Δρ Δημήτρης Τσουκαλάς: «Μπορούμε να ζήσουμε 150 χρόνια με υγεία»

Η επιστήμη έχει επιδοθεί τα τελευταία χρόνια σ’ έναν αγώνα ανακάλυψη των μυστικών της μακροζωίας. Ωστόσο, δεν ειναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η αύξηση του προσδόκιμου ζωής, δεν έχει νόημα αν δεν συνοδεύεται από υγεία. Ο Δρ Δημήτρης Τσουκαλάς, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Νάπολης και πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Διατροφικής Ιατρικής, μας εξηγεί πως είναι δυνατόν να ζήσουμε 150 χρόνια με καλή υγεία.

Κύριε Τσουκαλά, προσφάτως κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο το βιβλίο σας «Πως να ζήσετε 150 χρόνια με Υγεία». Ποια ήταν η αφορμή για να γράψετε το βιβλίο και τι θα πρέπει να περιμένει το αναγνωστικό κοινό απ’ αυτό;

Έπειτα από 25 χρόνια έρευνας και άσκησης της Ιατρικής διαπίστωσα ότι υπάρχουν δεδομένα που είναι πιο σημαντικά από άλλα και αυτά μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στο να είμαστε υγιείς και να ζούμε περισσότερο. Τα τελευταία 30 χρόνια έχουν προκύψει αλλαγές στο περιβάλλον, στη διατροφή και στον τρόπο ζωής μας, που επηρεάζουν πλέον δραματικά την υγεία μας. Πράγματα που η Ιατρική και το κοινό θεωρούσαν προφανή δεν ισχύουν πλέον. Υπάρχουν θεμελιώδη στοιχεία που έχουν αλλοιωθεί και είναι η αιτία για τη ραγδαία αύξηση των χρόνιων και κυρίως των αυτοάνοσων νοσημάτων που πλήττουν σήμερα 1 στους 5 από εμάς. Στο βιβλίο «Πώς να ζήσετε 150 χρόνια με υγεία» περιγράφω αυτά ακριβώς τα στοιχεία με σκοπό να μπορέσει ο αναγνώστης να κατανοήσει πώς προκύπτει η νόσος και τι μπορεί να κάνει για να την αποφύγει και να είναι υγιής.

Διαβάζοντας το βιβλίο θα μπορούσα να πω ότι, βρίσκω τις συμβουλές και τις διαπιστώσεις σας λογικές. Ωστόσο, ανέκυψε μέσα μου το ερώτημα, και γιατί να ζήσω 150 χρόνια; Τα γηρατειά είναι κακό πράγμα. Εκτός, αν υπάρχει τρόπος να γερνάμε με υγεία. Μπορούμε αλήθεια να προσδοκάμε κάτι τέτοιο;

Ο στόχος της σύγχρονης Ιατρικής είναι να βοηθήσει τον άνθρωπο να είναι υγιής και να ζει περισσότερο. Μέσα από νέα δεδομένα προκύπτει ότι οι δυνατότητες του ανθρώπινου οργανισμού για μακροζωία και υγεία ξεπερνούν κατά πολύ αυτά που πιστεύαμε μέχρι πρόσφατα. Φαίνεται ότι πράγματι μπορούμε να ζήσουμε 150 χρόνια με υγεία.

Ένα συχνό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος είναι η πληθώρα των πληροφοριών για τα θέματα υγείας. Διαρκώς η επιστήμη φέρνει στο φως νέα γνώση και δυστυχώς η αφομοίωση της δεν είναι εύκολη. Υπάρχει τρόπος να αναλύουμε σωστά την πληροφορία και την αξιοποιούμε προς όφελος της υγείας μας;

Το μεγαλύτερο μέρος της έρευνάς μου αναλώθηκε στο να εντοπίσω τα θεμελιώδη δεδομένα, τους νόμους που διέπουν και καθορίζουν τη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Με οδηγό αυτά είναι πολύ πιο εύκολο να ταξινομήσει κανείς τα υπόλοιπα. Έχοντας κανείς υπόψη, για παράδειγμα ότι ο ανθρώπινος οργανισμός έχει την τάση να είναι υγιής και όχι να νοσεί, γίνεται αμέσως κατανοητό ότι, η υγεία είναι πολύ πιο εύκολο να επιτευχθεί από ό,τι πιστεύουμε. Θα πρέπει όμως να χρησιμοποιούμε το σώμα μας σύμφωνα με τις προδιαγραφές που το χαρακτηρίζουν.

Στο βιβλίο σας θίγετε μεταξύ άλλων το ζήτημα της Διατροφής και της ποιότητας των τροφίμων. Πως ορίζετε την υγιεινή διατροφή και ποιος ο ρόλος των συμπληρωμάτων διατροφής;

Ήδη από τη δεκαετία του 1930 γνωρίζουμε ότι οι σύγχρονες τροφές δυτικού τύπου απέχουν έως και 10 φορές σε θρεπτική αξία από το ιδανικό. Από τότε μέχρι σήμερα σύμφωνα με δύο παγκόσμιες συνόδους κορυφής που έγιναν στο Ρίο το 1992 και το 2012 η κατάσταση των εδαφών στον πλανήτη αναφορικά με την ύπαρξη θρεπτικών συστατικών έχει επιδεινωθεί δραματικά, 85% μείωση στην Αμερική και 72% στην Ευρώπη. Οι σύγχρονες βιομηχανοποιημένες τροφές δεν μπορούν να καλύψουν της ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού και είναι βασική αιτία πολλών χρόνιων νοσημάτων όπως οι καρδιοπάθειες, ο διαβήτης, ο καρκίνος και τα αυτοάνοσα νοσήματα. Η λήψη συμπληρωμάτων που να παρέχουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που πλέον δεν υπάρχουν στην τροφή μας είναι τόσο επιτακτική που η Ιατρική Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ προσέθεσε τη λήψη μιας πολυβιταμίνης και βιταμίνης D στην πυραμίδα της διατροφής.

Η επιστημονική κοινότητα βρίθει συμβουλών για την πρόληψη διαφόρων παθήσεων και καταστάσεων. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που είναι πιστοί σ’ έναν υγιεινό τρόπο ζωής, αλλά παρ’ όλα αυτά εκδηλώνουν διάφορες χρόνιες και μη παθήσεις. Τελικά, μπορούμε να πάμε «κόντρα» στο DNA μας;

Τα επιστημονικά στοιχεία που αφορούν την υγιεινή διατροφή και τον τρόπο ζωής έχουν αλλάξει σημαντικά τα τελευταία χρόνια μαζί με τις αλλαγές που έχει υποστεί ο πλανήτης, το περιβάλλον και οι τροφές. Βλέπω καθημερινά ανθρώπους που νομίζουν ότι ακολουθούν υγιεινές συνήθειες χωρίς αυτό να ισχύει. Θα πρέπει οι τροφές μας να είναι όσο πιο κοντά γίνεται στη φυσική τους μορφή και να έχουν υποστεί τη μικρότερη δυνατή επεξεργασία πριν φτάσουν στο πιάτο μας. Το DNA μας είναι δυναμικό, δεν είναι στατικό, όπως νομίζαμε είκοσι χρόνια πριν και εκφράζεται διαφορετικά σε διαφορετικές συνθήκες. Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Αντικαρκινική Εταιρεία η συμμετοχή της κληρονομικότητας στην ανάπτυξη καρκίνου για παράδειγμα είναι 5-10%. Είναι λοιπόν προφανές ότι, είναι πολύ σημαντικότερο ο καθένας από εμάς να φροντίσει για το 90-95% των παραγόντων που ρυθμίζουν τους γενετικούς παράγοντες και αφορούν το περιβάλλον, τη διατροφή και τον τρόπο ζωής μας. Αυτοί οι παράγοντες ονομάζονται επι-γενετικοί και η σύγχρονη επιστήμη έχει πλέον περάσει από την εποχή της γενετικής στην εποχή της επιγενετικής. Το ΤΙΜΕ είχε ένα σχετικό πρωτοσέλιδο το 2010 με τίτλο: «Γιατί το DNA δεν είναι το πεπρωμένο σας».

Φυσικά, δεν εθελοτυφλούμε αλλά μπορούμε να ελπίζουμε ότι καθώς η επιστήμη προοδεύει θα βρεθεί το «μαγικό χάπι» που θα μας λυτρώσει από τα σημερινά δεινά, όπως ο καρκίνος, το AIDS, ο διαβήτης, η παχυσαρκία και άλλα «σύγχρονα νοσήματα»; Κι αν συμβεί αυτό, μήπως μετά ανακύψουν άλλα προβλήματα;

Γίνονται έρευνες αυτή τη στιγμή που μέσα στα επόμενα 20 χρόνια θα αλλάξουν εντελώς τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα. Όπως αναφέρω και στο βιβλίο, ερευνητές βρίσκονται πολύ κοντά στο «μαγικό χάπι» που θα προλαμβάνει και θα επιλύει τα χρόνια προβλήματα υγείας που σχετίζονται με το γήρας. Παρ’ όλα αυτά ένας ανθρώπινος οργανισμός δεν θα πάψει ποτέ να χρειάζεται οξυγόνο, νερό, μακροθρεπτικά και μικροθρεπτικά συστατικά σε συγκεκριμένες ποσότητες και συνθήκες.

Αν θεωρήσουμε ότι πετυχαίνουμε την μακροζωία με υγεία, στο απώτερο μέλλον, με το στρες τι νομίζετε ότι θα συμβεί; Οι επόμενες γενιές ανθρώπων θα έχουν λιγότερο ή περισσότερο στρες; Υπάρχουν άραγε τρόποι μείωσης ή εξάλειψής του;

Το στρες είναι σημαντικός παράγοντας νόσου. Θεωρώ ότι η καλύτερη λύση για το στρες είναι η κατανόηση για το πως λειτουργούν κάποια πράγματα και στη συγκεκριμένη περίπτωση ο ανθρώπινος οργανισμός. Δεν είναι δυνατόν να καπνίζουμε, να πίνουμε αλκοόλ αλόγιστα, να τρώμε τροφές χωρίς καμία θρεπτική αξία που περιέχουν μόνο κενές θερμίδες από ζάχαρη ή παράγωγά της, να μην πίνουμε νερό, να κινούμαστε από την καρέκλα του γραφείου μας, στην καρέκλα του τραπεζιού που θα φάμε και μετά στον καναπέ και να παρακαλάμε τον Θεό μετά να μας έχει υγιείς. Όταν το σώμα μας είναι σε καλή κατάσταση και έχουμε άφθονη ενέργεια και ζωτικότητα ώστε να αντιμετωπίσουμε τη ζωή και τα προβλήματα, το στρες μειώνεται σημαντικά.

Δεδομένων των συνθηκών ζωής σήμερα στην Ελλάδα και των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος (ασθένειες, οικονομική κρίση, έλλειψη προληπτικής πολιτικής υγείας κ.α.) με ποιον τρόπο μπορούμε να βελτιώσουμε την καθημερινότητά μας και άρα την υγεία μας;

«Σοφία αναπόδεικτος και τέχνη άδηλος και ισχύς αναγώνιστος και πλούτος αχρείος και λόγος αδύνατος, υγείας απούσης», είπε ο Ηρόφιλος.
Περίοδοι σαν τη σημερινή επιβάλλουν να είμαστε υγιείς για να αντιμετωπίσουμε καλύτερα το παρόν και να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο μέλλον. Θα παραπέμψω τους αναγνώστες σας να διαβάσουν το βιβλίο και θα βρουν αυτή την πληροφορία σε μορφή εύκολα κατανοητή.

Ο Ιπποκράτης είπε «Καλύτερα να προλαμβάνουμε, παρά να θεραπεύουμε». Δώστε μας μερικές πραγματικά υλοποιήσιμες συμβουλές για να το κάνουμε πράξη.

Θα πρέπει να φροντίσουμε να τρώμε τροφές όσο πιο κοντά γίνεται στη φυσική τους μορφή, να πίνουμε άφθονο νερό, να περπατάμε και να κινούμαστε σε κάθε ευκαιρία, να παίρνουμε μια φυσική πολυβιταμίνη και βιταμίνη D κάθε μέρα. Η βιταμίνη D αναδεικνύεται σταθερά τα τελευταία χρόνια ως παράγοντα που επηρεάζει όσο κανένας άλλος την υγεία μας. Είναι ζωτικής σημασίας να έχουμε μια θετική ματιά για τη ζωή και τους γύρω μας, η διάθεση μας επηρεάζει άμεσα, μέσα από το ορμονικό μας σύστημα, τη λειτουργία του οργανισμού και την έκφραση του DNA. Όσο και να στεναχωριόμαστε για κάτι που συμβαίνει, δεν πρόκειται να το αλλάξουμε με αυτό τον τρόπο. Αυτά που κάνουμε σήμερα καθορίζουν αυτό που θα είμαστε αύριο, είτε ως άτομα, είτε ως κοινωνία. Αντί να επικεντρωνόμαστε στα προβλήματα, ας επικεντρωθούμε στις λύσεις. Οι Έλληνες έχουμε δείξει ότι είμαστε πολύ ικανοί γι’ αυτό, ειδικά όταν ζοριζόμαστε.

Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr