ευρωζώνη

Μία ημέρα μετά την προειδοποίηση για πιθανή υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης 15 κρατών της Ευρωζώνης, η Standard & Poor's επανήλθε την Τρίτη τονίζοντας ότι μπορεί να υποβαθμίσει και τον προσωρινό μηχανισμό ευρωστήριξης (EFSF), εάν κάποια από τις χώρες-εγγυητές του μηχανισμού χάσει την βαθμολογία «ΑΑΑ».

Η προειδοποίηση της Standard & Poor's ότι ενδέχεται να υποβαθμίσει την πιστοληπτική αξιολόγηση 15 κρατών της Ευρωζώνης, μεταξύ των οποίων και οι έξι χώρες με αξιολόγηση «ΑΑΑ», ωθεί υψηλότερα τις αποδόσεις των περισσότερων κρατικών ομολόγων, ενώ διευρύνεται και το spread των γαλλικών με τα γερμανικά ομόλογα.

Αμετάβλητος στο 0,2% παρέμεινε σε τριμηνιαία βάση ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρωζώνη το τρίτο τρίμηνο του 2011, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε την Τρίτη η Eurostat και τα οποία δεν μεταβλήθηκαν σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις που είχαν δημοσιοποιηθεί στις 15 Νοεμβρίου. 

Την έκπληξή του για την απόφαση της S&P να θέσει σε καθεστώς παρακολούθησης τις 15 χώρες-μέλη της Ευρωζώνης εξέφρασε ο επικεφαλής του Eurogroup Ζαν-Κλόντ Γιούνκερ. «Έχω εκπλαγεί, ειδικά μετά τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κρίσης σε Ιταλία και Ιρλανδία» είπε ο Γιούνκερ σε γερμανικό ραδιοφωνικό σταθμό.

Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ, αλλά και η απώλεια της ανώτερης βαθμίδας αξιολόγησης (ΑΑΑ) για τη Γαλλία δεν είναι πλέον απίθανες εξελίξεις, σύμφωνα με την τελευταία ανάλυση της Deutsche Bank για τις οικονομικές προοπτικές στην ευρωζώνη.

Την ανάγκη οι ηγέτες της Ευρωζώνης να λάβουν τις κρίσιμες αποφάσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης υπογράμμισε ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, κατά την πτήση του προς την Αθήνα, όπου έφθασε το απόγευμα της Κυριακής. Ο κ. Μπάιντεν θα έχει διαδοχικές συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια, τον πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο, τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Γιώργο Παπανδρέου και τον πρόεδρο της ΝΔ Αντώνη Σαμαρά, στη διάρκεια των οποίων αναμένεται να εκφράσει τη στήριξη των ΗΠΑ στην προσπάθεια της Ελλάδας.

Με εκατοντάδες δισ. ευρώ σχεδιάζει να οικοδομήσει η Ευρωζώνη το «τείχος προστασίας» απέναντι στην κρίση χρέους, καθώς, παρακάμπτοντας τα εμπόδια των Συνθηκών, οι εθνικές κεντρικές τράπεζες θα χορηγούν δάνεια στο ΔΝΤ και αυτό με τη σειρά του θα τα δίνει στις χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα δανεισμού στις αγορές. Η προώθηση αυτού του σχεδίου κρίνεται απαραίτητη μετά την αποτυχία των Ευρωπαίων να αυξήσουν τη «δύναμη πυρός» του μηχανισμού ευρωστήριξης EFSF μέσω της μόχλευσης στο 1 τρισ. ευρώ.

Ένας από τους πολιτικούς που έπαιξαν ρόλο-κλειδί στην εφαρμογή του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος, ο πρώην πρόεδρος της Επιτροπής Ζακ Ντελόρ, δήλωσε σε συνέντευξή του ότι η Ευρωζώνη ήταν ελαττωματική από την αρχή. Ο βετεράνος Γάλλος πολιτικός παραδέχθηκε ότι «έκανε τα στραβά μάτια» στις θεμελιώδεις αδυναμίες και τις αστάθειες των οικονομιών των κρατών-μελών, ενώ για τα όσα κάνουν τώρα οι ηγέτες της ΕΕ, δεν διστάζει να πει: «πολύ λίγα, πολύ αργά». 

Η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη υπό το φως του γαλλογερμανικού σχεδίου για την εγκαθίδρυση «δημοσιονομικής ένωσης» στην Ευρωζώνη με αυστηρό πειθαρχικό έλεγχο και κυρώσεις κυριαρχεί την Παρασκευή στη συνάντηση των Νικολά Σαρκοζί και Ντέιβιντ Κάμερον στο Παρίσι. Προηγήθηκε ομιλία της Άνγκελα Μέρκελ στη Μπούντεσταγκ με νέο «όχι» σε ευρωομόλογο και διεύρυνση του ρόλου της ΕΚΤ, και έπεται τη Δευτέρα συνάντηση της Γερμανίδας καγκελαρίου με τον Νικολά Σαρκοζί για να «κλειδώσουν» το σχέδιο δράσης που θα παρουσιάσουν στην προσεχή Σύνοδο Κορυφής.

Τις θέσεις με τις οποίες θα προσέλθει στη Σύνοδο Κορυφής της 9ης Δεκεμβρίου παρουσιάζει την Παρασκευή ενώπιον του γερμανικού Κοινοβουλίου η Άνγκελα Μέρκελ. Η καγκελάριος αναμένεται να υπογραμμίσει τη σημασία της διασφάλισης της δημοσιονομικής πειθαρχίας στην ευρωζώνη με περιορισμένη αλλαγή των συνθηκών, να επαναλάβει το «όχι» στο ευρωομόλογο και δεν αποκλείεται να αναφέρει την πρόθεση του Βερολίνου να προχωρήσει με τις χώρες εκείνες που συμμερίζονται τις θέσεις του για την δημοσιονομική εξυγίανση της ευρωζώνης. Ήδη, ο Νικολά Σαρκοζί -με τον οποίον η κ. Μέρκελ συναντάται τη Δευτέρα- είπε ότι η χώρα του θα κινηθεί από κοινού με τη Γερμανία.

Οι δείκτες προμηνύουν επιδεινούμενο οικονομικό τοπίο για την Ευρώπη, προειδοποιεί η Standard & Poor's. «Αναμένουμε πλέον μια ήπια ύφεση για την ευρωζώνη στο α' εξάμηνο του 2012, προτού υπάρξει μέτρια ανάκαμψη στο δεύτερο μισό» είπε ο επικεφαλής οικονομολόγος του Οίκου για την Ευρώπη προσθέτοντας όμως ότι «ωστόσο, υπάρχουν ακόμη πολύ σημαντικοί πτωτικοί κίνδυνοι. Το βασικό σενάριο για ήπια ύφεση παρουσιάζει πιθανότητες 60%, ενώ οι πιθανότητες για βαθύτερη ύφεση αγγίζουν το 40%». Πλέον η ύφεση πλήττει τον πυρήνα της ευρωζώνης τονίζει η S&P.

Νευρικά κινείται το Χρηματιστήριο Αθηνών την Πέμπτη, εναρμονιζόμενο με το αρνητικό κλίμα που επικρατεί στις ευρωπαϊκές αγορές. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι δήλωσε ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πως οι κίνδυνοι για την οικονομία της Ευρώπης έχουν αυξηθεί και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα διασφαλίσει τον έλεγχο του πληθωρισμού, κάτι που απογοήτευσε τις αγορές που διέβλεπαν την πρόθεση νέας μείωσης των επιτοκίων στην Ευρωζώνη. «Η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ καθοδηγείται από τον στόχο της διατήρησης της σταθερότητας των τιμών στην ευρωζώνη μεσοπρόθεσμα-και αυτό έχει εφαρμογή στην σταθερότητα των τιμών αμφίδρομα», δήλωσε ο Ντράγκι.

Φως στις προθέσεις της γερμανικής κυβέρνησης για το σε ποια κατεύθυνση ζητεί να τροποποιηθούν οι Ευρωπαϊκές Συνθήκες ρίχνουν οι εισηγήσεις του αντικαγκελαρίου της Γερμανίας και υπουργού Οικονομίας Φίλιπ Ρέσλερ. Όπως αναφέρει σήμερα, Πέμπτη, η γερμανική Die Welt, οι Φιλελεύθεροι του Ρέσλερ προτείνουν την αναθεώρηση του όρου του Συμφώνου Σταθερότητας για το δημοσιονομικό έλλειμμα των κρατών-μελών της Ευρωζώνης, ώστε το ανώτατο όριο να μειωθεί από το 3% στο 2% του ΑΕΠ.

Τη δέσμευση της κυβέρνησης να εφαρμόσει πλήρως τη διαδικασία της δημοσιονομικής προσαρμογής και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, υπογραμμίζει ο πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος στην επιστολή του προς τους επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Eurogroup, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της Κομισιόν και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Ο πρωθυπουργός διαμηνύει ότι η χώρα είναι αποφασισμένη να παραμείνει στην Ευρωζώνη, καθώς «η παραμονή στο ευρώ διασφαλίζει την οικονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα και διευκολύνει την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται για την ανάπτυξη της οικονομίας».

Η Ελλάδα ικανοποιεί τις προϋποθέσεις για να λάβει την επόμενη δόση των δανείων από την ΕΕ και το ΔΝΤ, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Ευ.Βενιζέλος, προσερχόμενος στο Eurogroup. «Στην Ελλάδα έχουμε όλες τις απαραίτητες συνθήκες για να προχωρήσουμε με την επόμενη δόση, το νέο πρόγραμμα και το PSI», ανέφερε. Αισιόδοξοι εμφανίστηκαν και άλλοι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης, αφήνοντας να εννοηθεί ότι επιτέλους η πολύπαθη 6η δόση αυτή τη φορά θα «κλειδώσει». Δεν φαίνεται, όμως, να υπάρχει η ίδια σύμπνοια και αισιοδοξία σε ό,τι αφορά το κρίσιμο για το μέλλον της ευρωζώνης θέμα της ενίσχυσης του EFSF.

Είναι η ώρα να ληφθούν τολμηρές αποφάσεις, τόνισε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γκίντο Βεστερβέλε, μιλώντας σε φόρουμ παρουσία του Έλληνα ΥΠΕΞ Σταύρου Δήμα. Ο Γερμανός υπουργός επανέλαβε ότι πρέπει να αλλάξουν οι Συνθήκες, «γιατί είδαμε ότι οι συμφωνίες και οι συνθήκες που είχαμε μέχρι τώρα δεν λειτούργησαν». Και αν κάποιος ζητήσει αλληλεγγύη, να ξέρουμε ότι η χώρα αυτή κάνει τη δουλειά της, συνέχισε.

Με τις πιέσεις στην Ευρωζώνη να αυξάνονται -όπως φάνηκε και από τα απαγορευτικά επιτόκια της Ιταλίας την Τρίτη-, το Eurogroup συνεδριάζει για να εγκρίνει τους όρους και τη λειτουργία του EFSF. Ωστόσο, στο επίκεντρο αναμένεται να βρεθεί το γαλλογερμανικό σχέδιο για αυστηρότερο δημοσιονομικό πλαίσιο λειτουργίας των χωρών της ευρωζώνης. Μετά την ανησυχία που εξέφρασαν Φινλανδία και Πολωνία και την αντίδραση της Κομισιόν για ευρωζώνη δύο ταχυτήτων, το Παρίσι δηλώνει ότι στόχος είναι η πειθαρχία και η αλληλεγγύη κι όχι η διάσπασή της.

Δύο επιστολές προς τους Eυρωπαίους εταίρους και τους θεσμικούς εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, απέστειλε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου. Με την πρώτη δηλώνει τη δέσμευση του ΠΑΣΟΚ προς τη νέα κυβέρνηση, τις πολιτικές του οικονομικού προγράμματος και την υλοποίηση της απόφασης της 26-27ης Οκτωβρίου. Με τη δεύτερη επισημαίνει «κρίσιμα σημεία καθώς και τα διδάγματα που αποκομίσαμε με βάση την εμπειρία των δυο προηγουμένων ετών».

Ο Μπαράκ Ομπάμα πίεσε τους Ευρωπαίους να δράσουν γρήγορα και αποφασιστικά για την επίλυση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη, η οποία έχει επιπτώσεις και στην αμερικανική οικονομία. Στην κοινή δήλωση των δύο πλευρών, οι ΗΠΑ καλωσορίζουν τη δράση και την αποφασιστικότητα της ΕΕ να κάνει όλα τα απαραίτητα βήματα για τη διασφάλιση της οικονομικής σταθερότητας της Ευρωζώνης και την επίλυση της κρίσης. Ο Αμερικανός πρόεδρος επανέλαβε ότι η χώρα του είναι έτοιμη να κάνει το καθήκον της για την επίλυση της κρίσης, εξηγώντας ότι οι ΗΠΑ έχουν λόγους να επιδιώκουν την επιτυχία της προσπάθειας.

Η κρίση ξεκίνησε από την Ελλάδα και επεκτάθηκε στις υπόλοιπες χώρες, δήλωσε τη Δευτέρα ο Ευρωπαίος επίτροπος Όλι Ρεν, παραδεχόμενος τη συστημική διάσταση της κρίσης. Ο κ. Ρεν μίλησε με Έλληνες δημοσιογράφους έπειτα από συνάντηση στις Βρυξέλλες με Έλληνες περιφερειάρχες και γενικούς γραμματείς Περιφερειών. Η συνάντηση, που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία των ευρωβουλευτών Γιώργου Σταυρακάκη και Γιώργου Χατζημαρκάκη, είχε ως αντικείμενο τις ευκαιρίες που προσφέρονται στις Περιφέρειες μέσω άντλησης κοινοτικών κονδυλίων.

Βαρύτατη επίθεση στην καγκελάριο της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ και τον Νικολά Σαρκοζί, τον οποίο και χαρακτηρίζει «πειθήνιο, ανίκανο εταίρο» της Γερμανίας, εξαπολύει το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Γαλλίας. Κατακεραυνώνει τη στάση Μέρκελ απέναντι στην οικονομική κρίση που σαρώνει την Ευρωζώνη και ειδικά την άρνηση στη διεύρυνση του ρόλου της ΕΚΤ, λέγοντας ότι είναι απαράδεκτο το γεγονός ότι η καγκελάριος ταυτίζει το συμφέρον της Ευρώπης με τα συμφέροντα της Γερμανίας, και ακόμη πιο απαράδεκτο το γεγονός ότι ο Σαρκοζί συμπεριφέρεται σαν πειθήνιος, ανίκανος εταίρος του Βερολίνου.

Την εφαρμογή «επειγόντως» αποφασιστικών πολιτικών που θα σταματήσουν την κρίση χρέους στην ζώνη του ευρώ, θα περιορίσουν τη διάδοση της και θα ανασχέσουν την εξασθένηση της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας ζητεί ο ΟΟΣΑ στην έκθεση για τις παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές (World Economic Outlook) που έδωσε στη δημοσιότητα.

Την ώρα που η «φωτιά» της κρίσης πλησιάζει απειλητικά την «καρδιά» της Ευρωζώνης, ο οίκος αξιολόγησης Moody's προσθέτει ένα ακόμα στοιχείο πίεσης στο σύστημα: Με ανακοίνωσή του το πρωί της Δευτέρας προειδοποιεί πως η ραγδαία εξέλιξη της κρίσης στην Ευρωζώνη θέτει υπό αμφισβήτηση τις αξιολογήσεις όλων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη αναμένεται να κυριαρχήσει στη σύνοδο κορυφής ΗΠΑ-ΕΕ που πραγματοποιείται σήμερα, Δευτέρα, στην Ουάσινγκτον. Ο Μπαράκ Ομπάμα αναμένεται να υποδεχθεί στον Λευκό Οίκο τον πρόεδρο της ΕΕ Χέρμαν βαν Ρομπάι, τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μπαρόζο και την επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής Κάθριν Άστον. Η σύνοδος πραγματοποιείται εν μέσω των έντονων πιέσεων που ασκούν κατά διαστήματα οι ΗΠΑ στους Ευρωπαίους αξιωματούχους, απαιτώντας τη λήψη δραστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης, που επηρεάζει άμεσα την αμερικανική οικονομία.

Ο κύβος ερρίφθη, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, για την επιβολή του αυστηρού δημοσιονομικού πλαισίου που οραματίζεται το Βερολίνο για την Ευρωζώνη. Η Γερμανία, από κοινού με τη Γαλλία, είναι απολύτως αποφασισμένες να προωθήσουν το νέο σύμφωνο το συντομότερο δυνατό, ακόμα και με ιδιαίτερα δραστικές μεθόδους. Έτσι, μεταξύ των εναλλακτικών λύσεων που εξετάζονται από το Βερολίνο και το Παρίσι είναι να συνυπογράψουν άμεσα τη συμφωνία με 8 έως 10 μέλη της Ευρωζώνης, απειλώντας ουσιαστικά να αφήσουν τους υπόλοιπους που αμφιταλατεύονται βορά στις ορέξεις των αγορών...