μόσχα

Η στρατιωτική επέμβαση θα οδηγήσει σε πόλεμο και θα βάλει τέλος στις σχέσεις της Ουκρανίας με τη Ρωσία. Αυτό είναι το ξεκάθαρο μήνυμα που έστειλε η νέα κυβέρνηση της χώρας στον Βλαντιμίρ Πούτιν, μετά την απόφαση της ρωσικής Άνω Βουλής να εγκρίνει τη χρήση στρατευμάτων στη χερσόνησο της Κριμαίας. Ήδη οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις τέθηκαν σε κατάσταση μάχης. Σε «γενική κινητοποίηση» κάλεσε η ουκρανική ακροδεξιά.

Η χερσόνησος της Κριμαίας, η βασική πλέον εστία στην ουκρανική κρίση, είναι φιλορωσική περιοχή της Ουκρανίας η οποία χωρίζεται από την υπόλοιπη χώρα γεωγραφικά, ιστορικά και πολιτικά. Φιλοξενεί επίσης το ρωσικό Στόλο της Μαύρης Θάλασσας, τον οποίο η Μόσχα φοβάται ότι θα χάσει.

Εξηγήσεις ζητά από τη Ρωσία η Δύση, παρακολουθώντας με ανησυχία τις καταιγιστικές εξελίξεις στην Κριμαία. Η Γερμανία κάλεσε τη Μόσχα να εξηγήσει τις προθέσεις της, αυτοσυγκράτηση ζητά η Γαλλία. Στο Κίεβο θα μεταβεί ο βρετανός ΥΠΕΞ την Κυριακή. Αμερικανικές προειδοποιήσεις προς τη Μόσχα.

Ο αμερικανός πρόεδρος προειδοποίησε τη Μόσχα ότι τυχόν στρατιωτική επέμβαση στην Ουκρανία θα έχει «κόστος», την ώρα που το Κίεβο καταγγέλλει ρωσική εισβολή για προσάρτηση της Κριμαίας. Αμερικανός αξιωματούχος είπε πως υπάρχουν ενδείξεις για κινήσεις ρωσικών στρατευμάτων από και προς την περιοχή της Κριμαίας στην Ουκρανία.

Η ουκρανική εισαγγελία ανακοίνωσε ότι το Κίεβο θα ζητήσει από τη Μόσχα την έκδοση του Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ο οποίος αναμένεται να δώσει συνέντευξη Τύπου από τη ρωσική πόλη Ροστόφ-ον-Ντον κοντά στα ουκρανικά σύνορα. Η Γενεύη έχει ξεκινήσει ποινική έρευνα για ξέπλυμα χρήματος κατά της οικογένειας Γιανουκόβιτς, ενώ ανακοίνωσε το πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων 20 ουκρανών αξιωματούχων, κάτι που έπραξαν επίσης η Αυστρία και το Λιχτενστάιν.

Την παρέμβαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ζήτησε την Παρασκευή το Κοινοβούλιο της Ουκρανίας, εν μέσω έντονης ανησυχίας για την κατάσταση που διαμορφώνεται στη ρωσόφωνη αυτόνομη δημοκρατία της Κριμαίας, μετά την κατάληψη δύο αεροδρομίων από ένοπλους στρατιώτες. Επίσης, το ουκρανικό Κοινοβούλιο κάλεσε τη Μόσχα να σταματήσει τις όποιες κινήσεις μπορούν να υπονομεύσουν την εδαφική ακεραιότητα της χώρας.

Την πρόθεση της Ρωσίας να παρακολουθήσει στενά τις οικονομικές εξελίξεις στην Ουκρανία αποτυπώνει η ανακοίνωση που εξέδωσε την Παρασκευή το Κρεμλίνο και η οποία αναφέρει ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν έδωσε εντολή στην κυβέρνηση να συνεχίσει τις συνομιλίες με το Κίεβο αναφορικά με τις οικονομικές-εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών και να συμβουλευτεί τους ξένους εταίρους, περιλαμβανομένων του ΔΝΤ και της G8, σχετικά με την οικονομική βοήθεια.

Η Κριμαία αποτελεί τα τελευταία 24ωρα το επίκεντρο των εξελίξεων στην Ουκρανία. Υπό τον έλεγχο στρατιωτών, χωρίς διακριτικά, βρίσκονται δύο αεροδρόμια: το πολιτικό αεροδρόμιο στη Συμφερόπολη και το στρατιωτικό αεροδρόμιο στη Σεβαστούπολη. Το Κίεβο κατηγόρησε τη Μόσχα για ένοπλη εισβολή και κατοχή, αλλά εκπρόσωπος του ρωσικού στόλου στη Μαύρη Θάλασσα αρνείται κάθε εμπλοκή. Ρωσικά μαχητικά πέταξαν πάνω από την Κριμαία, λένε ουκρανοί συνοριοφύλακες.

Καθώς η Ουκρανία παλεύει να βρει επειγόντως λύση για την οικονομία, ο προτεινόμενος για μεταβατικός πρωθυπουργός Αρσένι Γιατσένιουκ προειδοποιεί πως θα χρειστούν «μη δημοφιλή μέτρα» για να αποτραπεί η χρεοκοπία. Το προτεινόμενο κυβερνητικό σχήμα παρουσιάστηκε πρώτα στην Πλατεία Ανεξαρτησίας, μεταξύ επευφημιών αλλά και γιουχαϊσμάτων αναλόγως του προσώπου, πριν πάει στο Κοινοβούλιο για ψήφο εμπιστοσύνης. Η Μόσχα δηλώνει ότι θα είναι παρούσα «στις συνομιλίες με το ΔΝΤ».

Την ώρα που τα κόμματα στο Κίεβο κάνουν προσπάθειες για να καταλήξουν σε νέα μεταβατική κυβέρνηση, η προσοχή στρέφεται στην Κριμαία, όπου η Ρωσία μετρά τις δυνάμεις της αντιπαρατιθέμενη με τη νέα ηγεσία της Ουκρανίας. Ρωσικές σημαίες και τεθωρακισμένα οχήματα εμφανίστηκαν στη Σεβαστούπολη. Την ίδια ώρα εντολή για έκτακτες στρατιωτικές ασκήσεις στη δυτική Ρωσία έδωσε ο Πούτιν, ενώ η Μόσχα αυξάνει και τα μέτρα ασφαλείας στις στρατιωτικές της εγκαταστάσεις στην Κριμαία.

Σαφή και αποφασιστική καταδίκη της ανόδου «εθνικιστικών και νεοφασιστικών τάσεων» στη δυτική Ουκρανία ζητά η Ρωσία απο τον Οργανισμό Ασφάλειας και Συνεργασίας στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), ανεβάζοντας την αντίδρασή της στις εξελίξεις στο Κίεβο. Η Μόσχα αναφέρει ότι υπάρχουν απόπειρες απαγόρευσης της ρωσικής γλώσσας και της υποβάθμισης του ρωσόφωνου πληθυσμού στην Ουκρανία.

Η Ουκρανία ετοιμάζεται να σχηματίσει τη νέα μεταβατική κυβέρνηση που θα πρέπει κατεπειγόντως να αποφύγει τη χρεοκοπία -με το ΥΠΟΙΚ να τοποθετεί τις χρηματοδοτικές ανάγκες στις χώρας στα 35 δισ. δολάρια. Θετικές εμφανίζονται δυτικές χώρες σε στήριξη μέσω του ΔΝΤ, εν αναμονή για ξεπάγωμα του ρωσικού πακέτου εμφανίζεται η Μόσχα μέχρι να δει «με ποιον θα συνδιαλαγεί». Αναγνώρισε τον μεταβατικό πρόεδρο η ΕΕ, δεν αναγνωρίζουν τον Γιανουκόβιτς οι ΗΠΑ, αμφισβητεί τη νομιμότητα της νέας ηγεσίας η Ρωσία.

Υπό αμφισβήτηση θέτει η Μόσχα τη νομιμότητα της νέας ουκρανικής ηγεσίας, μετά την καθαίρεση του προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Με δηλώσεις του ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, τόνισε ότι η Ρωσία έχει σοβαρές αμφιβολίες για τη νομιμότητα των νέων αρχών της Ουκρανίας και χαρακτήρισε «παρεκτροπή» την αναγνώρισή τους από χώρες κυρίως της Δύσης. Γερμανία και Πολωνία, από την άλλη πλευρά, καλούν τη νέα ηγεσία να διασφαλίσει την ενότητα στη χώρα και να αποφύγει πράξεις αντεκδίκησης.

Εγκλωβισμένη στη διελκυστίνδα Ανατολής-Δύσης που ξυπνά ψυχροπολεμικό κλίμα και τροφοδοτεί έναν ακήρυχτο εμφύλιο πόλεμο, η Ουκρανία κινδυνεύει να οδηγηθεί σε διχοτόμηση. Η Ρωσία καταγγέλλει ότι η αντιπολίτευση κατέλαβε την εξουσία, ενώ η Δύση προειδοποιεί το Κρεμλίνο να μην παρέμβει στην ουκρανική κρίση με στρατεύματα ή οικονομικά όπλα. «Προτεραιότητα η Ευρώπη» λέει ο μεταβατικός πρόεδρος Τουρτσίνοφ παραμονή της επίσκεψης της Κάθριν Άστον στο Κίεβο. Ενώπιον δύσκολων επιλογών ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος προς το παρόν σιωπά...

Ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας Σεργκέι Λαβρόφ κατήγγειλε τη συμπεριφορά της αντιπολίτευσης της Ουκρανίας μετά τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με τον πρόεδρο Γιανουκόβιτς, προειδοποιώντας εναντίον οποιουδήποτε απειλεί την εθνική κυριαρχία της χώρας.

Μία δύσκολη συμφωνία ανάμεσα σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση επετεύχθη στην Ουκρανία, αλλά τα προβλήματα δεν έχουν τελειώσει. Αναλυτές εκτιμούν ότι υπάρχουν πολλά ακόμα να γίνουν, καθώς η συμφωνία ορίζει μεν πρόωρες εκλογές, αλλά μέχρι το τέλος του 2014 -και ο χρόνος που απομένει είναι πολύς. Αναλυτές εκτιμούν ότι η συμφωνία επετεύχθη χάρη και στην έλλειψη στήριξης από τον Πούτιν, καθώς η Μόσχα αρκέστηκε σε απειλές, αλλά έκανε λίγα για την επίλυση της κρίσης. Η Ουκρανία δεν αποτελεί ψυχροπολεμική διελκυστίνδα, λένε οι ΗΠΑ, επιπλήττοντας, ωστόσο, παράλληλα τη Μόσχα.

Ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, διέψευσε ότι ο πρόεδρος της Ουκρανίας ζήτησε πολιτικό άσυλο στη Ρωσία, χαρακτηρίζοντας τις φήμες μέρος ενός «επικοινωνιακού πολέμου» γύρω από την Ουκρανία. Επίσης, η Ρωσία ανακοίνωσε ότι στέλνει διαπραγματευτή, ο οποίος, όμως, διέψευσε ότι θα μεταβεί άμεσα στο Κίεβο. Ένας-ένας οι πολιτικοί σύμμαχοι του Γιανούκοβιτς φαίνεται να τον εγκαταλείπουν: βουλευτές του κόμματος του Γιανούκοβιτς παραιτήθηκαν και υποστηρικτές του που είχαν έρθει από την επαρχία στην ουκρανική πρωτεύουσα επέστρεψαν απογοητευμένοι στην ιδιαίτερη πατρίδα τους.

Ερωτήματα προκαλεί η στάση της Ρωσίας απέναντι στην Ουκρανία μετά την αινιγματική δήλωση του Μεντβέντεφ ότι η Μόσχα δεν θα συνεργαστεί με μια ουκρανική ηγεσία που θα είναι «σφουγγαρόπανο για να σκουπίζει κανείς τα πόδια του». Αποστάσεις από τον Γιανούκοβιτς φαίνεται να παίρνουν και σύμμαχοί του. Ο δήμαρχος της ουκρανικής πρωτεύουσας ανακοίνωσε την παραίτησή του από το κόμμα του Γιανούκοβιτς σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το εμφυλιοπολεμικό κλίμα.

Νέα ένεση ρευστότητας ύψους δύο δισ. δολαρίων θα χορηγήσει η Ρωσία στην Ουκρανία προκειμένου να ενισχύσει τον πρόεδρο Βίκτορ Γιανούκοβιτς, ο οποίος βρίσκεται εδώ και 12 εβδομάδες αντιμέτωπος με την οργή των Ουκρανών που ζητούν την παραίτησή του και προσέγγιση με την ΕΕ. Η ρωσική κίνηση έρχεται, όχι τυχαία, εν μέσω των ζυμώσεων στο Κίεβο για νέα κυβέρνση.

Απελευθερώθηκαν την Παρασκευή όλοι οι διαδηλωτές που είχαν συλληφθεί στη διάρκεια των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων στην Ουκρανία. Η απελευθέρωση των 243 ατόμων έγινε λίγο πριν λήξει η προθεσμία αμνήστευσης των κρατουμένων, ωστόσο πολλοί θα παραμείνουν σε κατ' οίκον περιορισμό. Η αντιπολίτευση της Ουκρανίας είπε ότι ως αντάλλαγμα θα ανοίξει τμήμα των δρόμων που έχουν κλείσει, δεν εγκαταλείπει όμως τα κτίρια που έχουν καταληφθεί από διαδηλωτές -όπως θέλει η κυβέρνηση. Νωρίτερα, πάντως, είχε καλέσει σε νέες κινητοποιήσεις στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου.

Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε ότι υποστηρίζει την υποψηφιότητα του στρατάρχη Αμπντέλ Φάταχ αλ Σίσι για την προεδρία της Αιγύπτου, στη διάρκεια συνάντησης στη Μόσχα με τον ισχυρό άνδρα της Αιγύπτου, ο οποίος, ωστόσο, δεν έχει ανακοινώσει επισήμως την υποψηφιότητά του.

Έχοντας κατακεραυνώσει ως «μεροληπτικό» το προσχέδιο ψηφίσματος για τη Συρία που εξετάζεται στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, η Μόσχα παρουσιάζει τώρα δικό της προσχέδιο για την παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας στις πολιορκημένες πόλεις της Συρίας.

Η Μόσχα επιμένει πως δεν πρόκειται να ψηφίσει το προσχέδιο ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας για τη Συρία, λέγοντας πως δημιουργεί έδαφος για στρατιωτική παρέμβαση. Το προσχέδιο που έχει παρουσιαστεί στα μέλη του ΣΑ προβλέπει κυρώσεις εάν εμποδιστεί η παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας σε πολιορκημένες πόλεις της Συρίας.

Η Ρωσία σίγουρα θα ήταν στην κορυφή της λίστας όσων υποψιαζόνται οι ΗΠΑ ότι ευθύνονται για τη διαρροή της συνομιλίας της Βικτόρια Νούλαντ (με το διαβόητο «να πάει να γ****** η ΕΕ»), όπως ανέφερε ο διευθυντής των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών. «Δεν ξέρουμε ποιος ευθύνεται για τη διαρροή, αλλά σίγουρα [η Ρωσία] θα βρισκόταν σε ενδεχόμενη "λίστα υπόπτων"» είπε ο Τζέιμς Κλάπερ.

Έντονα αντιδρά η Μόσχα στο προσχέδιο ψηφίσματος που παρουσιάστηκε στο Συμβούλιο Ασφαλείας για την παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας σε συριακές πόλεις -επικρίνοντας όχι μόνο το περιεχόμενό του, αλλά αφήνοντας αιχμές και για το πώς προωθείται. Το προσχέδιο, υποστήριξε το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, είναι «μεροληπτικό και μακριά από την πραγματικότητα».