Θέμα Προσωπικών Δεδομένων εγείρουν οι αλλαγές στην παρακράτηση φόρου

Στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα φαίνεται πως θα σκοντάψει το σχέδιο της τρόικας για τις αλλαγές στην παρακράτηση του φόρου εισοδήματος μισθωτών και συνταξιούχων.

ΔΝΤ, ΕΕ και ΕΚΤ θέλουν να εφαρμόσουν το βρετανικό σύστημα και να απλοποιήσουν τη διαδικασία είσπραξης φόρων αφενός για να επιταχυνθεί η εισροή εσόδων αφετέρου για να περιορισθούν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Σημειώνεται πως στη Βρετανία για την μεγαλύτερη κατηγορία των εργαζομένων και των συνταξιούχων, τα εισοδήματα των οποίων προέρχονται από μισθούς ή συντάξεις, ο φόρος υπολογίζεται και παρακρατείται από τον εργοδότη και καταβάλλεται στην εφορία στο πλαίσιο συστήματος, το οποίο είναι γνωστό ως Pay As You Earn (PAYE). Πολλές φορές μετά από αυτή τη διαδικασία δεν απαιτείται υποβολή φορολογικής δήλωσης (tax return) ή επιπλέον καταβολές.

Το μοντέλο αυτό που η τρόικα θέλει να μεταφερθεί στην Ελλάδα προβλέπει πως σε περίπτωση που υπάρχουν εισοδήματα από άλλες πηγές πέρα από μισθούς και συντάξεις, π.χ. εισοδήματα από άσκηση του ελευθέρου επαγγέλματος, μπορεί επιπλέον να χρειάζεται να συμπληρωθεί φορολογική δήλωση μετά τη λήξη του φορολογικού έτους προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι καταβλήθηκε το ακριβές ποσό του φόρου.

Για τους φορολογούμενους που υποβάλλουν φορολογική δήλωση, η Βρετανία έχει θεσπίσει από το 1997 και μετά, ένα σύστημα για τον υπολογισμό του φόρου, το οποίο ονομάζεται σύστημα «αυτοαποτίμησης» (Self Assessment). Βάσει αυτού του συστήματος στη φορολογική δήλωση περιλαμβάνονται όλες οι λεπτομέρειες σχετικά με το εισόδημα, τα κέρδη κεφαλαίου, αλλά και οποιεσδήποτε φοροαπαλλαγές. Από τα στοιχεία αυτά θα καθοριστεί, καταρχάς, το ποσό του φόρου που θα πρέπει να καταβληθεί.

Σε κάθε περίπτωση αν και το υπουργείο Οικονομικών έχει δεσμευθεί έναντι της τρόικας να παρουσιάσει έως τα τέλη Ιουνίου έναν χάρτη και ένας σαφές χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή εφαρμογή του μέτρου από την 1η Ιανουαρίου 2015, ωστόσο η εφαρμογή του αποδεικνύεται πιο περίπλοκη.

Ειδικότερα, νομικοί κύκλοι εγείρουν ήδη θέμα προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Όπως αναφέρουν, με το νέο σύστημα το λογιστήριο κάθε επιχείρησης ή ο εκκαθαριστής του ασφαλιστικού ταμείου θα πρέπει να λαμβάνει από την Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων στοιχεία για τα εισοδήματα του εργαζομένου εκτός της μισθωτής του εργασίας ή της σύνταξης, ήτοι στοιχεία για έσοδα από ενοίκια, επενδύσεις, κ.α.. Ωστόσο, αυτά αφορούν προσωπικά δεδομένα τα οποία σε καμία περίπτωση με την υφιστάμενη νομοθεσία δεν δικαιούται η φορολογική διοίκηση να τα γνωστοποιεί σε τρίτους.

Επικαλούμενοι αποφάσεις της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα οι ίδιοι νομικοί κύκλοι σημειώνουν πως τα φορολογικά στοιχεία αποτελούν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα κατά την έννοια του άρθρου 2 στοιχ. α του ν. 2472/1997. Η δε πρόσβαση σε αυτά ως μια μορφή επεξεργασίας, επιτρέπεται κατ αρχήν, σύμφωνα με το άρθρο 5 του ν. 2472/1997, όταν το υποκείμενο των δεδομένων έχει δώσει τη συγκατάθεσή του και κατ εξαίρεση όταν συντρέχει κάποια από τις βάσεις νομιμότητας της επεξεργασίας της παραγράφου 2 του άρθρου 5 του ανωτέρω νόμου.

Εν τούτοις, αναφορικά με τα φορολογικά στοιχεία τυγχάνει εφαρμογής ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ), ο οποίος εισάγει ειδικό απόρρητο για μια σειρά φορολογικών δεδομένων, με συνέπεια να αποκλείεται η εφαρμογή των διατάξεων του ν. 2472/1997 ως προς τα στοιχεία αυτά.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 85 παρ. 2 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 2238/1994), οι φορολογικές δηλώσεις, τα φορολογικά στοιχεία καθώς και κάθε στοιχείο του φακέλου που έχει σχέση με τη φορολογία ή άπτεται αυτής είναι απόρρητα και δεν επιτρέπεται η γνωστοποίησή τους σε οποιονδήποτε άλλον εκτός από τον φορολογούμενο στον οποίο αυτά αφορούν.

Και άλλα προβλήματα

Εάν ξεπεράσει το σκόπελο της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων η φορολογική διοίκηση θα πρέπει να εισαγάγει ειδικά φίλτρα στην παρακράτηση. Αυτό είναι απαραίτητο προκειμένου να μην υπάρξουν υπερβολές.

Για παράδειγμα, μισθωτός με ετήσιο καθαρό εισόδημα 21.000 ευρώ, έχει σήμερα μηνιαία παρακράτηση 177,30 ευρώ και καθαρό εισόδημα 1.322,70 ευρώ. Αν ο συγκεκριμένος μισθωτός εισπράττει από ενοίκια 15.000 ευρώ ετησίως, τότε τα πρώτα 12.000 ευρώ συνεπάγονται φόρο 1.320 ευρώ και τα υπόλοιπα 3.000 σημαίνουν πρόσθετο φόρο 990 ευρώ. Ήτοι επιβαρύνεται επιπρόσθετα με φόρο 2.310 ευρώ.

Με το νέο σύστημα ο φόρος από τα μισθώματα θα πρέπει να κατανεμηθεί στις 14 μισθοδοσίες του φορολογουμένου. Έτσι, η παρακράτηση από τα 177,30 ευρώ θα αυξηθεί στα 342,3 ευρώ και ο καθαρός μισθός του θα μειωθεί από τα 1.322,70 ευρώ στα 1.157,7 ευρώ.

Θανάσης Κουκάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ