Στήνεται η πρώτη μεγάλη «προσφυγική δοκιμασία» για το Βερολίνο

Τρία γερμανικά κρατίδια ψηφίζουν την Κυριακή σε κάλπες που έχουν πάρει ξεκάθαρο χαρακτήρα ανεμοδείκτη του πώς βλέπουν οι ψηφοφόροι την στάση του Βερολίνου στο προσφυγικό: Οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) ήλπιζαν να ρίξουν τα δύο κεντροαριστερά κάστρα των τριών εκλογών αλλά αυτό πια φαίνεται δύσκολο, οι συγκυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες (SPD) έχουν επίσης λόγους να ανησυχούν ενώ όλοι κοιτούν μία δύναμη: Το ξενοφοβικό AfD, που εμφανίζεται σε διψήφια ποσοστά.

Οι εκλογές γίνονται για τα κρατιδιακά κοινοβούλια της Βάδης-Βυρτεμβέργης (κυβερνά συνασπισμός Πρασίνων-SPD), στη Ρηνανία-Παλατινάτο (κυβερνά συνασπισμός SPD-Πρασίνων) και στη Σαξονία-Άνχαλτ (κυβερνά συνασπισμός CDU-SPD). Αθροιστικά, τα τρία κρατίδια έχουν πληθυσμό 17 εκατ., δηλαδή καλείται να ψηφίσει το ένα πέμπτο της χώρας.

Μάλιστα, η Σαξονία-Άνχαλτ είναι πρώην ανατολικό κρατίδιο, κάτι που έχει πάρει ιδιαίτερη σημασία καθώς πλέον στη χώρα είναι έντονη η αίσθηση πως τα ξενοφοβικά κινήματα έχουν ισχυρότερο ρεύμα στα ανατολικά.

Αυτό που σε ομοσπονδιακό επίπεδο συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι η ισχύς που θα καταγράψει η «Εναλλακτική για τη Γερμανία», το AfD: Το κόμμα (που αρχικά είχε συσταθεί πάνω στη μονοθεματική πλατφόρμα της αντίθεσης σε προγράμματα ευρωδιάσωσης) είναι αυτήν την στιγμή ο ισχυρότερος σχηματισμός αντιμεταναστευτικών και ξενοφοβικών θέσεων στη Γερμανία και έχει γίνει συγκοινωνούν δοχείο με το κίνημα του Pegida.

Όλοι έχουν εγκαταλείψει κάθε ελπίδα πως το AfD θα χάσει έστω και σε ένα από τα τρία κρατίδια: Οι δημοσκοπήσεις το εμφανίζουν σταθερά αρκετά πάνω από το όριο εισόδου, στο 11% για τη Βάδη-Βυρτεμβέργη, στο 9% για τη Ρηνανία-Παλατινάτο και στο δυσθεώρητο (για νέο κόμμα) 18% στη Σαξονία-Άνχαλτ.

To βάρος του πλήγματος

Επιβεβαίωση της ορμής του AfD με ταυτόχρονη ισχυρή απομάκρυνση από τους Χριστιανοδημοκράτες θα είναι το πρώτο και ισχυρότερο πλήγμα που έχει δεχθεί για το προσφυγικό η Μέρκελ (και το βαρύτερο εν γένει τα τελευταία χρόνια).

Κανείς δεν πιστεύει πως ακόμη και το χειρότερο αποτέλεσμα για το CDU στις τρεις κάλπες θα μπορούσε να απειλήσει, στην παρούσα φάση, την κυριαρχία της Μέρκελ. Όμως, οι ήδη ηχηρές φωνές μέσα στο CDU αλλά και στο βαυαρικό αδελφό κόμμα CSU (που είναι ο τρίτος κυβερνητικός εταίρος στο Βερολίνο) θα ακούγονται πλέον πιο δυνατά από ποτέ και μπορεί να καταλήξουν κυρίαρχες, ιδιαίτερα όσο πλησιάζει το εκλογικό 2017.

Ελάχιστοι επίσης πιστεύουν πως η Μέρκελ πρόκειται, ακόμη και με το χειρότερο αποτέλεσμα, να κάνει αμέσως αλλαγή στροφής στην πολιτική της μετά την Κυριακή. Μέχρι και την Παρασκευή, συνέχιζε να επαναλαμβάνει πως δεν πρόκειται να βάλει πλαφόν στον αριθμό προσφύγων (κάτι που στην παρούσα συγκυρία, με σφραγισμένο τον Βαλκανικό Διάδρομο, μπορεί να μην έχει άμεσο πρακτικό αποτέλεσμα, διατηρεί όμως την πολιτική του σημασία).

Όσο κι αν η πρώτη γυναίκα καγκελάριος της Γερμανίας είχε πάντα τη φήμη ότι αλλάζει θέσεις αναλόγως του κλίματος, αυτό μέχρι τώρα έχει διαψευστεί πανηγυρικά στο προσφυγικό -και, ειρωνικά έχει αρχίσει να κάνει την Μέρκελ από κυρίαρχη φιγούρα μία τρωτή, σχεδόν… «κανονική» πολιτικό.

Αν έρθει η αλλαγή, ή αν κλονιστεί σοβαρά η κυβέρνηση στο Βερολίνο, αυτό μπορεί να έρθει λίγο αργότερα, όταν κριθεί το σχέδιο δράσης στο προσφυγικό με την Τουρκία πρώτα στη θεωρία (στη Σύνοδο) και έπειτα, κυρίως, στην πράξη. Εάν εκεί δεν υπάρξει βελτίωση, εκτιμάται ότι ο πρώτος ορατός κλυδωνισμός θα είναι το ρήγμα με το βαυαρικό CSU του Χορστ Ζέχοφερ (για ορισμένους στο Βερολίνο, ακόμη και με αποχώρηση από τον κυβερνητικό συνασπισμό).

Σε τέτοιο ενδεχόμενο, η επικράτηση του AfD στις τρεις κρατιδιακές κάλπες θα μπορεί, εκ των υστέρων, να θεωρηθεί η «πρώτη πράξη» του έργου. Όσον αφορά το ίδιο το AfD, το προοίμιο ήταν οι τοπικές εκλογές στην Έσση την περασμένη Κυριακή, στους δήμους της οποίας (από τη Φρανκφούρτη μέχρι τις μικρότερες πόλεις) έπιασε πάνω από το 10%. Τότε όμως φαίνεται ότι το βοήθησε η αποχή, η οποία αναμένεται να είναι πιο περιορισμένη αυτήν την Κυριακή.

Βασίλης Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ