Ο Πάπας ανοίγει τα αρχεία για την δικτατορία του 1976 στην Αργεντινή

O Πάπας Φραγκίσκος δεν έκρυψε ποτέ το ενδιαφέρον του για τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, ιδιαίτερα για την πατρίδα του την Αργεντινή.

Έχει ήδη δεχθεί αρκετές φορές την πρόεδρο της χώρας, Κριστίνα Φερνάντες, αλλά και άλλους πολιτικούς ηγέτες, προσπαθώντας πάντως να κρατήσει διακριτικές αποστάσεις, δεδομένου ότι η πατρίδα του βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο.

Τώρα όμως αποφάσισε να προχωρήσει σε μια κίνηση υψηλού συμβολισμού, αλλά και ουσιαστικής σημασίας. Όπως έγινε γνωστό, το Βατικανό θα ανοιξει τα αρχεία που αφορούν στην περίοδο της τελευταίας δικτατορίας στην Αργεντινή, μεταξύ 1976-1983.

Η απόφαση αυτή είναι εξαιρετικά σημαντική, δεδομένου ότι αναμένεται να έρθουν στο φως πτυχές μιας από τις πιο σκοτεινές περιόδους της σύγχρονης ιστορίας της χώρας.

Αρκετοί εκείνα τα χρόνια έσπευδαν στις Εκκλησίες προκειμένουνα μιλήσουν για τις «εξαφανίσεις» αντιφρονούντων. Δεν ήταν λίγοι οι ιερείς που βοηθούσαν οικογένειες ακόμα και με κίνδυνο της ίδιας τους της ζωής.

Υπάρχει και ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο: η απόφαση του ποντίφικα θα δώσει την ευκαιρία για την απαραίτητη αυτοκριτική της Καθολικής Εκκλησίας της Αργεντινής για το ρόλο που έπαιξε την σκοτεινή εκείνη περίοδο.

Ακόμα και ο ίδιος ο Φραγκίσκος κατηγορήθηκε από αρκετούς ότι δεν έκανε αρκετά εκείνα τα χρόνια, ιδίως στην περίπτωση της απαγωγής από το καθεστώς δύο Ιησουιτών ιερέων.

Ο ίδιος έχει κατ’ επανάληψη τονίσει ότι έκανε ό,τι μπορούσε για να τους βοηθήσει. Οι δύο ιερείς τελικά απελευθερώθηκαν λίγες μέρες αργότερα.

Πάντως, ο βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης (1980) αργεντινός Αδόλφο Πέρες Εσκιβέλ είχε πει σχετικά στην εφημερίδα Buenos Aires Herald: «Υπήρξαν επίσκοποι που συνεργάστηκαν με την δικτατορία, αλλά ο Φραγκίσκος δεν ήταν ένας από αυτούς.»

Υπενθυμίζεται ότι το 2005, το Ανώτατο Δικαστήριο της Αργεντινής έκρινε αντισυνταγματικούς τους δύο νόμους που ουσιαστικά χορήγησαν αμνηστία στους στρατιωτικούς.

Οι νόμοι ψηφίστηκαν ο πρώτος το 1986 -γνωστός ως Punto Final- και ο δεύτερος το 1987 -γνωστός ως Obediencia Debida.

Ο πρώτος όριζε «τελικό σημείο» (η μετάφραση του τίτλου του από τα ισπανικά) στην άσκηση ποινικής δίωξης κατά των στρατιωτικών της περιόδου 1976-1983. Ουσιαστικά οδήγησε στην παραγραφή των εγκλημάτων.

Ο δεύτερος μιλούσε για την «οφειλόμενη υπακοή» (η αντίστοιχη μετάφραση του τίτλου από τα ισπανικά), των κατώτερων αξιωματικών στους ανώτερους.

Με άλλα λόγια, πολλοί αξιωματικοί που συμμετείχαν σε βασανιστήρια δεν διώχθησαν δεδομένου ότι εκτελούσαν εντολές ανωτέρων.

Από το 2006 έως σήμερα πάνω από 200 στρατιωτικοί έχουν καταδικαστεί σε πολυετείς ποινές κάθειρξης.

Απόστολος Ρουμπάνης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ