Η κάλπη που ανησυχεί την Μέρκελ και κάνει το ξενοφοβικό AfD να ελπίζει

Μεκλεμβούργο – Δυτική Πομμερανία: Γερμανικό κρατίδιο χωρίς ιδιαίτερη φήμη έξω από το γερμανόφωνο χώρο, και τα πολιτικά τεκταινόμενα στο οποίο σπάνια ξεπερνούν τα ίδια τα γερμανικά σύνορα. Το κρατίδιο όμως ψηφίζει την Κυριακή, και εκεί που αρχικά όλοι πίστευαν πως χαμένοι θα βγουν κυρίως οι Σοσιαλδημοκράτες, τώρα αρχίζουν να ανησυχούν και οι Χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ επειδή η «σφήνα» του ξενοφοβικού AfD εμφανίζεται ακόμη και να μπορεί να ξεπεράσει το CDU…

Στο κρατιδιακό Κοινοβούλιο του γραφικού Σβέριν ισχυρότερη δύναμη ήταν, μετά τις εκλογές του 2011, οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) πιάνοντας τότε 35,6%. Ακολουθούσε το CDU με 23% -τα δύο κόμματα συγκυβέρνησαν στην συνέχεια- και τρίτη είχε έρθει η Linke (Αριστερά) με 18,4% (στα πρώην ανατολικά κρατίδια, το κόμμα είναι παραδοσιακά ισχυρότερο, και μάλιστα στο Σβέριν βρισκόταν προηγουμένως και στην κυβέρνηση). Οι Πράσινοι είχαν καταφέρει ένα 8,7% και το νεοναζιστικό NPD είχε μπει στο κρατιδιακό Κοινοβούλιο με 6% (το κόμμα είναι επίσης συνήθως ισχυρότερο στα πρώην ανατολικά κρατίδια).

Τα πράγματα όμως φαίνεται ότι σήμερα έχουν αλλάξει ριζικά κοιτάζοντας τουλάχιστον τις δημοσκοπήσεις, που στη Γερμανία δεν πέφτουν σημαντικά έξω. Το SPD παραμένει πρώτο αλλά εμφανίζεται πολύ αποδυναμωμένο στην περιοχή γύρω του 28%. Το CDU της Μέρκελ εμφανίζεται στην περιοχή του 22% -δηλαδή μόλις μία μονάδα παρακάτω. Μεγάλο πρόβλημα φαίνεται ότι αντιμετωπίζει και το κόμμα της Linke, που εμφανίζεται να χάνει πάνω από πέντε μονάδες, στην περιοχή του 13% και στην τέταρτη θέση. Οι Πράσινοι εμφανίζονται οριακά μέσα, το NPD έχει εξαφανιστεί.

Μπορεί για το CDU η μείωση να μοιάζει ασήμαντη, αλλά το πρόβλημα είναι ποιος βρίσκεται δίπλα του: Το ξενοφοβικό «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) που εμφανίζεται επίσης στην περιοχή του 22%. Σε κάποιες τελευταίες δημοσκοπήσεις εμφανίζεται μάλιστα στο 23%, δηλαδή αφήνοντας στην τρίτη θέση το κόμμα της Μέρκελ.

Κυριάρχο το προσφυγικό, αισθητή η δυσφορία για το «κατεστημένο»

Η συγκυρία δείχνει, συμπτωματικά, την πολιτική σημασία που έχει η κάλπη στο κρατίδιο: Οι Γερμανοί κάνουν αυτές τις ημέρες τον απολογισμό της πρώτης επετείου από το «Θα τα καταφέρουμε» στο προσφυγικό που είχε πει, στο τέλος του προηγούμενου Αυγούστου, η Άνγκελα Μέρκελ.

Η στάση της καγκελαρίας στο προσφυγικό είχε προκαλέσει αντιδράσεις μέσα στο πολιτικό της στρατόπεδο (πιο ορατές με τον «βαυαρό φίλο» του CSU) και αποξένωση τμήματος της βάσης της που είχε αποτυπωθεί και στις ενδιάμεσες κρατιδιακές κάλπες.

Πέραν όμως του ημερολογίου, όλα τα γερμανικά ΜΜΕ συμφωνούν στο ότι στην προεκλογική εκστρατεία στο Μεκλεμβούργο-Δυτική Πομμερανία κυρίαρχο θέμα ήταν το προσφυγικό. Και η ατζέντα αυτή έχει αποδείξει ότι ευνοεί το ξενοδοφικό AfD.

Εκτόξευση του AfD, που ήταν ανύπαρκτο στο Σβέριν στις προηγούμενες εκλογές, θα χτυπήσει ως καμπανάκι στο Βερολίνο για τη δυσαρέσκεια απέναντι στην στάση της κυβέρνησης στο προσφυγικό. Το πλήγμα θεωρείται ότι θα είναι μεν διαχειρίσιμο για την ίδια την Μέρκελ αλλά θα προστεθεί στα όσα έχουν προηγηθεί -και, ακόμη χειρότερα, θα θεωρηθεί «προειδοποίηση» για τις επόμενες κρατιδιακές εκλογές μέχρι τη μεγάλη ομοσπονδιακή εκλογική μάχη το φθινόπωρο του 2017.

Όπως ενδεικτικά σημειώνει η FAZ, η οικονομία έχει περάσει παραδόξως σε δεύτερη μοίρα στην προεκλογική ατζέντα ενός κρατιδίου που, τουλάχιστον στους αριθμούς, τα πηγαίνει καλά και βρίσκεται στο καλύτερο επίπεδο μετά την Πτώση του Τείχους -με τα προβλήματα όμως που υπάρχουν για τα πιο αδύναμα στρώματα εργαζομένων, τόσο στην πρώην Δυτική όσο και στην πρώην Ανατολική Γερμανία.

Εξίσου αισθητό όμως είναι, όπως γράφει από την πλευρά του το Spiegel, και το κλίμα «εναντίον του κατεστημένου». Επίσης, αυτό καταλήγει να ευνοεί το AfD που έχει καλλιεργήσει, δίπλα στις ξενοφοβικές του θέσεις, ένα έντονα «αντισυστημικό» προφίλ. Συνοψίζοντας την κατάσταση στο Μεκλεμβούργο-Δ.Πομμερανία, το περιοδικό φτάνει στο σημείο να κάνει τον ίσως παράτολμα υπεραπλοποιημένο χαρακτηρισμό «το παθητικό-επιθετικό κρατίδιο».

Το σημείο του αντισυστημικού προφίλ του AfD είναι επίσης για αρκετούς η εξήγηση και για την τρίτη δύναμη που προδιαγράφεται ως ηττημένος, την Αριστερά (Linke). Τμήμα της απήχησής της, ακόμη και στα πρώην ανατολικά κρατίδια, αποδιδόταν στην ψήφο διαμαρτυρίας.

Ακόμη κι αν το CDU της Μέρκελ δεν υποστεί τη μείωση ποσοστών που περιμένουν τα υπόλοιπα κόμματα, κι ακόμη κι αν κατάφερνε να μείνει στον συνασσπιμό που κυβερνά το κρατίδιο (αντί να περάσει στην αντιπολίτευση με κυβέρνηση έναν συνασπισμό SPD, Πασίνων και Linke), το να βρίσκεται στην ίδια θέση με το ξενοφοβικό AfD είναι ηχηρό.

Θα ερμηνευθεί ως άλλο ένα καμπανάκι για το προσφυγικό απέναντι σε μία Μέρκελ που έχει πλέον γίνει, μετά το προσφυγικό, από «τεφλόν καγκελάριος» (που δεν είχε δει την κυριαρχία της να μειώνεται ούτε από την ευρω-κρίση) μία «κανονική πολιτικός» που πλέον δεν έχει πει σίγουρα ότι θα θέσει ξανά υποψηφιότητα. Και κυρίως θα μοιάζει πως πλησιάζει στην πραγματικότητα ένας από τους εφιάλτες των Χριστιανοδημοκρατών: Το «μονοπώλιο» της δεξιάς, πως το CDU στα δεξιά του δεν έχει τίποτε μέχρι το σκοτεινό τοπίο της ακροδεξιάς.

Βασίλης Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ