Δεκατρία χιλιοστά του δευτερολέπτου αρκούν για να «δει» κάτι ο εγκέφαλός μας

Τελικά, ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι πολύ πιο γρήγορος, από ό,τι νόμιζαν ως τώρα οι επιστήμονες, στο να επεξεργάζεται εικόνες που το μάτι έχει δει για ελάχιστα κλάσματα του δευτερολέπτου.

Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Attention, Perception and Psychophysics, ερευνητές του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) για πρώτη φορά απέδειξαν ότι ο εγκέφαλος είναι σε θέση να επεξεργαστεί εικόνες, τις οποίες το μάτι είχε δει μόλις για 13 χιλιοστά του δευτερολέπτου, ενώ προηγούμενες μελέτες είχαν τοποθετήσει αυτό το «κατώφλι» στα 100 χιλιοστά του δευτερολέπτου. Κάτω από τα 13 χιλιοστά του δευτερολέπτου, ο εγκέφαλος στην ουσία δεν «βλέπει», αλλά μαντεύει στην τύχη.

Οι νευροεπιστήμονες, με επικεφαλής την καθηγήτρια Εγκεφαλικής και Γνωσιακής Επιστήμης, Μαίρη Πότερ, ζήτησαν από ομάδα εθελοντώννα παρακολουθήσουν σε μια ηλεκτρονικού υπολογιστή διαδοχικές εικόνες, κάθε μια από τις οποίες βρισκόταν στο οπτικό πεδίο τους από 13 έως 80 χιλιοστά του δευτερολέοπτου. Οι εθελοντές έπρεπε να εντοπίσουν κάποια συγκεκριμένη εικόνα, π.χ. ενός πικνίκ, ανάμεσα στις υπόλοιπες.

Αν και η αντιληπτική και επεξεργαστική οπτική ικανότητα του εγκεφάλου συνεχώς μειωνόταν, όσο αντίστοιχα μειωνόταν και η διάρκεια που ο εθελοντής έβλεπε την εικόνα, ο εγκέφαλος απέδειξε ότι ήταν ικανός να «δει» ακόμα και εικόνες που δεν διαρκούσαν πάνω από τα 13 χιλιοστά του δευτερολέπτου.

«Το γεγονός ότι μπορούμε να το κάνουμε αυτό, σε τόσο υψηλής ταχύτητες, δείχνει πως αυτό που η όραση κάνει, είναι να βρίσκει έννοιες. Αυτό ακριβώς κάνει ο εγκέφαλός μας όλη τη μέρα: προσπαθεί να καταλάβει τι βλέπουμε», εξηγεί η Δρ Πότερ.

Τα μάτια μας μεταφέρουν συνεχώς πληροφορίες στον εγκέφαλο (για το σχήμα, το χρώμα κ.λπ. των αντικειμένων) και αυτός αναλαμβάνει να «δει» μέσω επεξεργασίας των οπτικών δεδομένων.

Η έρευνα επιβεβαιώνει μελέτη του 2001 που είχε γίνει από ερευνητές των Πανεπιστημίων της Πάρμα, στην Ιταλία, και του Σεν Αντριους, στην Σκωτία, που είχε δείξει ότι οι νευρώνες στους εγκεφάλους των μαϊμούδων, οι οποίοι ανταποκρίνονται σε εικόνες (π.χ. προσώπων), μπορούν να ενεργοποιηθούν ακόμα και όταν αυτές οι εικόνες δεν μένουν στο οπτικό πεδίο των περιαματόζωων πάνω από 14 χιλιοστά του δευτερολέπτου. «Αυτή ήταν η μόνη ένδειξη που είχαμε στο παρελθόν ότι μια εικόνα τόσο σύντομη, διάρκειας μόλις 14 χιλιοστών του δευτερολέπτου, μπορούσε να αποκτά νόημα για τον εγκέφαλο», συμπληρώνει η Δρ Πότερ.

Αυτή η ικανότητα επεξεργασίας εικόνων με τόσο σύντομη διάρκεια, φαίνεται πως βοηθά τον εγκέφαλο να αποφασίσει για την κατάλληλη εντολή που θα δώσει στα μάτια προς τα πού θα κοιτάξουν. Τα μάτια εστιάζονται σε διαφορετικά σημεία, όπου και μένουν για λίγα κλάσματα του δευτερολέπτου κάθε φορά. Συγκεκριμένα, τα μάτια μετακινούν την εστίασή τους περίπου τρεις φορές μέσα σε ένα δευτερόλεπτο. Η απόφαση του εγκεφάλου να μετακινήσει την ματιά του, χρειάζεται 100 έως 140 χιλιοστά του δευτερολέπτου, δηλαδή με πολύ πιο αργή ταχύτητα από ό,τι ο εγκέφαλος μπορεί να αντιληφθεί μια εικόνα.

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr