Προϋπολογισμός: Πρωτογενές πλεόνασμα 1,8% το 2017

Το πρωτογενές πλεόνασμα του 2017 αναμένεται να κλείσει στο 1,8% του ΑΕΠ (3,33 δισ. ευρώ), από 0,6% του ΑΕΠ φέτος, και έναντι 1,75% που προβλέπει το πρόγραμμα, σύμφωνα με το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το έτος 2017, ενός έτους που αναμένεται να «σηματοδοτήσει την επιστροφή της ελληνικής οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς μεγέθυνσης», όπως τονίζει το οικονομικό επιτελείο.

• Προσχέδιο Κρατικού Προϋπολογισμού 2017

Στο προσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή, ο στόχος της ανάπτυξης μπαίνει στο 2,7% για το 2017. Σημειώνεται ότι το ΑΕΠ λόγω της προβλεπόμενης αύξησης του κατά 2,7% εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 182,332 δισ. ευρώ από 176,197 δισ. ευρώ φέτος.

Ακόμη προβλέπονται 760 εκατ. ευρώ πιστώσεις για την πλήρη επέκταση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης και αύξηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) κατά 250 εκατ. ευρώ, καθώς «πέρα από τη δημοσιονομική υπευθυνότητα και τις δεσμεύσεις έναντι των πιστωτών, παραμένει η προτεραιότητα της αποκατάστασης της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ανάκαμψης από τη μακροχρόνια ύφεση».

Μέτρα 2,6 δισ. ευρώ

Ωστόσο, η πρόβλεψη μέτρων ύψους περίπου 2,6 δισ. ευρώ για το 2017, μάλλον θα λειτουργήσει υπονομευτικά στην αποκατάσταση της κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά και στον τερματισμό της ύφεσης.

Ειδικότερα, το σύνολο των παρεμβάσεων που προβλέπονται για τη διετία 2016-2017 ανέρχεται αθροιστικά στα 3,978 δισ. ευρώ (εκ των οποίων 1,387 δισ. ευρώ στη διάρκεια του τρέχοντος έτους). Τα «καθαρά» μέτρα που έρχονται το 2017, αγγίζουν τα 2,591 δισ. ευρώ, αφορώντας κυρίως νέους φόρους, αλλά και περικοπές δαπανών.

Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού, σε ταμειακή βάση, προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 48,289 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά περίπου 0,3%, έναντι των εκτιμήσεων για το 2016. Η αύξηση αυτή, αναφέρεται στον προϋπολογισμό, οφείλεται τόσο στην αναμενόμενη βελτίωση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος όσο και στα μέτρα που έχουν ληφθεί στο πλαίσιο της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης. Ειδικότερα:

• Οι άμεσοι φόροι προβλέπεται να ανέλθουν στο ποσό των 20,356 δισ. ευρώ (έναντι 19,985 δισ ευρώ το 2016). Στα έσοδα αυτά περιλαμβάνεται και ποσό ύψους 348 εκατ. ευρώ λόγω της είσπραξης τον Ιανουάριο 2017 της τελευταίας δόσης του ΕΝΦΙΑ 2016, σημειώνει το υπουργείο Οικονομικών. Ωστόσο το ποσό αυτό σε δημοσιονομική βάση θα υπολογισθεί στο έτος 2016. Σημειώνεται, ότι οι άμεσοι φόροι είναι μειωμένοι σε σχέση με το 2016, κατά το ποσό των εισφορών των εργαζομένων στο Δημόσιο, εκτιμώμενου ύψους 664 εκατ. ευρώ, που πλέον αποτελεί πόρο ΕΦΚΑ.

• Οι έμμεσοι φόροι εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στο ποσό των 26,268 δισ. ευρώ, από 24,804 δισ. ευρώ το 2016.

• Τα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις προβλέπονται στα 437 εκατ. ευρώ περίπου.

Ωστόσο, αναφέρεται στο κείμενο, θα πρέπει να επισημανθεί ότι τα μη φορολογικά έσοδα καθώς και τα μη τακτικά έσοδα στο 2017, είναι μειωμένα σε σχέση με αυτά του 2016, λόγω των μειωμένων προβλέψεων είσπραξης κατά 375 εκατ. ευρώ από το μέρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος και κατά 131 εκατ. ευρώ από τις προμήθειες κρατικών εγγυήσεων στο πρόγραμμα ενίσχυσης της ρευστότητας από τη χρηματοπιστωτική κρίση, αντίστοιχα.

Τα έσοδα του ΠΔΕ εκτιμώνται σε 4,155 δις. ευρώ σε ταμειακή βάση και 3,9 δισ. ευρώ σε δεδουλευμένη βάση.

Από την ανάλυση των στοιχείων του προϋπολογισμού προκύπτει ότι τα νέα μέτρα αφορούν κυρίως φόρους, με πρόβλεψη να αποδώσουν 3,1 δισ. ευρώ στη διετία (εκ των οποίων τα 591,9 δισ. ευρώ φέτος).

Από τις συντάξεις προβλέπεται εξοικονόμηση 600,4 εκατ. ευρώ από, ενώ επιπρόσθετα 76,3 εκατ. ευρώ προβλέπονται από τις «παρεμβάσεις σε εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και κοινωνικά επιδόματα».

Στα 93,1 εκατ. ευρώ προβλέπονται οι εξοικονομήσεις από παρεμβάσεις του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, το 2017.

Πιο συγκεκριμένα, τη διετία 2016-2017, οι αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος θα αποδώσουν 988 εκατ. ευρώ, η αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ από το 23% στο 24% θα δώσουν 437 εκατ. ευρώ έξτρα εσόδων στο ταμείο, 736 εκατ. ευρώ προβλέπονται από την αναμόρφωση των συντελεστών και τη χρονική επέκταση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, στα 422 εκατ. ευρώ φτάνουν τα επιπλέον έσοδα από την αύξηση των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης στα καύσιμα ενώ 142 εκατ. ευρώ πρόσθετων εσόδων εκτιμάται ότι θα αποδώσει η επικείμενη αύξηση των φόρων στα τσιγάρα και στον καπνό (συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών τσιγάρων.

Μικρότερη συνεισφορά στα δημόσια έσοδα θα έχουν μια σειρά από λοιπές φορολογικές παρεμβάσεις, όπως η επιβολή ειδικού τέλους εισαγωγών στον καφέ (62 εκατ. ευρώ), οι αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος εταιρικών αυτοκινήτων (91 εκατ. ευρώ), οι αλλαγές στη φορολογία οχημάτων (30 εκατ. ευρώ), η αναμόρφωση στη φορολογία επενδυτικών σχημάτων (19,3 εκατ. ευρώ), το τέλος συνδρομητικής τηλεόρασης (25 εκατ. ευρώ), το τέλος συνδρομητών σταθερής τηλεφωνίας (54,2 εκατ. ευρώ), η αύξηση της συμμετοχής του δημοσίου στα μικτά κέρδη από τυχερά παιχνίδια (56,8 εκατ. ευρώ). Πρόκειται για μέτρα τα οποία έχουν ήδη ψηφιστεί και ενεργοποιούνται σταδιακά.

Συνέχεια συγκράτησης δαπανών

Οι συνολικές δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 49,142 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 1,332 δισ. ευρώ έναντι της εκτίμησης για το 2016, «κυρίως λόγω της μείωσης των δαπανών για καταπτώσεις εγγυήσεων σε ακαθάριστη βάση σε φορείς εντός της Γενικής Κυβέρνησης, καθώς και στο ότι δεν προβλέπονται δαπάνες για αναλήψεις χρεών φορέων».

Οι πρωτογενείς δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 43,592 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 1,232 δισ. ευρώ έναντι της εκτίμησης για το 2016, για τους ίδιους παραπάνω λόγους.

Για τόκους το επόμενο έτος το ελληνικό δημόσιο προβλέπεται ότι θα καταβάλλει 5,550 δισ. ευρώ οριακά χαμηλότερα σε σχέση με τα 5,650 δισ. ευρώ φέτος ενώ αμετάβλητες στα επίπεδα των 2,750 δισ. ευρώ προβλέπονται οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

Δημοσιονομική πειθαρχία και κοινωνική πολιτική

Ενημερώνοντας για την κατάθεση του προσχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2017 προς συζήτηση στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, το υπουργείο Οικονομικών επισημαίνει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2017 αναμένεται να κλείσει στο 1,8% του ΑΕΠ (3.330 εκατ. ευρώ) σημειώνοντας σημαντική αύξηση σε σχέση με το 0,6% του ΑΕΠ (1.111 εκατ. ευρώ) που προβλέπεται για το 2016. «Θα είναι, συνεπώς, η τρίτη χρονιά που η παρούσα κυβέρνηση επιτυγχάνει τους δημοσιονομικούς της στόχους».

Η επίτευξη των στόχων, εξηγεί, οφείλεται στη σταδιακή αποκατάσταση της οικονομικής δραστηριότητας, στην ορατή βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης και στην ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας.

Πέρα, ωστόσο, «από την δημοσιονομική υπευθυνότητα και τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η κυβέρνηση έναντι των πιστωτών, παραμένει η προτεραιότητα της αποκατάστασης της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ανάκαμψης από τη μακροχρόνια ύφεση» προσθέτει.

Για τον λόγο αυτό, τονίζει το υπουργείο Οικονομικών, ο προϋπολογισμός του 2017 ενσωματώνει μια σειρά από παρεμβάσεις, μεταξύ των οποίων:

• Η πλήρης επέκταση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης με πιστώσεις που φτάνουν τα 760 εκατ. ευρώ και προβλέπεται να καλύψει πάνω από 250 χιλιάδες νοικοκυριά που βιώνουν συνθήκες ακραίας φτώχειας.

• Η αύξηση του εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 250 εκατ. ευρώ, ώστε να αντισταθμιστεί πλήρως η προβλεπόμενη μείωση του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους.

• Η πρόβλεψη 300 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της υγείας, της κοινωνικής προστασίας και της παιδείας που θα διατίθενται κατά περίπτωση για την κάλυψη αναγκών που υπερβαίνουν τις υπάρχουσες πιστώσεις.

• Η συνεισφορά 100 εκατ. ευρώ για τις ρυθμίσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων των υπερχρεωμένων νοικοκυριών με συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.

Αξίζει τέλος, διευκρινίζει το υπουργείο, να γίνει αναφορά σε μια σειρά θεσμικών μεταρρυθμίσεων που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη και θα αναβαθμίσουν το πλαίσιο δημοσιονομικής εποπτείας και ελέγχου.

Συγκεκριμένα, «το ενιαίο λογιστικό σχέδιο της Γενικής Κυβέρνησης, που θα κατατεθεί τον επόμενο μήνα, η αποκέντρωση της δημοσιονομικής ευθύνης, που θα τεθεί σε εφαρμογή από την αρχή του επόμενου έτους και η επισκόπηση δαπανών, που έχει ήδη ξεκινήσει πιλοτικά σε τρία Υπουργεία, αποτελούν πολύτιμα εργαλεία διαφάνειας και λογοδοσίας στη διαχείριση του δημόσιου χρήματος».

Μείωση χρέους στο 174,8% του ΑΕΠ το 2017

Το χρέος της Κεντρικής Διοίκησης εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 326,570 δισ. ευρώ ή 185,3% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2016, έναντι 321,332 δισ. ευρώ ή 182,6% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2015.

Το 2017 το ύψος του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 330,070 δισ. ευρώ ή 181% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση 4,3% έναντι του 2016.

Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 315,170 δισ. ευρώ ή 178,9% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2016, έναντι 311,452 δισ. ευρώ ή 176,9% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2015.

Το 2017, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 318,670 δισ. ευρώ ή 174,8% του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση 4,1% έναντι του 2016.

Αργυρώ Τσατσούλη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ