Απο το Κονγκό ξεκίνησε η επιδημία του AIDS

Απο την Κινσάσα του Κονγκό ξεκίνησε η επιδημία του AIDS, κάποια στιγμή την δεκαετία του 1920 σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύεται στο Science. Μετά από ενδελεχή μελέτη, διεθνής επιστημονική ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, μια τέλεια «καταιγίδα» συμπτώσεων είχαν ως αποτέλεσμα την εξάπλωση του ιού HIV.

Ο ιός HIV που προκαλεί το AIDS εκτιμάται ότι μεταδόθηκε από τους πιθήκους στους ανθρώπους τουλάχιστον 13 διαφορετικές φορές, αλλά μόνο μία από αυτές οδήγησε στην επιδημία, και αυτό έγινε στην Κινσάσα. Οι ερευνητές από τα Πανεπιστήμια της Οξφόρδης και της Λουβέν, με επικεφαλής τον Δρ Όλιβερ Πάιμπας, εξηγούν ότι η συνύπαρξη πολλών παραγόντων (πληθυσμιακή αύξηση, πορνεία, διευκόλυνση μετακινήσεων χάρη στις νέες σιδηροδρομικές γραμμές, χρήση μολυσμένων βελόνων στις κλινικές κ.α.), δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες για την εξάπλωση του ιού.

Οι επιστήμονες πραγματοποίησαν γενετική ανάλυση σε 800 δείγματα του ιού HIV, μεταξύ των οποίων στο αρχαιότερο γνωστό δείγμα με την κωδική ονομασία ZR59, που προέρχεται από έναν άνθρωπο στην Κινσάσα το 1959. Αναλύοντας τις διαδοχικές γενετικές μεταλλάξεις κατάφεραν να ανακατασκευάσουν το «οικογενειακό δέντρο» του AIDS και να βρούν τις πρώτες ρίζες του στη συγκεκριμένη περιοχή του Κονγκό. Να σημειωθεί ότι, προηγούμενες μελέτες είχαν τοποθετήσει την αρχική μετάδοση του ιού από τους πιθήκους στους ανθρώπους στο νοτιοανατολικό Καμερούν, όχι μακριά από τα σύνορα με το τότε βελγικό Κονγκό.

Το Κονγκό, μια χώρα με μέγεθος σχεδόν όσο όλη η Δυτική Ευρώπη, ήταν βελγική αποικία έως το 1960. Η πρωτεύουσα Κινσάσα (πρώην Λεοπολντβίλ) ήταν το μεγαλύτερο αστικό και οικονομικό κέντρο στην κεντρική Αφρική. Ήταν μια μεγάλη και ταχέως αναπτυσσόμενη περιοχή, όπου -σύμφωνα με τα βελγικά ιατρικά αρχεία- υπήρχαν πολλές σεξουαλικά μεταδιδόμενες νόσοι. Η μαζική εισροή από την επαρχία ανδρών που έψαχναν για δουλειά, είχε οδηγήσει σε «έκρηξη» της πορνείας.

Επίσης, το σιδηροδρομικό δίκτυο και η διευκόλυνση των μετακινήσεων συντέλεσαν στη γρήγορη εξάπλωση των ασθενειών, μεταξύ αυτών και του ιού HIV, ο οποίος κάποια στιγμή μεταδόθηκε στους κατοίκους της επαρχίας, επειδή συνήθιζαν να τρώνε κρέας πιθήκων. Όταν, λόγω εσωτερικής μετανάστευσης, αυτοί οι φορείς μετοίκησαν στα αστικά κέντρα, ήταν θέμα χρόνου ο ιός να μεταδοθεί και σε άλλους εξαιτίας και των υπόλοιπων ευνοϊκών συνθηκών.

Μετά την Κινσάσα ο HIV εξαπλώθηκε στη γειτονική μεγάλη πόλη Μπραζαβίλ και, έως τη δεκαετία του ’30, στις πόλεις της επαρχίας Κατάνγκα με τα πολλά ορυχεία, 1.000 χιλιόμετρα νότια της Κινσάσα. Από εκεί, ο ιός HIV εξαπλώθηκε εύκολα στην υπόλοιπη υπο-σαχάρια Αφρική και τελικά σε όλο τον κόσμο.

Να σημειωθεί ότι, το AIDS διεγνώσθη ως ασθένεια το 1981 και ο ιός HIV ανακαλύφθηκε επισήμως το 1983. Έκτοτε, περισσότερα από 75 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, κυρίως στην Αφρική.

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr