χρέους

Μιλώντας για μία ιστορική πρόκληση απέναντι στην κρίση χρέους και ίσως τη δυσκολότερη ώρα της Ευρώπης από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ανέβηκε η Άνγκελα Μέρκελ στο βήμα του συνεδρίου της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU) στη Λειψία. Η καγκελάριος της Γερμανίας επέμεινε ενώπιον των 1.000 συνέδρων ότι «ήλθε η ώρα για ένα άνοιγμα προς μία νέα Ευρώπη, διότι εάν το ευρώ αποτύχει, αποτυγχάνει η Ευρώπη». Το ευρώ είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα νόμισμα, είναι το σύμβολο μισού αιώνα ειρήνης, ελευθερίας και κοινωνικής ευημερίας, δήλωσε.

Δώδεκα χρόνια μετά την κυκλοφορία του ενιαίου νομίσματος, η κρίση χρέους επεκτείνεται με ραγδαίους ρυθμούς από την περιφέρεια στον σκληρό πυρήνα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η Ιταλία, τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, είναι πολύ μεγάλη για να διασωθεί, αλλά και για να πτωχεύσει, και η αντιμετώπιση της ιταλικής κρίσης θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το μέλλον του ίδιου του ευρώ.

Άρχισε το πρωί της Δευτέρας στη Λειψία το ετήσιο συνέδριο του κόμματος της Άνγκελα Μέρκελ, της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU), και στο επίκεντρο αναμένεται να βρεθεί η πρόταση για αποβολή (ή «εθελοντική έξοδο» όπως αναφέρεται) των απείθαρχων δημοσιονομικά κρατών από την Ευρωζώνη. Στην ομιλία της, η Γερμανίδα καγκελάριος ζήτησε την αναμόρφωση της ΕΕ, στην κατεύθυνση μίας πιο στενής πολιτικής ένωσης με αυστηρούς κανόνες για τα ελλείμματα και τα χρέη, ενώ απέρριψε, για μία ακόμα φορά, την έκδοση ευρωομολόγων. Η Ευρώπη ζει την πιο δύσκολη ώρα της μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, λέει η Μέρκελ.

Τηλεφωνικές συνομιλίες με την Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ και τον Γάλλο Πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί, ξεχωριστά, είχε το βράδυ της Πέμπτης ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα. Στο επίκεντρο η ευρωπαϊκή κρίση χρέους και ειδικότερα οι ανησυχίες που δημιουργούνται από τις πιέσεις που δέχεται η ιταλική οικονομία. Να τεθεί άμεσα σε εφαρμογή το σχέδιο της ΕΕ για την αντιμετώπιση της κρίσης, ζήτησε ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Τίμοθι Γκάιτνερ.

Αξιωματούχοι της γερμανικής και της γαλλικής κυβέρνησης φέρονται να συζητούν σχέδια για μία ριζική αναμόρφωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μία περισσότερο ενοποιημένη αν και μικρότερη ευρωζώνη, όπως προκύπτει από τις διαρροές ευρωπαϊκών διπλωματικών κύκλων, την ίδια ώρα που η κρίση χρέους απειλεί ακόμα και με διάλυση το ευρώ, εφόσον οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και ειδικότερα ο γαλλογερμανικός άξονας συνεχίσει να ακολουθεί την ίδια στρατηγική των δύο τελευταίων ετών και δεν προωθήσει την πολιτική και δημοσιονομική ένωση.

Μεγάλες απώλειες σημειώνει την Τετάρτη το ευρώ, καθώς εντείνεται η ανησυχία για την πολιτική αβεβαιότητα σε Ελλάδα και Ιταλία, ενώ η κρίση χρέους κλιμακώνεται χωρίς κανείς προς το παρόν να μπορεί να δεί φως στο τούνελ. 

Μολονότι οι δηλώσεις του Σίλβιο Μπερλουσκόνι περί παραίτησής του από την πρωθυπουργία της Ιταλίας εκτόνωσαν προσωρινά το κλίμα στις αγορές, το κύμα φυγής των επενδυτών από τα ιταλικά κρατικά ομόλογα προκαλεί έντονες αμφιβολίες για τις δυνατότητες της χώρας να ανακάμψει από την κρίση χρέους. Όπως τονίζουν οι αναλυτές, εφόσον ακόμα και μετά το σχηματισμό μίας νέας κυβέρνησης δεν σταματήσουν οι εκροές κεφαλαίων, θεωρείται σίγουρο ότι η Ιταλία θα χρειαστεί τη διεθνή οικονομική στήριξη και όχι μόνο την «τεχνική βοήθεια» της ΕΕ και του ΔΝΤ. Στις 575 μονάδες σκαρφάλωσε το spread, στο 7,48% τα 10ετή ομόλογα, απώλειες 3% στο χρηματιστήριο.

Την ενεργοποίηση του νέου διευρυμένου μηχανισμού ευρωστήριξης από τον Δεκέμβριο προωθούν οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών, την ίδια ώρα που Ελλάδα και Ιταλία αντιμετωπίζουν τη σφοδρή επίθεση των αγορών, καθώς εντείνεται η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη. Παράλληλα αυξάνονται οι πιέσεις στην ΕΚΤ να παρέμβει αποφασιστικά, αγοράζοντας περισσότερα ομόλογα από τις χώρες της υπερχρεωμένης ευρωπεριφέρειας. Στο επίκεντρο του Ecofin, την Τρίτη στις Βρυξέλλες, θα βρεθούν οι δύο τρόποι με τους οποίους θα αυξηθεί η «δύναμη πυρός» του EFSF.

Η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ προειδοποίησε τη ρωσική πολιτική ηγεσία ότι η οικονομία της χώρας είναι ευάλωτη έναντι της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη, προσκαλώντας συγχρόνως την κυβέρνηση της Μόσχας «να μειώσει τις δαπάνες» καθώς «υπάρχει ο κίνδυνος η τιμή του πετρελαίου να υποχωρήσει».

Η Ελλάδα πρέπει να δεσμευθεί στο πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων, όποια κυβέρνηση και αν είναι στην εξουσία, δηλώνει ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Β. Σόιμπλε και παράλληλα τονίζει ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους χωρίς άλλες αλλαγές δεν πρόκειται να λύσει τα προβλήματα της χώρας.

Στο επίκεντρο των ανησυχιών για την ευρωπαϊκή κρίση είναι η κατάσταση της ιταλικής οικονομίας, καθώς τα οικονομικά προβλήματα επιδεινώνονται από την πολιτική κρίση της κυβέρνησης Μπερλουσκόνι, την ίδια ώρα που Γερμανοί βουλευτές προτείνουν στη Ρώμη ακόμα και και την πώληση χρυσού για τη μείωση του υπέρογκου δημοσίου χρέους της χώρας. Στο 6,67% η απόδοση του 10ετούς ομολόγου, νέο ρεκόρ στο spread. Στις 520 μονάδες τα CDS.

Η Ευρώπη θα χρειαστεί μια δεκαετία για να εξυγιάνει τα οικονομικά της και να βγει από την κρίση χρέους, δήλωσε η καγκελάριος της Γερμανίας Ανγκελα Μέρκελ, στο εβδομαδιαίο μήνυμά της προς τους Γερμανούς. «Ο καθένας στην Ευρώπη πρέπει να καταβάλει προσπάθειες και να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του» σημειώσε με νόημα.

Με υποχώρηση έκλεισαν οι χρηματιστηριακοί δείκτες σε Ευρώπη και Νέα Υόρκη, με το βλέμμα στις «λίγες» αποφάσεις της G20 και την αβεβαιότητα για την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη και ιδιαίτερα την Ιταλία -με επίκεντρο την ψήφο εμπιστοσύνης και τις εξελίξεις στην Αθήνα.

Οι ηγέτες της G20 ενέτειναν τις πιέσεις τους προς την ΕΕ για αντιμετώπιση της κρίσης χρέους, στη βάση των αποφάσεων της Συνόδου Κορυφής της 26ης Οκτωβρίου, που δείχνει έτοιμη να «ξηλωθεί», εν μέσω της αβεβαιότητας που προκαλούν οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Σύμφωνα με το προσχέδιο του κοινού ανακοινωθέντος, που πρόκειται να υιοθετηθεί σήμερα, Παρασκευή, η Ιταλία θα δεσμεύεται για τη μείωση του δημοσίου χρέους και ελλείμματος και θα περιλαμβάνεται δέσμευση για συντονισμό δράσης των χωρών για την προώθηση δημοσιονομικής σύγκλισης σε χώρες με υψηλά ελλείμματα. Παράλληλα, εξετάζεται η πρόταση του ΔΝΤ για βραχυπρόθεσμη δανειοδότηση χωρών που αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω εξωγενών παραγόντων.

Η Πορτογαλία, όπως διαφαίνεται από δηλώσεις πολιτικών της, φοβάται ότι θα καταστεί ευάλωτη εξαιτίας του ελληνικού δημοψηφίσματος για το πρόγραμμα αντιμετώπισης της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη, την ώρα που η Λισαβόνα λέει πως θεωρεί ζήτημα τιμής να τηρήσει τις δικές της δεσμεύσεις έναντι των πιστωτών της.

Η επιδείνωση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη εντείνει αντικειμενικά τις πιέσεις προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τον νέο πρόεδρο της Μάριο Ντράγκι να συνεχίσει τις αγορές ομολόγων στη δευτερογενή αγορά και να προχωρήσει σε όλα τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλισθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Εκτός από τις φωνές που ζητούν μείωση επιτοκίων, πληθαίνουν και οι φωνές όσων τονίζουν ότι η ΕΚΤ κρατά στα χέρια της ένα από τα «κλειδιά» για την επίλυση της κρίσης και ζητούν από το ΔΣ της ευρωτράπεζας να ακολουθήσει το παράδειγμα της Fed και της Τράπεζας της Αγγλίας και να προχωρήσει ουσιαστικά στην εκτύπωση νέου χρήματος.

Το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους δεν μπορεί να γίνει πριν διενεργηθεί το δημοψήφισμα για τη νέα δανειακή σύμβαση που προανήγγειλε η Ελλάδα, είπε την Τετάρτη ο επικεφαλής της Ένωσης Γερμανικών Τραπεζών, ο οποίος εκτίμησε παράλληλα ότι το ποσοστό συμμετοχής των ιδιωτών στην νέα ανταλλαγή ελληνικού χρέους θα είναι μεγάλο.

Η Κίνα ελπίζει ότι οι χώρες της Ευρωζώνης θα εφαρμόσουν το πρόγραμμα που αποφάσισαν για τη μείωση του χρέους της Ελλάδας, δήλωσε εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, ερωτηθείς για το δημοψήφισμα που ανακοινώθηκε από την Αθήνα. Παράλληλα, ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Ταϊβάν χαρακτήρισε το δημοψήφισμα «βόμβα για τις αγορές».

Μία νέα διευρυμένη Σύνοδος Κορυφής για την Ελλάδα θα πραγματοποιηθεί ουσιαστικά την Τετάρτη στις Κάννες, όπου ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου θα συναντηθεί με την Άνγκελα Μέρκελ, τον Νικολά Σαρκοζί, τα στελέχη της ΕΕ, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, στον απόηχο των αναταράξεων που προκάλεσε η ανακοίνωση για διενέργεια δημοψηφίσματος επί της νέας δανειακής σύμβασης. Οι Ευρωπαίοι εταίροι διαμηνύουν στην Αθήνα ότι δεν μπορεί να αλλάξει η συμφωνία των Βρυξελλών για το πακέτο των 100+30 δισ. ευρώ συν το «κούρεμα» του χρέους και όλα δείχνουν να κρέμονται σε μία κλωστή. 

Η ανακοίνωση του πρωθυπουργού ότι θα διενεργήσει δημοψήφισμα για το νέο πακέτο στήριξηης αιφνιδίασε τις κυβερνήσεις και τις αγορές στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, καθώς εφόσον οι πολίτες απορρίψουν τη νέα δανειακή σύμβαση, όπως προεξοφλείται από τους αναλυτές, τότε οι αποφάσεις της 26ης Οκτωβρίου για τη μείωση του ελληνικού χρέους και το πακέτο των 100+30 δισ. ευρώ θα βρεθούν κυριολεκτικά στον «αέρα» με άγνωστες συνέπειες.

Κατ' ιδίαν συνάντηση με τον Νικολά Σαρκοζί και την Άνγκελα Μέρκελ πρόκειται να έχει ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα το πρωί της Πέμπτης στις Κάννες πριν από την έναρξη των εργασιών της Συνόδου της G20. Στο επίκεντρο των συνομιλιών του προέδρου των ΗΠΑ με τους ηγέτες Γαλλίας και Γερμανίας θα βρεθεί η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη υπό το φως των αποφάσεων που ελήφθησαν στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών. Κατά τη Σύνοδο της G20 οι ΗΠΑ θα ζητήσουν να ενημερωθούν λεπτομερώς για τη συμφωνία και τον τρόπο εφαρμογής της.

Υπόμνημα σκέψεων, όπως ο ίδιος το χαρακτήρισε, υπέβαλε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο επικεφαλής της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας. Στο υπόμνημα υπάρχει και η κοινή έκκληση των λαών της Ευρώπης, την οποία υπογράφουν πολιτικοί, ευρωβουλευτές, ακαδημαϊκοί και διανοούμενοι από πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Προς τα κάτω αναθεώρησε ο ΟΟΣΑ τις προβλέψεις του για την ανάπτυξη σε Ευρωζώνη και ΗΠΑ το 2012, ενώ ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού, Άνχελ Γκουρία, κάλεσε τις χώρες της Ευρωζώνης να εφαρμόσουν άμεσα τις αποφάσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους και απευθυνόμενος στον ιδιωτικό τομέα ζήτησε απ' όλους τους ομολογιούχους να συμμετάσχουν στο νέο πρόγραμμα για τη μείωση του ελληνικού χρέους. Παράλληλα, πρότεινε τη μείωση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Στο επίκεντρο των ανησυχιών για την επιδείνωση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη είναι η Ιταλία, καθώς οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων ανεβαίνουν σε επίπεδα-ρεκόρ, λόγω των φόβων που υπάρχουν τόσο για το πολύ υψηλό κρατικό χρέος της χώρας (1,9 τρισ. ευρώ) όσο και την πολιτική αστάθεια στην οποία έχει βυθιστεί η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι. Υπό πίεση είναι και τα ομόλογα χωρών όπως η Ισπανία και το Βέλγιο, καθώς οι επενδυτές αμφιβάλλουν ότι η Σύνοδος Κορυφής των Βρυξελλών έδωσε μία πειστική απάντηση στην κρίση. Παρέμβαση της ΕΚΤ.

Ο γερμανικός ασφαλιστικός όμιλος Allianz είπε ότι θα αποδεχθεί την απομείωση κατά 50% στα ελληνικά κρατικά ομόλογα που έχει στο χαρτοφυλάκιο του. Συγκεκριμένα, προχώρησε σε απομείωση 54% που πέρασε στα αποτελέσματα δεύτερου τριμήνου.