κόσοβο

Τα Βαλκάνια, τα τελευταία χρόνια, αποτελούν φυτώριο φανατικών ισλαμιστών που δεν διστάζουν να θυσιάσουν ακόμη και τη ζωή τους στον «ιερό πόλεμο» των μουσουλμάνων. Όλο και πιο συχνά, νεαροί από το Κόσοβο, την ΠΓΔΜ και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη εκτελούν επιθέσεις αυτοκτονίας στο Ιράκ και τη Συρία.

Νεκρός από τις σφαίρες αγνώστου έπεσε την Κυριακή υποψήφιος με το κόμμα του πρωθυπουργού του Κοσόβου Χασίμ Θάτσι, μία εβδομάδα μετά τις βουλευτικές εκλογές. Δεν είναι σαφές αν το κίνητρο της δολοφονίας του Έλβις Πίστα ήταν πολιτικό, ανακοίνωσε η αστυνομία.

Το Δημοκρατικό Κόμμα Κοσόβου (PDK) του νυν πρωθυπουργού Χάσιμ Θάτσι είναι ο νικητής των βουλευτικών εκλογών που διεξήχθησαν στο Κόσοβο, βάσει των επίσημων αποτελεσμάτων που ανακοίνωσε η εκλογική επιτροπή. Το κόμμα του Θάτσι, ο οποίος ετοιμάζεται για τρίτη πρωθυπουργική θητεία, συγκεντρώνει 31,21% και ακολουθεί η Δημοκρατική Ένωση Κοσόβου (LDK) του Ίσα Μουσταφά με ποσοστό 26,13%.

Οι Κοσοβάροι προσέρχονται την Κυριακή στις κάλπες για τις βουλευτικές εκλογές σε μια δύσκολη δοκιμασία για τον πρωθυπουργό Χασίμ Θάτσι, ενώ ταυτόχρονα ένα από τα βασικά ζητούμενα της διαδικασίας είναι η συμμετοχή της σερβικής μειονότητας, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για την προσέγγιση της Πρίστινας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τρεις νεκροί και αδιευκρίνιστος αριθμός τραυματιών είναι ο πρώτος απολογισμός από την έκρηξη που σημειώθηκε το πρωί της Παρασκευής σε σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, έξω από την Πρίστινα του Κοσόβου.

Το διοικητικό δικαστήριο της γαλλικής πόλης Μπεζανσόν απέρριψε την Τρίτη την προσφυγή των γονέων της Λεονάρντα Ντιμπράνι, της νεαρής ρομά που απελάθηκε την 9η Οκτωβρίου μαζί με την οικογένειά της από τη Γαλλία στο Κόσοβο, έγινε γνωστό από το δικαστήριο.

Η Άγκυρα δεν πρόκειται να ζητήσει συγγνώμη από τη Σερβία για τη δήλωση του Ταγίπ Ερντογάν ότι «η Τουρκία είναι Κόσοβο και το Κόσοβο είναι Τουρκία» τόνισε ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου. Υπογράμμισε ότι η συγκεκριμένη δήλωση δεν εμπεριείχε προσβολή, αλλά μόνο θετικά συναισθήματα και ότι οι σχέσεις Σερβίας-Τουρκίας έγιναν η ραχοκοκαλιά της σταθερότητας των Βαλκανίων.

Χωρίς επεισόδια ολοκληρώθηκε ο δεύτερος γύρων των δημοτικών εκλογών στις βόρειες επαρχίες του Κοσόβου, με το δήμο της Μιτρόβιτσα -τον μεγαλύτερο εκείνων με πλειονότητα Σέρβων- να πηγαίνει σε «σκληροπυρηνικό» Σέρβο που διαμήνυσε, ήδη μετά το κλείσιμο της κάλπης, πως «κοινός στόχος είναι να μείνει το Κόσοβο στη Σερβία». Οι δημοτικές κάλπες στους σερβικούς δήμους του ανεξάρτητου Κοσόβου είναι μέρος της συμφωνίας Πρίστινας-Βελιγραδίου για εξομάλυνση των σχέσεών τους.

Μόνο με ισχυρή αστυνομική παρουσία κατάφερε να ολοκληρωθεί χωρίς επεισόδια ο επαναληπτικός γύρος των δημοτικών εκλογών στους -ως επί το πλείστον, σερβικού πληθυσμού- δήμους του βόρειο Κοσόβου. Στη Μιτρόβιτσα, τον μεγαλύτερο από τους σερβικούς δήμους, η προσέλευση έφτασε στο 22%.

Δεύτερος γύρος δημοτικών εκλογών θα διεξαχθεί σε έξι δήμους του νοτίου Κοσόβου με σερβική πλειοψηφία, ενώ οι τέσσερις δήμοι του βορείου Κοσόβου, όπου πλειοψηφούν οι Σέρβοι δεν έχουν συμπεριληφθεί στα προκαταρκτικά εκλογικά αποτελέσματα με αποτέλεσμα να εξετάζονται τρεις πιθανές λύσεις, δήλωσε η πρόεδρος της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής του Κοσόβου, Βαλιντέτα Ντάκα. Ο δεύτερος γύρος των εκλογών θα γίνει την 1η Δεκεμβρίου.

Ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) δεν ζήτησε επανάληψη των δημοτικών εκλογών στο βόρειο Κόσοβο, όπου Σέρβοι κουκουλοφόροι εισέβαλαν το απόγευμα της Κυριακής σε εκλογικά τμήματα ρίχνοντας δακρυγόνα, προσπαθώντας να εκφοβίσουν Σέρβους του Κοσόβου να μετέχουν στην εκλογική διαδικασία. Τελικώς, η ψηφοφορία διεκόπη γύρω στις 5 το απόγευμα και ήταν άγνωστο εάν ο ΟΑΣΕ θα ζητούσε επανάληψη της διαδικασίας.

Την εύθραυστη συμφωνία εξομάλυνσης των σχέσεων Βελιγραδίου-Πρίστινας υπονομεύουν η υψηλή αποχή του σερβικού πληθυσμού στις δημοτικές εκλογές της Κυριακής στο Κοσσυφοπέδιο μαζί με τα επεισόδια βίας και εκφοβισμού σε εκλογικά τμήματα της εθνοτικά διαιρεμένης Μιτρόβιτσα. Μποϊκοτάζ και βία αποτελούν καθαρή ένδειξη της αντίστασης των Σέρβων στην ενσωμάτωσή τους με το υπόλοιπο Κόσοβο και αντικατοπτρίζουν τη μεγάλη πρόκληση με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η ΕΕ για την εφαρμογή της συμφωνίας του Απριλίου.

Εξαιρετικά χαμηλό είναι το ποσοστό συμμετοχής του σερβικού πληθυσμού στο βόρειο Κόσοβο στις δημοτικές εκλογές παρά τις εκκλήσεις της σερβικής κυβέρνησης για μαζικό «παρών» στις κάλπες. Η μεγάλη αποχή οφείλεται στο κλίμα έντασης που προκλήθηκε κατά την προεκλογική περίοδο από πολιτικούς παράγοντες των Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου, οι οποίοι αντιτίθενται στην εφαρμογή της συμφωνίας των Βρυξελλών.

Με σημάδια έντασης και εκκλήσεις για μποϊκοτάζ στους σερβικούς δήμους άνοιξαν οι δημοτικές κάλπες στο Κόσοβο, που θα δοκιμάσουν την συμφωνία εξομάλυνσης στην οποία κατέληξαν -με την «πίεση» της ΕΕ- Βελιγράδι και Πρίστινα. Η υποστήριξη της Σερβίας στις δημοτικές εκλογές είναι το πιο απτό σημάδι αλλαγής στάσης απέναντι στο Κόσοβο.

Στις πρώτες δημοτικές εκλογές μετά τις συνομιλίες για εξομάλυνση των σχέσεων Σερβίας και Κοσόβου, οι Κοσοβάροι προσέρχονται την Κυριακή στις κάλπες με το βλέμμα στραμμένο στους σερβικούς δήμους του βορρά. Σε μία εξέλιξη που αποκλιμακώνει κάπως την ένταση, η Πρίστινα απέσυρε το ένταλμα σύλληψης Σέρβου υπουργού για «παράνομη είσοδο» κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Η πορεία της διαδικασίας θεωρείται καίριας σημασίας για την υλοποίηση της συμφωνίας.

Στις πρώτες δημοτικές εκλογές μετά τις συνομιλίες για εξομάλυνση των σχέσεων Σερβίας και Κοσόβου, οι Κοσοβάροι προσέρχονται την Κυριακή στις κάλπες με το βλέμμα στραμμένο στους σερβικούς δήμους του βορρά. Σε μία εξέλιξη που αποκλιμακώνει κάπως την ένταση, η Πρίστινα απέσυρε το ένταλμα σύλληψης Σέρβου υπουργού για «παράνομη είσοδο» κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Η πορεία της διαδικασίας θεωρείται καίριας σημασίας για την υλοποίηση της συμφωνίας.

Η Σερβία πάγωσε τη συμμετοχή της στην τριμερή διάσκεψη Σερβίας-Τουρκίας-Βοσνίας και Ερζεγοβίνης εξαιτίας των δηλώσεων του τούρκου πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν για το Κόσοβο. Ο πρόεδρος της Σερβίας αντιδρώντας στη δήλωση Ερντογάν ότι «το Κόσοβο αποτελεί Τουρκία» ανακοίνωσε την απόφασή του να μην συμμετάσχει στην διάσκεψη των τριών χωρών που πραγματοποιείται κάθε χρόνο από το 2010, μέχρι να ζητήσει συγγνώμη η τουρκική κυβέρνηση.

Για την Άγκυρα το Κόσοβο και η Τουρκία αποτελούν μία χώρα, δήλωσε ο Ταγίπ Ερντογάν από το Κόσοβο όπου πραγματοποιεί επίσκεψη μαζί με τον αλβανό πρωθυπουργό Έντι Ράμα. Ο τελευταίος δέχεται εσωτερικά πυρά που χαρακτηρίζουν «αίσχος» και «υποτελή» την συμμαχία του με την Άγκυρα στο θέμα του Κοσόβου.

Μετά την θύελλα που ξέσπασε, ο γάλλος πρόεδρος προσπάθησε να βρει λύση στην υπόθεση της 15χρονης Λεονάρντα, της Ρομά μαθήτριας που απελάθηκε στο Κόσοβο από το σχολικό λεωφορείο ως τελευταίο μέλος της οικογένειάς της. Προτείνοντας στη μαθήτρια να επιστρέψει μόνη της για να τελειώσει το σχολείο, έκανε τα πράγματα χειρότερα για το Μέγαρο των Ηλυσίων: Άλλοι απορρίπτουν την κίνηση ως ανεπαρκή, άλλοι οργίζονται για παράβαση της νομιμότητας -και όλοι συμφωνούν ότι ο πρόεδρος βρίσκεται σε σύγχυση για το μεταναστευτικό.

Επίθεση από αγνώστους φέρεται να δέχθηκε σύμφωνα με αστυνομική πηγή η 15χρονη Λεονάρντα Ντιμπράνι και η οικογένειά της καθώς περπατούσαν στη Μιτρόβιτσα του Κοσόβου, όπου απελάθηκαν στις 9 Οκτωβρίου από τη Γαλλία. Άγνωστοι χτύπησαν στο πρόσωπο τη μητέρα της Λεονάρντα, η οποία βρίσκεται στο νοσοκομείο, ενώ τα παιδιά υπέστησαν σοκ, κατά τις ίδιες πληροφορίες.

Τέσσερα λύκεια στο Παρίσι βρέθηκαν την Πέμπτη υπό κατάληψη, με τους μαθητές να αντιδρούν για την απέλαση δύο μαθητών, οι οικογένεις των οποίων δεν είχαν χαρτιά. Πρόκειται για την υπόθεση της 15χρονης μαθήτριας Λεονάρντα, Ρομά με καταγωγή από το Κόσοβο, την οποία η υπηρεσία αλλοδαπών βρήκε και συνέλαβε μέσα στο σχολικό λεωφορείο την ώρα που επέστρεφε από εκδρομή αλλά και ενός 19χρονου που απελάθηκε στην Αρμενία.

Κοντά στη ρήξη έφτασαν Βελιγράδι και Πρίστινα στη μάχη για το πλαίσιο των δημοτικών εκλογών στο Κόσοβο στις αρχές Νοεμβρίου, με τη διαμάχη να λήγει τελικά αφού η Σερβία χρειάστηκε να απειλήσει με πλήρη αποχώρηση από τις συνομιλίες εξομάλυνσης. Μήλον της έριδος ήταν το εάν θα επιτραπεί σε πολιτικούς από τη Σερβία να βρεθούν στους σερβικούς δήμους στο βόρειο Κόσοβο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας.

Την ενόχλησή του για τους «πολύ δύσκολους όρους» που έθεσε η γερμανική Βουλή στη Σερβία για την ένταξή της στην ΕΕ εξέφρασε ο πρόεδρος της Σερβίας, Τόμισλαβ Νίκολιτς ενώ επισήμανε ακόμη ότι η Ένωση «ως οργανισμός» δεν θα έπρεπε ποτέ να ζητήσει την αναγνώριση του Κοσόβου από τη Σερβία.

Την παραίτησή του, προλαμβάνοντας την απομάκρυνσή του, ανακοίνωσε ο διπλωματικός σύνδεσμός του Κοσόβου στη Σερβία Λιουλζίμ Πέτσι εξαιτίας σχολίων του που το Κόσοβο έκρινε «επικίνδυνα» για την προσέγγιση των δύο πλευρών. Βελιγράδι και Πρίστινα είχαν εγκαινιάσει μόλις τη Δευτέρα γραφεία διπλωματικών συνδέσμων, ως μέρος της συμφωνίας υπό την αιγίδα της ΕΕ για εξομάλυνση των διμερών σχέσεων.

Την οριστική της αποδοχή έδωσε η Σερβία στη συμφωνία για εξομάλυνση των σχέσεων με το Κόσοβο, η οποία καταρτίστηκε υπό την αιγίδα της ΕΕ. Στη συμφωνία, την οποία το Βελιγράδι ενέκρινε λίγο πριν εκπνεύσει η προθεσμία που είχαν δώσει οι Βρυξέλλες, προβλέπεται ένας ορισμένος βαθμός αυτονομίας για τους Σέρβους του βορείου Κοσόβου, με υπαγωγή όμως στην Πρίστινα.