Διάλειμμα διπλωματίας, με το όπλο παρά πόδα, στη συριακή κρίση

Με τη σύντομη αναβολή που πήρε η ψηφοφορία στο αμερικανικό Κογκρέσο για το πλήγμα στη Συρία και την «ευκαιρία» που δίνει ο Λευκός Οίκος στη διπλωματία για το ζήτημα του συριακού χημικού οπλοστασίου, η κινητικότητα για το Συριακό μεταφέρεται προς το παρόν στους διαδρόμους των Ηνωμένων Εθνών.

Το βασικότερο αγκάθι που αφορά την πρόταση ψηφίσματος για να τεθεί υπό διεθνή έλεγχο το συριακό χημικό οπλοστάσιο έχει ήδη αναδειχθεί: Πρόκειται για το πώς θα διασφαλιστεί η συμμόρφωση της Δαμασκού και εάν θα προβλέπεται ρητά η ανάληψη «δράσης».

Στο Συμβούλιο Ασφαλείας προωθείτο γαλλική πρόταση ψηφίσματος, που προέβλεπε «σοβαρές επιπτώσεις» σε βάρος της Δαμασκού εάν δεν τηρούσε τους όρους που θα έθετε το ψήφισμα για την παράδοση και του χημικού οπλοστασίου.

Το ψήφισμα βασιζόταν στο άρθρο 7 της χάρτας του ΟΗΕ, βάσει του οποίου μπορεί να εγκριθεί και η χρήση στρατιωτικής βίας.

Το σημείο αυτό, δηλαδή η απειλή πλήγματος, έκανε τη Ρωσία να απορρίψει ως «απαράδεκτο» το προσχέδιο. Αντιρρήσεις της Μόσχας προκάλεσε και αναφορά που επέρριπτε στο συριακό καθεστώς ευθύνη για τη φερόμενη χημική επίθεση στις 21 Αυγούστου και καλούσε να οδηγηθούν οι υπαίτιοι στο Διεθνές Δικαστήριο.

Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ανέφερε ότι το σχέδιο για διεθνή έλεγχο του συριακού χημικού οπλοστασίου μπορεί να λειτουργήσει μόνο «η αμερικανική πλευρά και όσοι την υποστηρίζουν εγκαταλείψουν τη χρήση βίας».

Από την πλευρά της Ουάσινγκτον, ο αμερικανός ΥΠΕΞ Τζον Κέρι απάντησε ότι οι ΗΠΑ απορρίπτουν ρωσική πρόταση για να περάσει με μη δεσμευτική δήλωση του Συμβουλίου Ασφαλείας, αντί για ψήφισμα, η έκκληση προς τη Δαμασκό για το χημικό οπλοστάσιο.

Το ενδιαφέρον στρέφεται στην συνάντηση του αμερικανού υπουργού Τζον Κέρι με τον ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ στη Γενεύη την Πέμπτη.

Η Γαλλία και οι ΗΠΑ επιδιώκουν διασφάλιση πως το χημικό οπλοστάσιο θα αδρανοποιηθεί. Ο Λευκός Οίκος έδωσε την πλήρη στήριξή του στο γαλλικό ψήφισμα, την ώρα που ο Ομπάμα μετέθετε για μερικές ημέρες τη συζήτηση στο Κογκρέσο για το συριακό πλήγμα -επιμένοντας ότι η απειλή χτυπήματος δεν πρέπει να φύγει από το τραπέζι.

Το Παρίσι από την πλευρά του, όπως ανέφερε το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών, θέλει να αποφύγει να «πέσει σε παγίδα» αποδεχόμενο ψήφισμα που θα έδινε περιθώρια στη Δαμασκό να τηρήσει κατά το δοκούν όποιους όρους τής τεθούν.

Η Τουρκία εξέφρασε την ικανοποίησή της για τη ρωσική πρόταση να τεθούν υπό διεθνή έλεγχο τα χημικά όπλα της Συρίας, ωστόσο επέμεινε ότι θα πρέπει να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι για την επίθεση της 21ης Αυγούστου. «Η χρήση χημικών όπλων δεν θα πρέπει να μείνει ατιμώρητη» δήλωσε.

«Σε έναν κόσμο στον οποίο η χρήση ή η κατοχή χημικών όπλων αποτελεί έγκλημα, η υπαγωγή του οπλοστασίου μιας χώρας σε διεθνή έλεγχο αποτελεί από μόνη της μια εξέλιξη θετική» δήλωσε ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Λεβέντ Γκιουμρουκτσού.

Ωστόσο, εξέφρασε την αμφιβολία της Άγκυρας για το εάν το καθεστώς της Δαμασκού θα συμμορφωθεί σε μια τέτοια συμφωνία.

Όσον αφορά την Κίνα, η οποία μαζί με τη Ρωσία έχει καταψηφίσει στο παρελθόν ψηφίσματα εναντίον του Άσαντ, η υποδοχή του γαλλικού προσχεδίου ήταν επίσης χλιαρή. Το Πεκίνο, διά του εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών Χονγκ Λέι, υπογράμμισε την ανάγκη οι αποφάσεις να ληφθούν βάσει «συναίνεσης μετά από πλήρεις διαβουλεύσεις με όλες τις πλευρές» και σημείωσε την «πολιτική διάσταση» που θα πρέπει να υπάρχει.

Από την πλευρά της, η Συρία, όπως ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Άσαντ, είναι διατεθειμένη να θέσει τις μονάδες χημικών όπλων στον έλεγχο αξιωματούχων από τη Ρωσία, από άλλες χώρες (που δεν κατονόμασε) και από τα Ηνωμένα Έθνη.

Επιπλέον, η Δαμασκός είναι πρόθυμη να δηλώσει το χημικό της οπλοστάσιο (την ύπαρξη του οποίου μέχρι τώρα αρνείτο επίσημα) και να σταματήσει την παραγωγή χημικών όπλων.

Την ελπίδα ότι η απόφαση των ΗΠΑ να περιμένουν τα αποτελέσματα της ρωσικής πρότασης για το συριακό χημικό οπλοστάσιο είναι «σοβαρή», εξέφρασε ο ανώτατος πνευματικός ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.

Όπως μετέδωσε το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA, ο Χαμενεϊ εξέφρασε την ελπίδα η αμερικανική αναβολή να μην αποτελεί «πολιτικό παιχνίδι».

«Το Ιράν παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή τις εξελίξεις στην περιοχή» τόνισε ο Χαμενεΐ, ο οποίος κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι θέλουν «να εξαπολύουν πολέμους και να καταπατήσουν τα συμφέροντα άλλων χωρών», κυρίως για να «διασφαλίσουν» τα συμφέροντα του Ισραήλ.

Την ίδια ώρα, ο ισραηλινός πρόεδρος δηλώνει πεπεισμένος ότι οι ΗΠΑ θα επέμβουν στρατιωτικά, εάν η Συρία δεν είναι «ειλικρινής» όσον αφορά το χημικό της οπλοστάσιο.

«Είναι πάντα καλύτερο να φέρνει αποτελέσματα η διπλωματία, παρά ο πόλεμος. Ωστόσο, αυτή τη στιγμή το κεντρικό ερώτημα είναι η ειλικρίνεια του συριακού καθεστώτος» αναφέρει ανακοίνωση της ισραηλινής προεδρίας.

Επιμέλεια: Βασίλης Ψυχογιός – Αγγελική Στελλάκη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ