Λονδίνο: Είναι γνωστό ότι η παχυσαρκία και το κάπνισμα μικραίνουν τον προσδόκιμο επιβίωσης λόγω των εμφραγμάτων και του καρκίνου που προκαλούν. Ωστόσο νεότερη βρετανική μελέτη διαπιστώνει άμεση γήρανση του DNA.

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο The Lancet, ερευνητική ομάδα του Νοσοκομείου St Thomas του Λονδίνου με επικεφαλής τον Δρ Τιμ Σπέκτορ σε συνεργασία με ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου Ιατρικής και Οδοντιατρικής του Νιου Τζέρσεϊ των ΗΠΑ, συνέκρινε το μήκος των τελομεριδίων από δείγματα αίματος 1.122 Βρετανίδων διδύμων ηλικίας 18 έως 76 ετών. Εκατόν δέκα εννέα εξ αυτών ήταν παχύσαρκες, 531 δεν είχαν καπνίσει ποτέ, 203 ήταν καπνίστριες και 369 είχαν διακόψει το κάπνισμα.

Τα τελομερίδια προστατεύουν τα γονίδια από την φθορά. Αλλά κάθε φορά που ένα κύτταρο διαχωρίζεται, οι πρωτεΐνες που εμπλέκονται στην αντιγραφή του DNA αποτυγχάνουν να αντιγράψουν τα τελομερίδια ακριβώς. Επομένως τα τελευταία με την πάροδο του χρόνου γίνονται κοντύτερα.

Ο Δρ Σπέκτορ διαπίστωσε ότι τα λευκά αιμοσφαίρια των νεότερων γυναικών είχαν τελομερίδια που ήταν περίπου 7.500 ζευγάρια βάσεις μακριά. Το μήκος έφθινε με την πάροδο του χρόνου κατά μέσο όρο κατά 27 ζευγάρια βάσεων ανά έτος.

Όταν ελήφθησαν υπό οι συνήθεις της καθημερινότητας, οι διαφορές ήταν σημαντικές.

Οι παχύσαρκες γυναίκες ήταν σύμφωνα με τα τελομερίδια τους εννέα χρόνια «μεγαλύτερες» από τις αδύνατες γυναίκες της ίδιας ηλικίας. Οι βαριές καπνίστριες, δηλαδή όσες κάπνιζαν ένα πακέτο τσιγάρα την ημέρα για 40 χρόνια, είχαν επιπλέον επτά χρόνια βιολογικής γήρανσης.

Αυτή η επίδραση ίσως βοηθήσει τους επιστήμονες να εξηγήσουν γιατί οι συγκεκριμένες γυναίκες έχουν αυξημένο κίνδυνο προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με την ηλικία, όπως η καρδιακή νόσος.

«Οι παχύσαρκες καπνίστριες αντιμετωπίζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο. Μια γυναίκα αυτής της κατηγορίας είναι τουλάχιστον δέκα χρόνια μεγαλύτερη από μια αδύνατη μη καπνίστρια. Δεν πρόκειται απλά για τα καρδιακά νοσήματα ή τον καρκίνο των πνευμόνων. Ολόκληρο το χρωμοσωματικό ρολόι δουλεύει γρηγορότερα. Και οι επιπτώσεις είναι μόνιμες.

Η διακοπή του καπνίσματος ή η απώλεια βάρους μειώνει τον ρυθμό της απώλειας των τελομεριδίων, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να τα αποκαταστήσει. Η βλάβη στα τελομερίδια προκαλείται πιθανόν από τις ελεύθερες ρίζες. Το κάπνισμα προκαλεί οξειδωτικό στρες, πηγή των ελεύθερων ριζών, όπως και η παχυσαρκία», εξηγεί ο Δρ Σπέκτορ.

Ωστόσο ο Βρετανός ειδικός σπεύδει να διευκρινίσει ότι η μελέτη δεν αποδεικνύει απαραιτήτως ότι τα παχύσαρκα άτομα θα αποβιώσουν εννέα χρόνια νωρίτερα, διότι οι επιστήμονες έλεγξαν μόνο τα λευκά αιμοσφαίρια και παραμένει να αποδειχθεί αν η παχυσαρκία και το κάπνισμα έχουν δραματικές επιπτώσεις και σε άλλους ιστούς.

Επιπλέον, ενώ η σχέση μεταξύ του μήκους του τελομεριδίου και του κυτταρικού διαχωρισμού είναι καλά τεκμηριωμένη, οι επιπτώσεις των επίτομων τελομεριδίων στην συνολική επιβίωση οργανισμών που αποτελούνται από τρισεκατομμύρια κύτταρα είναι ασαφής.

Οι άνδρες έχουν κοντύτερα τελομερίδια από τις γυναίκες, επομένως η διαφορά στη γήρανση των τελομεριδίων κατά επτά χρόνια είναι περίπου ίδια με το μήκος του χρόνου που οι γυναίκες ζουν περισσότερο από τους άνδρες.

Επόμενος στόχος των ερευνητών είναι να εξετάσουν τις επιπτώσεις της γυμναστικής, της διατροφής και της επαγγελματικής απασχόλησης στο μήκος των τελομεριδίων.

health.in.gr