Ραδιενεργά κατάλοιπα των πρώτων πυρηνικών δοκιμών παραμένουν ακόμα στην ατμόσφαιρα

Τα ραδιενεργά κατάλοιπα των πυρηνικών δοκιμών που πραγματοποιήθηκαν στη Γη πριν από δεκαετίες, καθώς και των κατά καιρούς πυρηνικών ατυχημάτων, παραμένουν με τη μορφή σωματιδίων στην στρατόσφαιρα, για πολύ περισσότερο χρόνο από ό,τι νόμιζαν ως τώρα οι επιστήμονες, σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Nature Communications.

Πάντως οι επιστήμονες εμφανίζονται καθησυχαστικοί όσον αφορά τις πιθανές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία.

Σύμφωνα με τις έως τώρα εκτιμήσεις, τα ραδιενεργά ίχνη των πρώτων πυρηνικών δοκιμών θα έπρεπε να είναι μηδαμινά πλέον. Όμως η έρευνα του Ινστιτούτου Φυσικής Ακτινοβολιών του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Λοζάννης, δείχνει ότι τα ισότοπα του πλουτωνίου και του καισίου παραμένουν ακόμα σε απρόσμενα υψηλές συγκεντρώσεις στην στρατόσφαιρα.

Το μεγαλύτερο μέρος των ραδιενεργών σωματιδίων εξαφανίζεται κατά τα πρώτα χρόνια μετά από μια πυρηνική έκρηξη, όμως ένα όχι αμελητέο ποσοστό τους παραμένει στο ανώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας για δεκαετίες ή και για εκατοντάδες -ή ακόμα και χιλιάδες-χρόνια. Πως εξηγεί ο επικεφαλής των ερευνητών, Δρ Χοσέ Κόρτσο Αλβαράδο «η ποσότητα αυτή δεν είναι τόσο υψηλή, που να αποτελεί πραγματικό κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία».

Όπως είναι γνωστό, την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, Αμερικανοί και Ρώσοι πραγματοποίησαν πολλές πυρηνικές δοκιμές καθώς αναπτύσσονταν συνεχώς νέα πυρηνικά όπλα. Μετά από μισό αιώνα και παραπάνω, αυτή η πυρηνική «κληρονομιά» συνεχίζει να βαραίνει πάνω στη Γη και στην ανθρωπότητα.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν λοιπόν ότι, στο χαμηλότερο τμήμα της ατμόσφαιρας, στην τροπόσφαιρα, τα ραδιενεργά ισότοπα απομακρύνονται σχετικά γρήγορα, καθώς «ξεπλένονται» από τις βροχές και το χιόνι και, παράλληλα, σιγά-σιγά έλκονται από τη βαρύτητα και πέφτουν στην επιφάνεια του πλανήτη. Όμως στη στρατόσφαιρα, που βρίσκεται σε ύψος περίπου δέκα έως 50 χιλιομέτρων πάνω από τη Γη, ορισμένα ραδιενεργά κατάλοιπα παγιδεύονται για πολύ περισσότερο καιρό.

Οι νέες μετρήσεις δείχνουν ότι τα ραδιενεργά σωματίδια στη στρατόσφαιρα είναι 1.000 έως 1.500 φορές περισσότερα από ό,τι στην τροπόσφαιρα. Αν και οι νέες εκτιμήσεις βασίστηκαν σε μετρήσεις που έγιναν στην ατμόσφαιρα της Ελβετίας, οι ερευνητές θεωρούν ότι κάτι ανάλογο συμβαίνει οπουδήποτε αλλού στον κόσμο.

Ακόμα, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι αυτά τα ραδιενεργά κατάλοιπα μετακινούνται πιο κοντά στην επιφάνεια της Γης εξαιτίας φυσικών γεγονότων όπως οι μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις. Όταν, για παράδειγμα, εξερράγη το ισλανδικό ηφαίστειο Εϊγιαφιαλαγιοκούλ το 2010, τα επίπεδα πλουτωνίου στην κατώτερη ατμόσφαιρα αυξήθηκαν.

Αν και παραμένουν ακόμα ασαφείς οι μακροπρόθεσμες συνέπειες αυτών των επίμονων ραδιενεργών συγκεντρώσεων στη στρατόσφαιρα, ο Δρ Αλβαράδο εκτίμησε ότι «δεν συνιστούν κίνδυνο για τον πληθυσμό».

health.in.gr,ΑΠΕ-ΜΠΕ