Ανακαλύφθηκαν γονίδια που αναστέλλουν την εγκυμοσύνη

Εν αντιθέσει με τις γυναίκες, τα θηλυκά ποντίκια και ορισμένα ακόμη άλλα είδη θηλαστικών έχουν την ικανότητα να καθυστερούν την απαρχή της κύησης τους και τώρα οι ερευνητές πιστεύουν ότι ανακάλυψαν τον μοριακό μηχανισμό πίσω από την ξεχωριστή αυτή ικανότητα.

Το φαινόμενο, επιστημονικά γνωστό ως εμβρυονική διάπαυση, είναι μια προσωρινή κατάσταση αναστολής ζωογόνησης που συμβαίνει όταν οι περιβαλλοντικές συνθήκες δεν είναι κατάλληλες για την επιβίωση της μητέρας και του νεογνού.

Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Open Biology, αποκαλύπτει ότι κάποια γονίδια είναι υπεύθυνα για την αναστολή και την επανεκκίνηση της κύησης.

Μόλις το ωάριο γονιμοποιηθεί, σχηματίζει μια δέσμη κυττάρων, την βλαστοκύστη, η οποία εμφυτεύεται στο τοίχωμα της μήτρας. Αλλά κατά την διάπαυση, η βλαστοκύστη εμποδίζεται από την εμφύτευση και διατηρείται σε μια αδρανή κατάσταση μέχρι να ξανα-ξεκινήσει η εγκυμοσύνη.

Οι ερευνητές ενώ είχαν μελετήσει την φάση της διάπαυση, δεν γνώριζαν πλήρως τη διαδικασία. Ομάδα ειδικών από το Ερευνητικών Ίδρυμα Παίδων του Σινσινάτι μελέτησε την διαδικασία εμφύτευσης του εμβρύου σε ποντίκια και παρατήρησε ότι το γονίδιο MSX1 ήταν πολύ δραστήριο πριν από την εμφύτευση. Έτσι εξήχθη το συμπέρασμα ότι παίζει ρόλο στην διάπαυση.

Για να μελετήσουν περαιτέρω το φαινόμενο, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ορμόνες για να προκαλέσουν καθυστέρηση της κύησης σε ποντίκια, βιζόν και μικρά καγκουρό. Κατά το στάδιο αυτό, οι ερευνητές μέτρησαν τη δραστηριότητα του γονίδίου MSX1 και άλλων σχετικών γονιδίων. Στην συνέχεια εστίασαν σε συγκεκριμένους ιστούς για να δουν που ήταν ενεργό το γονίδιο. Τελικά, έλεγξαν κατά πόσο αυτά τα γονίδια εξελίσσονταν σε πρωτεΐνες.

Κατέληξαν τελικά στο συμπέρασμα ότι τα γονίδια MSX ήταν πιο δραστήρια όταν οι κυήσεις καθυστερούσαν και αυτό ίσχυε και στα τρία ζωικά είδη. Τα γονίδια ήταν κυρίως ενεργά στα επιθηλιακά κύτταρα, το είδος δηλαδή των κυττάρων που αποικίζουν τις κοιλότητες του σώματος, καθώς και το εσωτερικό της μήτρας. Τα πειράματα επιβεβαίωσαν επίσης ότι τα γονίδια αυτά όντως παρήγαγαν πρωτεΐνες.

Τα αποτελέσματα της μελέτης χαρακτηρίζονται εντυπωσιακά αφού αποδεικνύουν ότι τα γονίδια MSX, που ανήκουν σε μια αρχαία οικογένεια γονιδίων, έχουν καταφέρει να επιβιώσουν στην εξελικτική διαδικασία και παίζουν σημαντικό ρόλο στην καθυστέρηση της κύησης όταν οι περιβαλλοντικές συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές.

Στόχος των ερευνητών είναι τώρα να δουν αν τα ίδια γονίδια μπορούν να καθυστερήσουν την απαρχή της κύησης και σε άλλα ζωικά είδη, όπως η πολική αρκούδα ή τα πάντα.

Αυτό θα συντελέσει στην βαθύτερη κατανόηση της διάπαυσης και του ρόλου της στον ανθρώπινο οργανισμό. Για παράδειγμα, αν το γονίδιο MSX1 διατηρείται σε υψηλότερο επίπεδο στους ανθρώπους, τότε ίσως να μπορεί να επεκταθεί η φάση της γονιμοποίησης.