Παγκόσμια Ημέρα Κοριτσιού: Τέλος στους γάμους σε παιδική ηλικία

Η 11η Οκτωβρίου 2012 είναι η πρώτη Παγκόσμια Ημέρα του Κοριτσιού και με σύνθημα «Η Ζωή μου, το Δικαίωμα μου, Τέλος στους Γάμους Παιδιών» και η UNICEF και οι συνεργάτες της επισημαίνουν τις από κοινού προσπάθειες για τον τερματισμό των γάμων σε παιδική ηλικία, μια θεμελιώδη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που επηρεάζει όλες τις πτυχές της ζωής ενός κοριτσιού.

«Η Παγκόσμια Ημέρα του Κοριτσιού αντανακλά άμεσα την ανάγκη να τεθούν τα δικαιώματα των κοριτσιών στο επίκεντρο της ανάπτυξης», δήλωσε η Anju Malhotra από τον Τομέα της UNICEF για το Φύλο και τα Δικαιώματα, «τα Ηνωμένα Έθνη και οι συνεργάτες τους ενώνουν τις δυνάμεις τους για να δείξουν την απίστευτη πρόοδο που έχει σημειωθεί και να τονίσουν τις υπάρχουσες προκλήσεις.»

Οι πιο πρόσφατες εκτιμήσεις της UNICEF δείχνουν ότι περίπου 70 εκατομμύρια -ή σχεδόν η 1 στις 3- νεαρές γυναίκες ηλικίας 20-24 ετών παντρεύτηκαν πριν από την ηλικία των 18 ετών, με τα 23 εκατομμύρια εξ αυτών να έχουν παντρευτεί πριν από τα 15. Παγκοσμίως, σχεδόν 400 εκατομμύρια γυναίκες ηλικίας 20-49, ή πάνω από το 40%, παντρεύτηκαν σε παιδική ηλικία.

Ο γάμος σε παιδική ηλικία βάζει σε κίνδυνο τα κορίτσια για πρώιμη και ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή τους. Οι μητρικοί θάνατοι που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό είναι ένα σημαντικό ποσοστό της θνησιμότητας κοριτσιών ηλικίας 15-19 ετών σε όλο τον κόσμο, που αντιστοιχεί σε περίπου 50.000 θανάτους κάθε χρόνο. Επιπλέον, τα κορίτσια μεταξύ 10 και 14 ετών διατρέχουν πέντε φορές μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου κατά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό από τις γυναίκες ηλικίας 20 έως 24 ετών.

Η UNICEF, σε συνεργασία με τα κράτη, την κοινωνία των πολιτών και οργανισμούς, ταμεία και προγράμματα των Ηνωμένων Εθνών, θέτει τις βάσεις για να τερματισθεί το φαινόμενο των γάμων σε παιδική ηλικία σε παγκόσμιο επίπεδο. Το 2011, 34 τοπικά γραφεία της UNICEF ανέφεραν προσπάθειες για την αντιμετώπιση των γάμων παιδιών μέσα από κοινωνικές και οικονομικές προσπάθειες αλλαγής και νομικές μεταρρυθμίσεις.

Στην Ινδία, μια από τις χώρες με το μεγαλύτερο αριθμό κοριτσιών που παντρεύονται πριν τα 18 τους χρόνια, οι γάμοι παιδιών έχουν μειωθεί σε εθνικό επίπεδο και σε σχεδόν όλες τις περιοχές από 54% το 1992-1993 σε 43% το 2007-2008, αλλά ο ρυθμός της αλλαγής είναι αργός. Η UNICEF υποστήριξε τη Νομοθετική Πράξη Απαγόρευσης Γάμου Παιδιών του 2006 και από τότε έχει υποστηρίξει την ανάπτυξη και εφαρμογή μιας εθνικής στρατηγικής για το γάμο παιδιών που έχει ως στόχο να συντονίσει τα προγράμματα και τις πολιτικές για την αντιμετώπιση τόσο των αιτιών όσο και των συνεπειών του γάμου παιδιών.

Η εμπειρία σε περιβάλλοντα τόσο διαφορετικά όπως στο Μπαγκλαντές, τη Μπουρκίνα Φάσο, το Τζιμπουτί, την Αιθιοπία, την Ινδία, το Νίγηρα, τη Σενεγάλη και τη Σομαλία δείχνει πώς συνδυάζοντας τη λήψη νομικών μέτρων μαζί με υποστήριξη στις κοινότητες, που προσφέρει βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις -ειδικά εκπαίδευσης- και επιτρέποντας τις τοπικές κοινότητες να συζητήσουν και να καταλήξουν στη ρητή, συλλογική απόφαση για τον τερματισμό των γάμων σε παιδική ηλικία, αποφέρει θετικά αποτελέσματα.

«Οι γάμοι παιδιών μπορεί συχνά να οδηγήσουν στον τερματισμό της εκπαίδευσης ενός κοριτσιού. Σε κοινωνίες όπου η πρακτική αυτή είναι διαδεδομένη, ο γάμος μιας κοπέλας σε παιδική ηλικία είναι μέρος ενός συμπλέγματος κοινωνικών προτύπων και συμπεριφορών που αντανακλούν τη χαμηλή αξία που αποδίδεται στα ανθρώπινα δικαιώματα των κοριτσιών», δήλωσε η Anju Malhotra.

Η εκπαίδευση είναι μια από τις πιο αποτελεσματικές στρατηγικές για την προστασία των παιδιών ενάντια στο γάμο. Όταν τα κορίτσια είναι σε θέση να παραμείνουν στο σχολείο μια αλλαγή νοοτροπίας μπορεί επίσης να έλθει ως προς τις ευκαιρίες τους εντός της κοινότητας. Το ποσοστό των παιδιών-νυφών έχει μειωθεί κατά τα τελευταία 30 χρόνια, αλλά οι γάμοι παιδιών παραμένουν σε υψηλά ποσοστά σε πολλές περιοχές του κόσμου, ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές και μεταξύ των φτωχότερων.