοι προς την αίθουσα εστίασης είναι γεμάτοι ανθρώπους κάθε μεσημέρι. Ένας από τους πρόσφυγες που κατευθύνεται εκεί συστήνεται στην DW: «Είμαι ο Αντέλ από την Καζαμπλάνκα». Όπως λέει, οι φρουροί στη δομή φιλοξενίας είναι σκληροί και απότομοι και το φαγητό κακό. Την άποψή του σπεύδουν να επιβεβαιώσουν και άλλοι συμπατριώτες του από το Μαρόκο. Κάποιοι περιμένουν ακόμη την έκβαση των αιτήσεων ασύλου τους. Άλλοι απλά να δρομολογηθούν οι διαδικασίες απέλασης μετά την απόρριψη του αιτήματός τους. Για όσο χρονικό διάστημα χρειαστεί είναι υποχρεωμένοι να παραμείνουν εκεί μέσα.

Το πόσο καλή ή άσχημη είναι πραγματικά η κατάσταση στη δομή φιλοξενίας της Βαμβέργης δεν μπορεί κανείς το κρίνει με απόλυτη σιγουριά. Σύμφωνα με τον Μάρκους Τσίμπαρτ, διευθυντή του γραφείου της οργάνωσης αρωγής Caritas εντός του κέντρου φιλοξενίας, «οι άνθρωποι μπορούν κάλλιστα να υποστούν το να μείνουν εδώ δύο εβδομάδες». Σε ό,τι αφορά τα άτομα που καλούνται να περάσουν μήνες στο συγκεκριμένο κέντρο, ο ίδιος εκφράζει τις επιφυλάξεις του. «Δεν μπορούν να κλειδώσουν καμία πόρτα πίσω τους, δεν έχουν καθόλου ιδιωτική σφαίρα, δεν μπορούν να διαμορφώσουν τη ζωή τους μόνοι τους», υπογραμμίζει.

Ένα λεωφορείο μεταφέρει προς την πόλη όσους επιθυμούν να βγουν για λίγο έξω, αφού βεβαίως γίνουν οι καθιερωμένοι έλεγχοι. Πολλοί κάτοικοι της Βαμβέργης έχουν διαμαρτυρηθεί για την παρουσία των προσφύγων και μεταναστών εκεί.

Σύμφωνα με τον Μάρκους Τσίμπαρτ, οι δυνατότητες οργάνωσης και διαχείρισης θα ήταν μεγαλύτερες σε πιο μικρές δομές φιλοξενίας. «Και πρέπει να λαμβάνει κανείς υπόψη του ότι αυτή η κατάσταση συνιστά μεγάλη δοκιμασία και για τη Βαμβέργη των 70.000 κατοίκων», επισημαίνει.

Χάινερ Κίζελ / Άρης Καλτιριμτζής

Deutsche Welle