πυρηνικές

Ούτε μια θερμοπυρηνική σύρραξη δεν θα μπορούσε να σταματήσει το μοίρασμα των δώρων: Ενόψει των Χριστουγέννων, η Προεδρική Βιβλιοθήκη Κένεντι στις ΗΠΑ αναδημοσιεύει μια επιστολή του 1961, στην οποία ο πρόεδρος Τζον Κένεντι καθησυχάζει ένα κορίτσι που ανησυχεί για ενδεχόμενες σοβιετικές πυρηνικές δοκιμές στο Βόρειο Πόλο, κοντά στο σπίτι του Άη Βασίλη.

Ανησυχία έχει προκαλέσει στο Παρίσι η επιβεβαίωση από το υπουργείο Εσωτερικών ότι πάνω από επτά πυρηνικές μονάδες παραγωγής ρεύματος εθεάθησαν μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Η προέλευσή τους είναι άγνωστη, και το Παρίσι έχει ξεκινήσει επείγουσα έρευνα για τη διαλεύκανση της υπόθεσης. Η Greenpeace, ιδιαίτερα ενεργή εναντίον του γαλλικού πυρηνικού προγράμματος, αρνήθηκε εμπλοκή στην υπόθεση και σημείωσε την ιδιαίτερη ανησυχία που εγείρει το περαστικό για την ασφάλεια των μονάδων.

Σε επιτυχή δοκιμή του διηπειρωτικού πυραύλου Bulava για πυρηνικές κεφαλές προχώρησε η Ρωσία, όπως ανακοίνωσε ο επικεφαλής του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού. Η Μόσχα πρόκειται να προχωρήσει σε άλλες δύο τέτοιες δοκιμές τον Οκτώβριο και το Νοέμβριο.

Οι Φρουροί της Επανάστασης, το επίλεκτο στρατιωτικό σώμα του Ιράν, ανακοίνωσαν την Κυριακή ότι κατέρριψαν ισραηλινό κατασκοπικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος που προσπαθούσε να εισχωρήσει στις εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου στη Νατάνζ.

Τη Σεούλ επισκέπτεται ο Μπαράκ Ομπάμα υπό την απειλή βορειοκορεατικής πυρηνικής δοκιμής και μεσούσης της κρίσης στην Ουκρανία. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ εξέφρασε τα συλλυπητήρια του στη Νότιο Κορέα για την «αβάσταχτη απώλεια» εκατοντάδων ανθρώπων στο ναυάγιο του πλοίου Sewol. «Οι απειλές δεν θα αποφέρουν τίποτα στη Βόρειο Κορέα» τόνισε ο Ομπάμα, προειδοποιώντας με νέες κυρώσεις σε περίπτωση μιας τέταρτης πυρηνικής δοκιμής.

Αυξημένη δραστηριότητα στο κεντρική βορειοκορεατική μονάδα πυρηνικών δοκιμών διαπιστώνουν οι υπηρεσίες της Νοτίου Κορέας, οι οποίες εκτιμούν πως η Πιονγιάνγκ ίσως ετοιμάζεται για νέα πυρηνική δοκιμή με τη «συγκυρία» της επίσκεψης του Μπαράκ Ομπάμα σε Σεούλ και Τόκιο. Αρκετές φορές στο παρελθόν η Πιονγιάνγκ έχει προχωρήσει σε ανάλογες κινήσεις που μοιάζουν προπαρασκευαστικές, ως μέσο πίεσης απέναντι στο νότο.

Πολλά περίεργα συνέβησαν με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Όπως για παράδειγμα η χρήση ουρανίου από σοβιετικές πυρηνικές κεφαλές για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στις ΗΠΑ. Το σχέδιο πώλησης σοβιετικού ουρανίου στην Αμερική ήταν μέρος μιας συμφωνίας που υπογράφηκε το 1993, δύο χρόνια μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Η συμφωνία έληξε την Τετάρτη με την παράδοση του τελευταίου φορτίου.

Δραστηριότητες που παρατηρήθηκαν σε πυρηνικές εγκαταστάσεις της Βόρειας Κορέας, παραπέμπουν σε προσπάθειες επαναλειτουργίας αντιδραστήρα, ανακοίνωσε την Πέμπτη η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας. Η ΙΑΕΑ μελέτησε εικόνες από δορυφόρους και κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα, τονίζοντας, πάντως, ότι δεν μπορεί να είναι βέβαιη.

Χρησιμοποιώντας μια ανορθόδοξη τεχνική, η οποία μετρά τα ισότοπα του άνθρακα που απελευθέρωσαν στον αέρα οι εκατοντάδες πυρηνικές δοκιμές του Ψυχρού Πολέμου, ερευνητές του διάσημου Ινστιτούτου Καρολίνσκα στη Σουηδία επιβεβαίωσαν τις υποψίες της τελευταίας εικοσαετίας: ο ενήλικος εγκέφαλος πράγματι παράγει νέα κύτταρα.

Ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) Γιουκία Αμάνο κάλεσε το Ιράν να αρχίσει να απαντά στις ερωτήσεις που αφορούν τις πυρηνικές του φιλοδοξίες και κατηγόρησε τους ιρανούς ότι αποφεύγουν το ζήτημα μέσω αλλεπάλληλων διαπραγματεύσεων. «Για να είμαι ειλικρινής, εδώ και αρκετό καιρό ματαιοπονούμε» δήλωσε ο Αμάνο κατά την τακτική συνάντηση του ΔΣ της ΙΑΕΑ.

«Η κρίση με τη Βόρειο Κορέα έχει παρατραβήξει» δηλώνει ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ και καλεί σε επείγουσες συνομιλίες στη σκιά των διακηρύξεων της Πιονγιάνγκ ότι θα θέσει εκ νέου σε λειτουργία όλες τις πυρηνικές της εγκαταστάσεις. «Οι απειλές για πυρηνικό πόλεμο δεν είναι παιχνίδι» τονίζει ο Μπαν Γκι-μουν, ενόσω η ένταση στην Κορεατική Χερσόνησο -με την επιθετική ρητορική και τις καθημερινές απειλές του Βορρά- αγγίζει το υψηλότερο επίπεδο εδώ και χρόνια.

Την ετοιμότητά της να πραγματοποιήσει εντός του έτους μία ή δύο νέες πυρηνικές δοκιμές, ακόμη μεγαλύτερης ισχύος, φέρεται να μετέφερε η Βόρειος Κορέα στη σύμμαχό της Κίνα, σύμφωνα με πηγή που επικαλείται αποκλειστικά το πρακτορείο Reuters και η οποία διαθέτει άμεση πρόσβαση στα υψηλότερα κλιμάκια των κυβερνήσεων τόσο στην Πιονγιάνγκ όσο και στο Πεκίνο. Η τέταρτη πυρηνική δοκιμή μπορεί να αντιστοιχεί σε δέκα κιλοτόνους TNT -συγκριτικά η έκρηξη στη Χιροσίμα ήταν ισχύος 16 κιλοτόνων.

Οι αξιωματούχοι της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) δεν κατέληξαν σε συμφωνία με την Τεχεράνη για την πρόσβαση σε μονάδες του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, όπως ανακοίνωσε η υπηρεσία. Οι δύο πλευρές, ανέφερε η ΙΑΕΑ, είναι προσηλωμένες στη συνέχιση του διαλόγου αλλά χρειάζονται χρόνο.

Παρόλο που οι πυρηνικές δοκιμές σε μεγάλη κλίμακα σταμάτησαν τη δεκαετία του 1990, η διεθνής κοινότητα διατηρεί υποδομές που μπορούν να ανιχνεύσουν μια πυρηνική έκρηξη οπουδήποτε στον κόσμο. Η δοκιμή που πραγματοποίησε την Τρίτη η Βόρειος Κορέα έγινε αντιληπτή από τη σεισμική δόνηση που προκάλεσε, ωστόσο η τελική επιβεβαίωση θα έρθει τις επόμενες ημέρες από το παγκόσμιο δίκτυο μέτρησης ραδιοϊσοτόπων.

Η Πιονγιάνγκ προειδοποίησε ότι είναι έτοιμη να προχωρήσει σε νέες πυρηνικές δοκιμές, ξεκαθαρίζοντας ότι οι πύραυλοί της είναι σχεδιάσμενοι να φέρουν και πυρηνικές κεφαλές και ονοματίζοντας ως «ορκισμένο εχθρό» τις ΗΠΑ -αντιδρώντας έτσι στην καταδίκη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την τελευταία εκτόξευση βορειοκορεατικού πυραύλου.

Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ενέκρινε με μεγάλη πλειοψηφία μη δεσμευτικό ψήφισμα που καλεί το Ισραήλ να ανοίξει τις πυρηνικές του εγκαταστάσεις στους επιθεωρητές της ΙΑΕΑ «χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση». Πάγια θέση του Ισραήλ είναι να μην επιβεβαιώνει ή να διαψεύδει ότι διαθέτει πυρηνικό οπλοστάσιο, εκτίμηση που είναι αρκετά διαδεδομένη. Η Γενική Συνέλευση εξέφρασε επίσης την υποστήριξή της στη σχεδιάζομενη συνδιάσκεψη του Ελσίνκι για τα πυρηνικά στη Μέση Ανατολή, η οποία όμως έχει ακυρωθεί.

Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν αναβαθμίστηκε σημαντικά το τελευταίο διάστημα μετά την εγκατάσταση χιλιάδων φυγοκεντριστών (από τους οποίους ήδη λειτουργούν πολλοί) στην υπόγεια εγκατάσταση του Φόρντο, υποστηρίζει η Διεθνής Υπηρεσία Πυρηνικής Ενέργειας στην τελευταία εκτίμησή της για τις κινήσεις της Τεχεράνης σε ένα ζήτημα που έχει τουλάχιστον προβληματίσει την διεθνή κοινότητα.

Με προειδοποίηση στην Ουάσινγκτον πως οι βορεοκορεατικοί πύραυλοί μπορούν να πλήξουν μέχρι και θέσεις σε αμερικανικό έδαφος απάντησε η Πιονγκγιανγκ στη συμφωνία ΗΠΑ και Νοτίου Κορέας για επέκταση της αμυντικής τους συνεργασίας -που μπορεί να τριπλασιάσει το βεληνεκές των συστημάτων της Σεούλ.

Στην αντεπίθεση περνά το Ιράν σε ό,τι αφορά το πυρηνικό του πρόγραμμα, μετά την απαίτηση του Ισραηλινού πρωθυπουργού να χαραχτεί κόκκινη γραμμή πέρα από την οποία δεν μπορεί να προχωρήσει η Τεχεράνη, και ζητά πλέον να χαράξει και το Ισραήλ μία κόκκινη γραμμή για το δικό του οπλοστάσιο. Στην ομιλία του κατά τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου είχε παρουσιάσει ένα γράφημα με τη βόμβα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν έτοιμη να εκραγεί. Πρέπει το πρόγραμμα να σταματήσει, είπε και χάραξε (κυριολεκτικά) μία κόκκινη γραμμή στο γράφημα.

Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας επικρίνει το Ιράν για το ότι παρεμποδίζει τις εργασίες επιθεώρησης στη στρατιωτική βάση Παρσίν, όπου η Υπηρεσία υποψιάζεται ότι η Τεχεράνη πραγματοποιούσε εκτεταμένες δραστηριότητες εμπλουτισμού ουρανίου. Παράλληλα αναφέρει ότι σε άλλη εγκατάσταση διπλασιάστηκαν από τον Μάιο οι συσκευές φυγοκέντρισης αν και δεν είναι σε λειτουργία. Οι δραστηριότητες αυτού του τύπου, εξηγεί η ΙΑΕΑ, έχουν ενταθεί σε όλες τις εγκαταστάσεις της χώρας.

Το Ιράν διέψευσε πληροφορίες που θέλουν τα συστήματα των πυρηνικών εγκαταστάσεών του να έχουν δεχτεί επίθεση από έναν ιό, ο οποίος έκλεισε τους υπολογιστές σε δύο μονάδες και άρχισε να παίζει μουσική του συγκροτήματος AC/DC στη διαπασών.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, υποστήριξε σε δηλώσεις του στον γερμανικό Τύπο ότι έχουν μεγάλη σημασία για την άμυνα της χώρας του τα υποβρύχια που το ισραηλινό πολεμικό ναυτικό παρέλαβε από τη Γερμανία. Σύμφωνα με το περιοδικό Der Spiegel, τα υποβρύχια φέρουν ήδη πυραύλους με πυρηνικές κεφαλές. Ωστόσο, ο Μπ.Νετανιάχου δεν έκανε αναφορά στο θέμα του εξοπλισμού των υποβρυχίων.

Η ένταση στην κορεατική χερσόνησο κλιμακώνεται υπό τη σκιά της αναγγελθείσας εκτόξευσης βορειοκορεατικού πυραύλου, και οι Ηνωμένες Πολιτείες μαζί με την Κίνα συμφωνούν σε συντονισμένη αντίδραση στην όποια «πιθανή πρόκληση» εκ μέρους της Πιονγιάνγκ. Μπαράκ Ομπάμα και Χου Τζιντάο ήλθαν ενώπιος ενωπίω τη Δευτέρα, στο περιθώριο της διεθνούς διάσκεψης για την πυρηνική ασφάλεια που βρίσκεται σε εξέλιξη στη Σεούλ. Δείτε σε infographic ποιες είναι οι πυρηνικές δυνάμεις του κόσμου, διακηρυγμένες και μη.

Μία ημέρα πριν την αναχώρηση του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου για την Ουάσινγκτον ο επικεφαλής τη ισραηλινής διπλωματίας και αρχηγός της ακροδεξιάς, Άβινγκντορ Λίμπερμαν, επαναφέρει τις απειλές στρατιωτικής επίθεσης στο Ιράν εάν δεν αποδώσουν οι διεθνείς κυρώσεις. Ο Νετανιάχου θα γίνει δεκτός τη Δευτέρα στο Λευκό Οίκο από τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος πιέζει προς αναβολή των όποιων σχεδίων διαθέτει η ισραηλινή κυβέρνηση για επίθεση με στόχο τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις.

Η διεθνής κοινότητα καλωσόρισε επιφυλακτικά την επιβολή μορατόριουμ στις πυρηνικές δοκιμές της Βορείου Κορέας και τις εκτοξεύσεις πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς, καθώς και στην αναστολή της διαδικασίας εμπλουτισμού ουρανίου στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Γιονγκμπιόν που θα είναι προσβάσιμες για τους επιθεωρητές της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ).