Άρθρο του νομπελίστα Γκρας κατά του Ισραήλ πυροδοτεί κατηγορίες αντισημιτισμού

«Εσκεμμένα προκλητικό», «ομολογία αντισημιτισμού», και «μέρος της ευρωπαϊκής παράδοσης μίσους κατά των Εβραίων»: Τέτοιου είδους αντιδράσεις προκάλεσε άρθρο σε μορφή ποιήματος που επικρίνει το πυρηνικό Ισραήλ και δημοσίευσε σε γερμανική εφημερίδα ο Γκούντερ Γκρας, νομπελίστας συγγραφέας που συμπαρατάσσεται σταθερά με την γερμανική κεντροαριστερά.

Το ποίημα-άρθρο, με τίτλο «Αυτό που πρέπει να ειπωθεί», δημοσιεύτηκε την Τετάρτη στη Sueddeutsche Zeitung και αναδημοσιεύτηκε γρήγορα σε όλα τα ΜΜΕ της χώρας.

«Γιατί σιωπώ, αποσιωπώ τόσο καιρό» ξεκινά το ποίημα του Γκρας, που αποκαλύπτει μόλις στην πέμπτη στροφή το όνομα του «κράτους που απαγορεύω στον εαυτό μου να ονομάσω»: Το Ισραήλ, το οποίο «πυρηνικό Ισραήλ», όπως αναφέρει παρακάτω, «βάζει σε κίνδυνο την ήδη εύθραυστη παγκόσμια ειρήνη».

Ο Γκρας αναφέρει ότι «σιωπούσε» μέχρι τώρα «πιστεύοντας πως η [γερμανική] καταγωγή μου, που βαρύνεται από ένα στίγμα που δεν μπορεί ποτέ να εξαλειφθεί, δεν μου επιτρέπει να αναγνωρίσω αυτή την προφανή αλήθεια για το Ισραήλ».

Οι πρώτες αρνητικές αντιδράσεις ήρθαν από γερμανικά ΜΜΕ: «Ο Γκρας είναι το αρχέτυπο του μορφωμένου αντισημίτη που έχει καλές προθέσεις απέναντι στους Εβραίους. Τον κατατρύχουν οι τύψεις και η ντροπή και παράλληλα τον ωθεί η επιθυμία του να αποτιμήσει την ιστορία» έγραψε η Welt, ενώ η Berliner Morgenpost επέρριψε ανοικτά νεοναζιστική ρητορική στον συγγραφέα.

Το κείμενο «ανήκει στην ευρωπαϊκή παράδοση να κατηγορούνται οι Εβραίοι για τελετουργικό φόνο τις ημέρες του Πεσάχ» ανέφερε αντιδρώντας ο Ισραηλινός πρέσβης στο Βερολίνο Εμανουέλ Νάσον.

Το γερμανικό Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι λυπήθηκε για το «επιθετικό και ανεύθυνο» ποίημα, λέγοντας πως «ένας εξαιρετικός συγγραφέας δεν είναι απαραιτήτως και ένας εξαιρετικός αναλυτής της πολιτικής στη Μέση Ανατολή.

Όταν ρωτήθηκε σχετικά ο Στέφεν Ζάιμπερτ, εκπρόσωπος της καγκελαρίας, αρνήθηκε να κάνει κάποιο σχόλιο, αλλά επεσήμανε ότι οι καλλιτέχνες στη Γερμανία χαίρουν ελευθερίας της έκφρασης.

Ο Γκρας, εμβληματική φιγούρα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας και θεωρούμενος ως ο σημαντικότερος εν ζωή γερμανόφωνος συγγραφέας, χρησιμοποιεί τη φρικαλέα καθημερινότητα του ναζισμού ως σκηνικό για τα περισσότερα έργα του -τόσο στην ίδια τη Γερμανία όσο και την Πολωνία, και ιδιαίτερα το Γκντανσκ, όπου μεγάλωσε πριν φύγει για το Βερολίνο.

Ο νομπελίστας έχει δηλωμένη πολιτική θέση στην πλευρά των κεντροαριστερών Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών. Σάλο όμως είχε προκαλέσει στη Γερμανία «ομολογία» του στο αυτοβιογραφικό «Ξεφλουδίζοντας το Κρεμμύδι», γραμμένο μετά την απονομή του Νόμπελ, πως είχε υπηρετήσει ως έφηβος (στα 15 του χρόνια) μέλος, λίγο πριν την λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, σε τάγμα στα SS.

O ίδιος υπερασπίστηκε εαυτόν επικαλούμενος την μετέπειτα πορεία του, το ότι το ίδιο συνέβη και με τους περισσότερους Γερμανούς συνομηλίκους του και κυρίως με το ότι «δεν πυροβόλησε ούτε μία φορά», όπως έχει κατ’ επανάληψη πει.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ