λιβύη

Τουλάχιστον 106 δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν το 2011 σε 39 χώρες του κόσμου, δηλαδή περίπου δύο κάθε εβδομάδα, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της μη κυβερνητικής οργάνωσης Presse Emblem Campagne. Συνολικά, η πιο επικίνδυνη περιοχή είναι η Λατινική Αμερική, με 35 θύματα και ακολουθεί η Ασία με 40 ενώ στη Μέση Ανατολή (συμπεριλαμβανομένης και της Βόρειας Αφρικής) σκοτώθηκαν 28 δημοσιογράφοι.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ήρε τις κυρώσεις που είχε επιβάλλει στην Κεντρική Τράπεζα της Λιβύης και σε μία ξένη επενδυτική τράπεζα, ανοίγοντας τον δρόμο για να αποδεσμευτούν κεφάλαια των χρηματοπιστωτικών αυτών ιδρυμάτων, ώστε να αντιμετωπιστεί η έλλειψη ρευστότητας στη χώρα. Την κίνηση αυτή ακολούθησαν λίγο αργότερα οι ΗΠΑ και η Βρετανία. Στην Τρίπολη ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Λίον Πανέτα.

Περίπου 7.000 άτομα κρατούνται από πρώην Λίβυους αντάρτες, χωρίς πρόσβαση σε νομικές διαδικασίες, επειδή δικαστήρια και η αστυνομία δεν λειτουργούν, αναφέρουν σε έκθεσή τους τα Ηνωμένα Έθνη. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ορισμένοι από αυτούς ενδέχεται να έχουν υποστεί σε βασανιστήρια.

Τα ναρκοπέδια αυξήθηκαν πέρυσι περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά από το 2004, παρά την αύξηση στην εξουδετέρωση ναρκών, σύμφωνα με ειδική διεθνή έρευνα που πραγματοποιήθηκε. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι αρκετές χώρες τοποθέτησαν νάρκες μέσα στη χρονιά σε χώρες όπως η Συρία, η Λιβύη και το Ισραήλ.

Το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο της Λιβύης ανακοίνωσε το νέο κυβερνητικό σχήμα της χώρας, το οποίο περιλαμβάνει μεν μερικές επιλογές-έκπληξη ενώ δείχνει ακόμη και ότι προσπάθησε να αμβλύνει τις αντιπαλότητες μεταξύ των περιφερειακών φατριών. Κλείνει και επίσημα η υπόθεση στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο η υπόθεση του Μουαμάρ Καντάφι.

Ο Σαΐφ Αλ-Ισλάμ δεν είναι απαραίτητο να πρέπει να δικαστεί στη Χάγη, εάν το δικαστικό σύστημα της Λιβύης είναι ικανό να τον δικάσει, δήλωσε ο εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ICC), φτάνοντας στη Λιβύη για συνομιλίες με τις λιβυκές Αρχές για το θέμα. Η νέα ηγεσία επιμένει να μην παραδώσει τον Σαΐφ αλ-Ισλάμ στη Χάγη, αλλά να τον δικάσει «δίκαια» στη Λιβύη

Τις προκλήσεις με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπη η νέα ηγεσία της Λιβύης φέρνει επιτακτικά στην επιφάνεια η σύλληψη του Σαΐφ αλ-Ισλάμ αλ-Καντάφι. Η αυτόνομη και δυνητικά ανεξέλεγκτη δράση ισχυρών και ανταγωνιστικών ένοπλων ομάδων που πολέμησαν το πρώην καθεστώς αντικατοπτρίζεται ξεκάθαρα στην άρνηση των μαχητών της Ζιντάν να παραδώσουν στην Τρίπολη τον γιο του Καντάφι. Και η επιμονή της νέας ηγεσίας να μην τον παραδώσει στη Χάγη και να τον δικάσει «δίκαια» στη Λιβύη, «προσκρούει» σε ένα ανύπαρκτο δικαστικό σύστημα. Τι λέει σε βίντεο ο Σαΐφ αλ-Ισλάμ, που φέρεται να υπέστη ακρωτηριασμό σε τρία δάχτυλα από τους μαχητές που τον συνέλαβαν στην έρημο του νότου.

Ο Σαΐφ αλ Ισλάμ, ο καταζητούμενος γιος του Μουαμάρ Καντάφι που συνελήφθη το Σάββατο πρόκειται να δικαστεί στη Λιβύη και δεν πρόκειται να παραδοθεί στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης αναφέρουν οι νέες Αρχές της χώρας. Πάντως εκπρόσωπος του κυβερνώντος Μεταβατικού Συμβουλίου δήλωσε ότι η απόφαση θα συζητηθεί με τον εισαγγελέα του ΔΠΔ πού επισκέπτεται τη χώρα τη Δευτέρα. 

Ο εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, Λουίς Μορένο-Οκάμπο, δήλωσε ότι θα μεταβεί στη Λιβύη για να συζητήσει τις επόμενες κινήσεις μετά από τη σύλληψη του Σαΐφ αλ-Ισλάμ, ο οποίος κατηγορείται από το Δικαστήριο για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Οι Λίβυοι, πάντως, θέλουν να δικαστεί στη χώρα με τον υπουργό Δικαιοσύνης να μιλά ακόμα και για θανατική ποινή. Ικανοποιημένη από την εξέλιξη εμφανίζεται η διεθνής κοινότητα.

Ο πλέον αιματηρός μήνας στη διάρκεια της εξέγερσης στη Συρία αναδεικνύεται ο Νοέμβριος, αφού μέσα σε μόλις 15 ημέρες έχουν σκοτωθεί πάνω από 370 άνθρωποι. Το καθεστώς, απομονωμένο σε διπλωματικό επίπεδο, κινδυνεύει να χάσει ακόμα και τους λίγους συμμάχους του, όπως η Κίνα και η Ρωσία, ενώ την ίδια ώρα ο Ταγίπ Ερντογάν βάλλει κατά της Δύσης, λέγοντας ότι αδιαφορεί επειδή η Συρία δεν παράγει αρκετό πετρέλαιο, όπως ...η Λιβύη. Εντύπωση προκαλεί και η δήλωση του εξόριστου ηγέτη των Αδελφών Μουσουλμάνων της Συρίας, ο οποίος εμφανίζεται να μην απορρίπτει μια τουρκική επέμβαση στη χώρα.

Αφρούρητες παραμένουν τεράστιες ποσότητες πυρομαχικών σε εκατοντάδες κρατικές αποθήκες στην ανατολική Λιβύη, παρά τις δεσμεύσεις της μεταβατικής κυβέρνησης ότι προτίθεται να εγγυηθεί την ασφάλεια του τεραστίων διαστάσεων οπλοστασίου της χώρας. Πέρα από τις χιλιάδες των όλων και των ναρκών, μεγάλος είναι ο αριθμός των όπλων στα χέρια των πολιτών με την κυβέρνηση να προσπαθεί να τα επαναγοράσει, αν και ελλείψει χρημάτων, αυτό παραμένει δύσκολο...

Ο γιος του Μουαμάρ Καντάφι, Σαΐφ αλ Ισλάμ, ενδέχεται να προσπαθεί να διαφύγει από τη Λιβύη, με τη βοήθεια μισθοφόρων, ανέφερε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ICC). Σε δήλωση προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ο εισαγγελέας του Δικαστηρίου, Λουίς Μορένο-Οκάμπο, ζήτησε από ξένες κυβερνήσεις να εμποδίσουν αυτά τα σχέδια. Παράλληλα, τόνισε ότι εξετάζονται καταγγελίες για εγκλήματα πολέμου από τις κανταφικές, αλλά και από τις αντι-κανταφικές δυνάμεις και τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ.

Την ανησυχία του για την τύχη της τεράστιας ποσότητας οπλισμού που συγκεντρώθηκε στη Λιβύη, όταν ήταν ηγέτης ο Μουαμάρ Καντάφι, εξέφρασε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Το Συμβούλιο Ασφαλείας ζήτησε από τη Λιβύη και από τις γειτονικές χώρες να εξαλείψουν τη διασπορά των κλεμμένων όπλων. Η διεθνής κοινότητα ανησυχεί ότι τα όπλα θα καταλήξουν στα χέρια μαχητών της Αλ Κάιντα ή άλλων τρομοκρατικών ή παραστρατιωτικών οργανώσεων.

Μετά από επτά μήνες μίας εκστρατείας που σύντομα πέρασε σε μία χαμηλής έντασης αντιπαράθεση, το ΝΑΤΟ από τα μεσάνυχτα της Δευτέρας τερματίζει τις επιχειρήσεις στη Λιβύη έχοντας, κατά τη Συμμαχία, πετύχει τον διακηρυγμένο σκοπό της, την προστασία των αμάχων από τις δυνάμεις του Μουαμάρ Καντάφι και την απομάκρυνση του πρώην ηγέτη της χώρας.

«Δεν έχουμε ουδεμία πρόθεση να επέμβουμε στη Συρία» δηλώνει ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Άντερς Φογκ Ράσμουσεν την επομένη των «κεραυνών» που εξαπέλυσε ο Μπασάρ αλ-Άσαντ ότι ενδεχόμενη επέμβαση της Δύσης «θα κάψει» τη Μέση Ανατολή. «Δεν μπορούμε να συγκρίνουμε τη Λιβύη με τη Συρία» δήλωσε ο γγ της Συμμαχίας, ο οποίος μετέβη στην «ελεύθερη» Λιβύη για να χαιρετίσει τη λήξη της επτάμηνης ΝΑΤΟϊκής αποστολής τα μεσάνυχτα της Δευτέρας.

Η αποστολή του ΝΑΤΟ στη Λιβύη θα λήξει επισήμως στις 00:01 τη Δευτέρα (λιβυκή ώρα). Εν τω μεταξύ, η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών, Χίλαρι Κλίντον, δήλωσε ότι η νέα λιβυκή ηγεσία έχει να αντιμετωπίσει ένα «ιδιαίτερα περίπλοκο έργο» και τόνισε ότι πρώτο μέλημα είναι η ενότητα.

Ο επικεφαλής της μεταβατικής κυβέρνησης της Λιβύης, Μουσταφά Αμπντέλ Τζαλίλ, δήλωσε ότι το ΝΑΤΟ θα πρέπει να διατηρήσει την εμπλοκή του στη χώρα έως τα τέλη του 2011 για να βοηθήσει την κυβέρνηση να εμποδίσει τους κανταφικούς να εγκαταλείψουν τη χώρα. Την Παρασκευή οι οριστικές αποφάσεις του ΝΑΤΟ, το οποίο σε αρχική απόφαση αναφέρει ότι σκοπεύει να τελειώσει η επιχείρηση στις 31 Οκτωβρίου.

Η διεθνής κοινότητα δεν θα πρέπει να ανησυχεί από τις δημόσια εκφρασμένες προθέσεις της Λιβύης να βασίσει το νέο νομικό σύστημα της χώρας στον ισλαμικό νόμο, τη Σαρία, υπογράμμισε ο πρόεδρος του Εθνικού Μεταβατικού Συμβουλίου της Λιβύης Μούσταφα Αμπντέλ Τζαλίλ, μία ημέρα μετά την θριαμβευτική ανακοίνωση της ανεξαρτησίας της χώρας από το κανταφικό καθεστώς.

Τη δικής τους απάντηση στο ερώτημα εάν η «Αραβική Άνοιξη» θα οδηγήσει σε δημοκρατικά καθεστώτα δίνουν ο Γάλλος ιστορικός Μπενζαμέν Στορά, ειδικός του Μαγκρέμπ, καθώς και ο Νεμπίλ Καρουί, διευθυντής και ιδρυτής του τυνησιακού καναλιού Nessma TV. Διαβάζοντας τις σκέψεις τους στη Liberation και την Corriere della Sera διαπιστώνει κανείς ότι τελικά η πτώση δικτατορικών καθεστώτων, όπως έγινε στην Τυνησία, την Αίγυπτο και τη Λιβύη, δεν σημαίνει αυτόματη μετάβαση στη Δημοκρατία.

Λίγες ημέρες μετά το θάνατο του Καντάφι, του οποίου η σορός υποβλήθηκε σε αυτοψία, η νέα ηγεσία της χώρας ανακήρυξε και επίσημα την Κυριακή την απελευθέρωση της Λιβύης, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να προτρέπει το μεταβατικό συμβούλιο να προχωρήσει σύντομα σε ελεύθερες εκλογές, και την Ελβετία να προθυμοποιείται να συμβάλλει στη μετάβαση προς τη δημοκρατία. Η Σαρία θα είναι η βάση του νομικού συστήματος της χώρας, είπε ο πρόεδρος του Εθνικού Μεταβατικού Συμβουλίου της Λιβύης Μούσταφα Αμπντέλ Τζαλίλ, δείχνοντας τον δρόμο για την κατάργηση των κοσμικού χαρακτήρα διατάξεων που ίσχυσαν στη κανταφική εποχή.

Μετά το βίαιο τέλος της βίαιης ζωής του Μουαμάρ Καντάφι -υπό συνθήκες που παραμένουν ασαφείς και παραπέμπουν σε συνοπτική εκτέλεση- οι μόνιμοι αντιπρόσωποι του ΝΑΤΟ συνεδρίασαν στις Βρυξέλλες και αποφάσισαν καταρχήν να τερματιστεί η αποστολή στη Λιβύη στις 31 Οκτωβρίου. Το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο ανακοινώνει το Σάββατο από τη Βεγγάζη την «απελευθέρωση» της χώρας μετά την πτώση της Σύρτης και το θάνατο του συνταγματάρχη -για τον οποίο ζητά τη διεξαγωγή έρευνας εκπρόσωπος του ΟΗΕ, καθώς και η Ρωσία. Στη Μιζουράτα η σορός του Καντάφι, καθυστερεί η ταφή.

Οι εικόνες του αιμόφυρτου Μουαμάρ Καντάφι έκαναν τον γύρο του κόσμου. Την ώρα που οι ακριβείς συνθήκες του θανάτου του δεν έχουν ξεκαθαριστεί και οι πληροφορίες είναι συγκεχυμένες, τα βίντεο και οι φωτογραφίες που μεταδόθηκαν ρίχνουν φως στις τελευταίες στιγμές του Καντάφι. Πυρά από ένα γαλλικό Μιράζ ήταν αυτά που εμπόδισαν το κονβόι του Λίβυου συνταγματάρχη να ξεφύγει. Συμβολική εξέλιξη, αν σκεφτεί κανείς ότι γαλλικά αεροσκάφη ήταν εκείνα που ξεκίνησαν την ΝΑΤΟϊκή αεροπορική επιχείρηση στη Λιβύη επτά μήνες νωρίτερα. «Η επιχείρηση του ΝΑΤΟ τελείωσε» λέει ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών. Έρευνα για τις συνθήκες του θανάτου του Καντάφι ζητά ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Η κηδεία θα καθυστερήσει για να γίνει έρευνα από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.

Την ιστορική ημέρα για τη Λιβύη που την απάλλαξε από τη σιδηρά πυγμή του Μουαμάρ Καντάφι χαιρέτισε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα σε δηλώσεις του για το τέλος του Λίβυου ηγέτη. Οι ΗΠΑ, υποσχέθηκε ακόμη ο Αμερικανός πρόεδρος, θα είναι συνέταιρος της Λιβύης ενώ πρόσθεσε ότι η στρατιωτική αποστολή του ΝΑΤΟ στη χώρα σύντομα θα τερματιστεί.

Το οριστικό πλέον τέλος της εποχής του Μουαμάρ Καντάφι, που ήρθε με τον θάνατο του πρώην ηγέτη στη Σύρτη, καλωσορίζει η διεθνής κοινότητα ζητώντας από τους Λίβυους να επιδείξουν πνεύμα συμφιλίωσης και να φροντίσουν για την ειρηνική μετάβαση σε μία νέα εποχή. «Είναι σαφές ότι αυτή η ημέρα είναι μία ιστορική ημέρα μετάβασης για τη Λιβύη» τόνισε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Μπαν Γκι-Μουν, απηχώντας τις απόψεις της διεθνούς κοινότητας.

Πυροβολισμοί και πυροτεχνήματα ακούστηκαν στην Τρίπολη, καθώς έγιναν γνωστές πληροφορίες για τη σύλληψη του γιου του Μουαμάρ Καντάφι, Μοτασίμ. Οι δυνάμεις του Εθνικού Μεταβατικού Συμβουλίου δήλωσαν ότι συνέλαβαν και κρατούν τον Μοτασίμ, ωστόσο οι πληροφορίες παραμένουν συγκεχυμένες. Εν τω μεταξύ, η γενέτειρα του Καντάφι εξακολουθεί να είναι για εβδομάδες πεδίο σφοδρότατων συγκρούσεων ανάμεσα στους κανταφικούς και τις δυνάμεις του Επαναστατικού Συμβουλίου.