Το χρωμόσωμα Χ ίσως παίζει ρόλο στην παραγωγή του σπέρματος

Το «θηλυκό» χρωμόσωμα Χ ενδεχομένως να παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή του σπέρματος, υποστηρίζουν αμερικανικοί επιστήμονες σε άρθρο τους που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Nature Genetics.

Όπως είναι γνωστό, οι γυναίκες έχουν δύο χρωμοσώματα Χ και οι άνδρες έχουν ένα χρωμόσωμα Χ και ένα Υ. Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Βιοϊατρικής Έρευνας «Whitehead» στο Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης, διαπίστωσαν ότι μεγάλες αναλογίες του χρωμοσώματος Χ έχουν εξελιχθεί ώστε να παίζουν έναν εξειδικευμένο ρόλο στην παραγωγή του σπέρματος.

Και παρά την φήμη του ως το πιο σταθερό χρώμοσωμα στο ανθρώπινο γονιδίωμα, το χρωμόσωμα Χ τελικά διέρχεται σχετικά γρήγορες αλλαγές.

Οι δύο αυτές επιστημονικές παρατηρήσεις υποδεικνύουν ότι ενδεχομένως να έχει έρθει η ώρα για επανεξέταση της βιολογικής και ιατρικής σημασίας του χρωμοσώματος Χ.

«Το Χ είναι το πιο διάσημο και πιο καλά μελετημένο χρωμόσωμα του ανθρωπίνου DNA. Και η ιστορία του σχετίζεται με την ιστορία των λεγόμενων ‘υποχωρητικών’ ασθενειών, όπως η αχρωματοψία, η αιμοφιλία, η μυϊκή δυστροφία Duchenne. Αλλά υπάρχει τελικά και η άλλη πλευρά του χρωμοσώματος Χ, δηλαδή μια ταχεία εξελισσόμενη πλευρά που εναρμονίζεται στις αναπαραγωγικές ανάγκες των αρσενικών», εξηγεί ο Δρ Ντέιβιντ Πέιτζ, διευθυντής του Ινστιτούτου Βιοϊατρικής Έρευνας «Whitehead».

Στο πλαίσιο της μελέτης, οι ερευνητές συνέκριναν το χρώμοσωμα Χ του ανθρώπου και του ποντικιού και διαπίστωσαν ότι είχαν 95% ομοιότητα ως προς τα γονίδια με μονό αντίγραφο. Σχεδόν τα περισσότερα εκ των γονιδίων αυτών εκφράζονται και στα δύο φύλα.

Αλλά εντοπίστηκαν και 340 γονίδια που δεν ήταν κοινά μεταξύ ανθρώπων και ποντικιών. Τα περισσότερα εξ αυτών είναι ενεργά σχεδόν αποκλειστικά στα γεννητικά κύτταρα των όρχεων, συντελώντας πιθανόν στην παραγωγή του σπέρματος.

«Τα γονίδια αυτά είναι πιθανότερο να παίζουν ρόλο σε παθήσεις που σχετίζονται με την αναπαραγωγή, την υπογονιμότητα, και ίσως τον καρκίνο των όρχεων», εξηγεί ο Δρ Πέιτζ.