Αντιπηκτική αγωγή: Ασφαλέστερη χάρη σε «αντίδοτο» εκτάκτης ανάγκης

Αποστολή στα Πανελλήνια Σεμινάρια των Ομάδων Εργασίας της ΕΚΕ: Μαίρη Μπιμπή

Οι εξελίξεις στην Καρδιολογία βρέθηκαν στο επίκεντρο των εργασιών των Ομάδων Εργασίας της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, το τριήμερο 16-18 Φεβρουαρίου στη Θεσσαλονίκη. Μεταξύ των θεματικών ενοτήτων που προσέλκυσαν το ενδιαφέρον των κλινικών γιατρών ήταν τα νεότερα αντιπηκτικά φάρμακα, καθώς και η κυκλοφορία του πρώτου παράγοντα αναστροφής για ένα εξ αυτών. Το σκεύασμα έχει ήδη χρησιμοποιηθεί με επιτυχία σε 17 περιπτώσεις ασθενών που έπρεπε να χειρουργηθούν άμεσα, συμβάλλοντας σε καλό θεραπευτικό αποτέλεσμα.

«Στην Ελλάδα, περισσότεροι από 130.000 ασθενείς παίρνουν αντιπηκτικά φάρμακα. Ο μεγαλύτερος φόβος των ασθενών αυτών, που πάσχουν κυρίως από κολπική μαρμαρυγή, μια συχνή καρδιακή αρρυθμία, είναι μήπως υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο. Και αυτό γιατί έτσι συνέβη στον γείτονά ή τον συγγενή τους. Για εμάς, όμως, τους γιατρούς ο φόβος αφορά στην αιμορραγία. Διότι μέχρι πρόσφατα τα παλαιάς γενιάς αντιπηκτικά ενείχαν αυτό τον σοβαρό κίνδυνο. Τα τελευταία χρόνια, όμως, έχουμε πλέον στη διάθεσή μας φάρμακα που αποδεδειγμένα μειώνουν τον κίνδυνο αιμορραγίας και εγκεφαλικού επεισοδίου στα άτομα με κολπική μαρμαρυγή», εξήγησε μιλώντας στο in.gr o Εμμανουήλ Κανουπάκης, διευθυντής ΕΣΥ στην Καρδιολογική Κλινική του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ).

Σύμφωνα με τον κ. Κανουπάκη τα νεότερης γενιάς αντιπηκτικά φάρμακα πλεονεκτούν επίσης και ως προς τη συμμόρφωση του ασθενή αφού, χρειάζεται να παίρνει μια ή δύο δόσεις καθημερινά, έχουν χαμηλή πιθανότητα αλληλεπίδρασης με άλλα φάρμακα και μηδενική αλληλεπίδραση με τροφές, που σημαίνει ότι δεν χρειάζεται ο αποκλεισμός τροφών από τη διατροφή του θεραπευομένου, ο ασθενής δεν χρειάζεται να υποβάλλεται συχνά σε ιατρικές εξετάσεις ή προσαρμογή της δοσολογίας τους.

«Μελέτες έχουν δείξει ότι, το 10-20% των ασθενών ξεχνά μια από τις δόσεις του φαρμάκου που παίρνει σε ημερήσια βάση. Σκοπός μας λοιπόν να είναι πάντα να έχουν ένα απλό θεραπευτικό σχήμα που να αυξάνει τη συμμόρφωση, περιορίζοντας παράλληλα τις επιπλοκές. Σκεφτείτε ότι το 20% των ασθενών που θα πάρει βαρφαρίνη μέσα στο πρώτο 12μηνο θα εμφανίσει προβλήματα νεφρικής λειτουργίας . Τα νεότερα αντιπηκτικά, όπως η δαβιγατράνη, η απιξαμπάνη και η ριβαροξαμπάνη δεν επιβαρύνουν τους νεφρούς, γι’ αυτό και οι κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες της Αμερικανικής και Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας, συμφωνούν ότι τα νέα φάρμακα θα πρέπει να χορηγούνται σε νεοδιαγνωσμένους ασθενείς και να αντικαθιστούν τα παλαιά αντιπηκτικά σε όποιες περιπτώσεις ασθενών πληρούν τα απαραίτητα κριτήρια», συμπληρώνει ο κ. Κανουπάκης.

Όπως συμβαίνει ήδη σε παγκόσμια κλίμακα, έτσι και στην Ελλάδα οι καρδιολόγοι προτιμούν πλέον τα νεότερα αντιπηκτικά στη διαχείριση ασθενών με κολπική μαρμαρυγή. «Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία που τηρούμε στο Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης, από τους 510 ασθενείς που εισήχθησαν στην Καρδιολογική Κλινική μας και έπαιρναν παλαιά αντιπηκτικά, όταν έλαβαν εξιτήριο το 50% αυτών έπαιρναν πια κάποιο από τα νέα αντιπηκτικά. Κι αυτό γιατί είναι εύκολη η μετάβαση για τον οργανισμό του ασθενή και έχουν βέλτιστη αποτελεσματικότητα ανεξάρτητα από το ιστορικό του, καθώς μέσα σε 3-4 ώρες από τη χορήγηση της δόσης επιτυγχάνονται ικανοποιητικά επίπεδα της δραστική ουσίας στο αίμα του ασθενή», συμπλήρωσε ο Γεώργιος Γιαννακούλας, επίκουρος καθηγητής Καρδιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Στο ερώτημα «πόσο επιβαρύνεται οικονομικά ο ασθενής από τα νεότερα αντιπηκτικά, δεδομένου ότι είναι ακριβότερα από τα παλαιά», οι κύριοι Κανουπάκης και Γιαννακούλας συμφωνούν πως αν και έχουν υψηλότερη τιμή, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα εξοικονομούν πόρους, τόσο για τον ασθενή όσο και για το σύστημα υγείας.

«Σκεφτείτε έναν ασθενή που παίρνει βαρφαρίνη και πρέπει να κάνει αιματολογικές εξετάσεις πολύ συχνά και φυσικά να επισκέπτεται τον θεράποντα ιατρό του για την προσαρμογή της δοσολογίας του. Κι αν δεν ζει κοντά σε οργανωμένες δομές υγείας, θα πρέπει εκτός του κόστος των εξετάσεων και της ιατρικής επίσκεψης να επιβαρυνθεί και με τη δαπάνη χρημάτων για να πάει και να επιστρέψει σπίτι του. Κι αν πρόκειται για ηλικιωμένο ασθενή, όπως κατά κανόνα ισχύει στην περίπτωση της κολπικής μαρμαρυγής, τότε θα χρειαστεί κάποιο συγγενή πρόσωπο να πάρει άδεια από τη δουλειά του για να τον πάει στο γιατρό. Πρόκειται λοιπόν για ένα φανερό και ένα ακόμα μεγαλύτερο κρυφό κόστος που σπανίως αποτυπώνεται στις οικονομικοτεχνικές μελέτες. Τα νεότερα αντιπηκτικά, μπορεί να είναι ακριβότερα από άποψη τιμής αλλά εξοικονομούν χρήματα μακροπρόθεσμα καθώς δεν υπάρχει η ανάγκη των συχνών αιματολογικών εξετάσεων, των τακτικών επισκέψεων στον γιατρό και το σπουδαιότερο, δεν υπάρχει κίνδυνος οξέων επιπλοκών που θα επιβαρύνουν το Εθνικό Σύστημα Υγείας», εξηγεί ο κ. Κανουπάκης.

Φάρμακο αναστρέφει τη δράση της αντιπηκτικής αγωγής όταν χρειαστεί

Η πραγματική επανάσταση, όμως, στην αντιπηκτική αγωγή έχει συντελεστεί με την πρόσφατη κυκλοφορία του πρώτου παράγοντα αναστροφής για ένα εκ των νέων φαρμάκων. Η ιδαρουσιζουμάμπη, παίζει τον ρόλο «αντίδοτου» και αναστρέφει τη δράση της δαβιγατράνης, σε πέντε μόλις λεπτά από τη χορήγηση.

«Όσο ασφαλή κι αν είναι τα νεότερα αντιπηκτικά, πάντα θα υπάρχουν επείγουσες και απρόβλεπτες καταστάσεις, όπως η εμπλοκή του ασθενή σε ένα σοβαρό τροχαίο ατύχημα, που θα απαιτούν την άμεση εισαγωγή του στο χειρουργείο. Με τα παλαιότερα αντιπηκτικά, χρειαζόμασταν αρκετές ώρες για να ‘εξουδετερώσουμε’ τη δράση του αντιπηκτικού και να βάλουμε τον ασθενή στο χειρουργείο. Και ο χρόνος είναι πολύτιμος σε επείγουσες καταστάσεις. Με την ιδαρουσιζουμάμπη μπορούμε σε ελάχιστο χρόνο να ‘ακυρώσουμε ’ τη δράση της δαβιγατράνης και να αντιμετωπίσουμε την επείγουσα ιατρική κατάσταση άμεσα, επιτυγχάνοντας το βέλτιστο αποτέλεσμα για τον ασθενή αλλά και συνολικά για το ΕΣΥ, αφού περιορίζεται η ανάγκη για νοσηλεία στη ΜΕΘ και μεταγγίσεις αίματος», υπογράμμισε ο Γεώργιος Χάχαλης, καθηγητής Καρδιολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στα Πανελλήνια Σεμινάρια των Ομάδων Εργασίας της ΕΚΕ στη Θεσσαλονίκη, όλα τα δημόσια νοσοκομεία είναι ήδη εφοδιασμένα με δύο δόσεις της ιδαρουσιζουμάμπης για την περίπτωση που ασθενής χρειαστεί να εισαχθεί επειγόντως στο χειρουργείο. Ήδη σε 17 περιπτώσεις σε διάστημα έξι μηνών, ο παράγοντας αναστροφής της δαβιγατράνης χρησιμοποιήθηκε επιτυχώς σε τέτοια περιστατικά.

«Η ιδαρουσιζουμάμπη τελεί υπό την διαχείριση ιατρικής ομάδας, πολλαπλών ειδικοτήτων, σε κάθε νοσοκομείο, σε συνεννόηση με το νοσοκομειακό, ώστε να διασφαλίζεται η βέλτιστη χρήση της για τον ασθενή και το ΕΣΥ. Έχει πολύ συγκεκριμένες ενδείξεις που, και στις 17 περιπτώσεις που χρησιμοποιήθηκε πανελλαδικά, οι ασθενείς τις πληρούσαν αυστηρά. Και το τονίζω αυτό, διότι όσο αυστηρότερα τηρούνται οι κανόνες χρήσης του σκευάσματος αυτού, τόσο προστατεύεται η θεραπευτική του αξία. Δεν είναι ένα απλό φάρμακο για καθημερινή ή αλόγιστη χρήση, είναι ένα σπουδαίο ‘εργαλείο’ για τους νοσοκομειακούς γιατρούς που καλούνται να διαχειριστούν απειλητικές για τη ζωή του ασθενή καταστάσεις», τόνισε ο Εμμανουήλ Κανουπάκης.

health.in.gr