ευρωζώνη

Μέχρι τη γειτονική Λετονία ταξίδεψε ο πρόεδρος της Λιθουανίας για να απολαύσουν μαζί με τον Λετονό πρόεδρο από ένα παγωτό, με αφορμή την είσοδο της Λετονίας στην ευρωζώνη. Και, φυσικά, πλήρωσαν με ευρώ.

Η Ισπανία βγήκε επισήμως από το πρόγραμμα αρωγής των τραπεζών της το οποίο της είχε προσφέρει την άνοιξη του 2012 η Ευρωζώνη, ανακοίνωσε το ευρωπαϊκό ταμείο στήριξης (ESM) χαιρετίζοντας μια «εντυπωσιακή επιτυχία». «Το σχέδιο αρωγής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας για την Ισπανία τερματίζεται σήμερα με επιτυχία. Από την έναρξή του [...], ο ESM κατέβαλε 41,3 δισ. ευρώ στην ισπανική κυβέρνηση για την ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού τομέα της. Η Ισπανία δεν θα ζητήσει πρόγραμμα πρόσθετης αρωγής», αναφέρει στην ανακοίνωση ο ESM.

Η Ελλάδα αναμένεται να επιστρέψει σε ρυθμούς ανάπτυξης το 2014, ενώ ευοίωνες προοπτικές για την Ευρωζώνη το 2014 προβλέπουν οι περισσότεροι αναλυτές, παρά τις επιφυλάξεις ορισμένων, εξαιτίας κυρίως του υψηλού χρέους σε κάποια από τα κράτη-μέλη της, σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal, στο οποίο αναφέρεται ότι η Ευρωζώνη «αποδείχθηκε ανθεκτική» στις προκλήσεις του 2013.

Το φάντασμα εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ δεν έχει εξαφανιστεί. Μπορεί να επανέλθει, όχι επειδή η οικονομική της κατάσταση θα χειροτερεύσει, αλλά για το αντίθετο. Θα ήταν πάντως τεράστιο σοκ για τις χρηματαγορές.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Μάριο Ντράγκι δήλωσε σε συνέντευξή του πως υπάρχουν «πολλές ενθαρρυντικές ενδείξεις» στην Ευρωζώνη, την ώρα που ο ομόλογός του της γερμανικής Μπούντεσμπανκ υιοθετούσε ένα σαφώς λιγότερο αισιόδοξο τόνο.

Tο κόστος εκκαθάρισης μιας προβληματικής τράπεζας στην ευρωζώνη θα αναλαμβάνεται αρχικά από τη χώρα στην οποία εδρεύει, ωστόσο σταδιακά, θα συμβάλουν και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη, βάσει πρότασης της ΕΕ που είδε το Reuters. Σε κάθε κράτος-μέλος θα δημιουργηθεί ειδικό ταμείο για την εκκαθάριση τραπεζών, από εισφορά που θα πληρώνουν οι τράπεζες της κάθε χώρας. Τα ταμεία θα συνεργάζονται μεταξύ τους, ενώ μετά από 10 έτη, θα συγχωνευτούν σε ένα: κοινό Ταμείο Εκκαθάρισης Τραπεζών της ευρωζώνης. Πότε θα παρεμβαίνουν τα κράτη και ο ESM.

Η οικονομική δραστηριότητα στην Ευρωζώνη αυξήθηκε τον Δεκέμβριο, αλλά κλιμακώθηκε η αύξηση της ανισότητας στις επιδόσεις μεταξύ των χωρών-μελών της, σύμφωνα με στοιχεία της Markit. Μεγαλύτερη ανησυχία προκαλεί η υποχώρηση της δραστηριότητας στη Γαλλία για δεύτερο συνεχόμενο μήνα, με τον ταχύτερο ρυθμό από τον περασμένο Μάιο. Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Markit χαρακτηρίζει τη Γαλλία ως το νέο «ασθενή της Ευρώπης».

Υποχώρηση κατά 0,7% σημείωσε η απασχόληση στην Ελλάδα το γ' τρίμηνο του 2013 σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat. Η δεύτερη μεγαλύτερη μείωση της απασχόλησης στην ευρωζώνη (μετά τη Εσθονία) καταγράφηκε στην Κύπρο το γ' τρίμηνο 2013 σε σχέση με το δεύτερο, ενώ συνολικά στην ευρωζώνη και την ΕΕ η απασχόληση παρέμεινε αμετάβλητη.

H βιομηχανική παραγωγή παρουσίασε τον Οκτώβριο πτώση κατά 1,1% στην Ευρωζώνη, κατά 0,7% στην «ΕΕ των 28» και κατά 0,9% στην Ελλάδα, δείχνουν στοιχεία της Eurostat που δημοσιοποιήθηκαν την Πέμπτη. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μείωση σε μηνιαία βάση από τον Σεπτέμβριο του 2012.

Μια από τις επικρατούσες απόψεις προκειμένου η Ευρωζώνη να μπορέσει να επανέλθει σε μακροοικονομική ισορροπία, είναι να πραγματοποιηθεί διαρθρωτική αναπροσαρμογή στις οικονομίες με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορέσουν να ανακτήσουν την ανταγωνιστικότητά τους και να μειώσουν τα επίπεδα χρέους τους.

Με αργούς ρυθμούς συνεχίζεται η ανάπτυξη στην ευρωζώνη το τρίτο τρίμηνο του 2013, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat που δόθηκαν την Τετάρτη στη δημοσιότητα. Το τρίτο τρίμηνο του 2013, σε σχέση με το προηγούμενο, το ΑΕΠ στην ευρωζώνη σημείωσε οριακή αύξηση κατά 0,1% και στην «ΕΕ των 28» κατά 0,2%.

Αύξηση κατά 2,8% -η μεγαλύτερη στην Ευρωζώνη- σημειώθηκε στο εργασιακό κόστος στην Γερμανία κατά το 2012, καθώς και κατά το α΄ εξάμηνο του 2013, σύμφωνα με το Ινστιτούτο ΙΜΚ. Το ίδιο διάστημα στις χώρες της ευρωζώνης η αύξηση ήταν 2,2%, ενώ στην Ελλάδα και στην Ισπανία έχει σημειωθεί μείωση το 2012, κατά 5,8% και 4,9% αντίστοιχα. Τα στοιχεία αυτά δίνουν τροφή στη συζήτηση για το εάν αύξηση μισθών στη Γερμανία θα είχε ευεργετική επίδραση στην εσωτερική αγορά, αλλά και σε όλη την ευρωζώνη, με τις απόψεις των ειδικών να διίστανται.

Η Ελλάδα αξίζει τον σεβασμό για τις επιτυχίες της. Σε αντίθεση με τις προβλέψεις, η ευρωζώνη δεν κατέρρευσε, υπογραμμίζει σε άρθρο του στην Süddeutsche Zeitung ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Β. Σόιμπλε.

Οριακά υποχώρησε τον Οκτώβριο η ανεργία στην ευρωζώνη φτάνοντας στο 12,1% από 12,2% τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο πρόκειται για την πρώτη μείωση του δείκτη από τον Φεβρουάριο του 2011, εξέλιξη που για πολλούς δικαιώνει την ασκούμενη πολιτική από την ΕΚΤ. Στην «ΕΕ των 28» η ανεργία παρέμεινε σταθερή στο 10,9%. Τη θλιβερή πρωτιά στην ΕΕ σε ό,τι αφορά την ανεργία εξακολουθεί να έχει η Ελλάδα.

Ενδείξεις ότι η νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αποδίδει καρπούς προκύπτουν από τις ανακοινώσεις στις οποίες προχώρησε την Παρασκευή η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat) για την εξέλιξη της ανεργίας και του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη.

Πτώση 1,4% κατέγραψε τον Οκτώβριο ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης του δείκτη κυκλοφορίας χρήματος (M3) στη ζώνη του ευρώ, έναντι υποχώρησης 2,1% τον Σεπτέμβριο και 2,3% τον Αύγουστο.

Ύφεση 1% και έλλειμμα 3,5% του ΑΕΠ προβλέπει για την Ελλάδα ο «Economist», εκτιμώντας ότι η χώρα θα χρειαστεί και νέα βοήθεια. Μάλιστα για το βρετανικό περιοδικό η πιθανότητα αποχώρησης από την ευρωζώνη δεν φαίνεται να έχει εξαλειφθεί, αφού σε σχόλιο του για το χρέος εκτιμά ότι η διαπραγμάτευση του ελληνικού χρέους και των σχετικών όρων θα διαρκέσει όλο το πρώτο ήμισυ του έτους και «θα καταλήξει σε ικανοποιητική υποστήριξη, ώστε να προληφθεί χαλάρωση και αποχώρηση από την Ευρωζώνη».

Το 1ο ετήσιο συνέδριο του Παρατηρητηρίου για την Κρίση -μία πρωτοβουλία του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ)- πραγματοποιείται την Παρασκευή 13 Δεκεμβρίου με θέμα: «Μετά τη λιτότητα: Πολιτική και Πολιτικές για την κρίση στην Ελλάδα και την Ευρωζώνη». Στόχος του συνεδρίου είναι η αποτίμηση της αντιμετώπισης της κρίσης στην Ευρωζώνη και την Ελλάδα και η διατύπωση νέων προτάσεων πολιτικής.

Πρόταση χορήγησης χαμηλότοκων δανείων προς κράτη-μέλη, με αντάλλαγμα τη δέσμευσή τους για εφαρμογή συγκεκριμένων και συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων αναμένεται να συζητηθεί στις Βρυξέλλες την ερχόμενη Τετάρτη, εν όψει της Συνόδου Κορυφής του Δεκεμβρίου. Η συζήτηση, που βασίζεται σε μία ιδέα της Κομισιόν, αναμένεται να γίνει βάσει εγγράφου που έχει προετοιμάσει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν Βαν Ρομπάι.

Πολύ λίγες ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν μπει σε διαδικασία εκκαθάρισης  τα τελευταία χρόνια, δήλωσε ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (EBA) Αντρέα Ένρια σε συνέντευξή του που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα. Όπως δήλωσε ο κ. Ένρια στη γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung, οι εθνικές κυβερνήσεις έχουν την τάση να θέλουν να κρατούν τις τράπεζες λειτουργικές και όχι να τις αφήνουν να αποτύχουν, κάτι που επιβραδύνει τη διαδικασία της αποκατάστασης του τραπεζικού τομέα.

Τον Οκτώβριο, το μέσο ποσοστό πληθωρισμού στην Ευρωζώνη υποχώρησε στο 0,7%, έναντι 1,1% τον Σεπτέμβριο, και στην ΕΕ στο 0,9% από 1,3%, επιβεβαίωσε η Eurostat. To χαμηλότερο πληθωρισμό (-1,9%) στην ΕΕ κατέγραψε η Ελλάδα. Ένα χρόνο πριν, τον Οκτώβριο του 2012, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα ήταν 0,9%, στην ευρωζώνη 1,6% και στην ΕΕ 1,7%.

Με ανακούφιση και ικανοποίηση έγινε δεκτή στην Ευρώπη η «βούλα» που έβαλε το Eurogroup στην αυτόνομη έξοδο Ιρλανδίας και Ισπανίας από τα προγράμματα στήριξης: Τα ΜΜΕ βλέπουν μία σπάνια καλή είδηση γύρω από τις εξελίξεις για την κρίση στην Ευρωζώνη ενώ οι αξιωματούχοι βλέπουν επιβεβαίωση της τακτικής που ακολουθεί η Ευρωζώνη. Την ευφορία ωστόσο δεν συμμερίζονται όλοι, με ορισμένους οικονομολόγους να προειδοποιούν για υπερβάλλουσα αισιοδοξία και να υπενθυμίζουν τη θέση των υπόλοιπων «διασωθέντων» -και δη της Αθήνας.

Οι Bαυαροί του CSU, αδελφού κόμματος της Μέρκελ και εταίρος στις διαβουλεύσεις για το Μεγάλο Συνασπιμό στο Βερολίνο, επιμένουν να υπάρξει πρόβλεψη για δυνατότητα προσωρινής εξόδου από την Ευρωζώνη χωρών που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Σύμφωνα με πληροφορίες γερμανικών ΜΜΕ, το CSU προσέθεσε σχετική ρήτρα στο προτεινόμενο κείμενο συμφωνίας -η οποία προβλέπεται να προστεθεί στα σημεία τριβής με το CDU και SPD.

Για τους κινδύνους που επιφυλάσσει για την μακροπρόθεσμη σταθερότητα η διατήρηση της πολιτικής χαμηλών επιτοκίων εκ μέρους της ΕΚΤ προειδοποίησε ο διοικητής της Bundesbank, Γενς Βάιντμαν, διευκρινίζοντας πάντως ότι η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ για την ευρωζώνη είναι δικαιολογημένη. Ακόμη, τόνισε ότι δεν υπάρχει κόντρα Βορρά-Νότου στην κεντρική ευρωτράπεζα.

Στη σύνδεση του ζητήματος της κάλυψης του δημοσιονομικού κενού του ελληνικού προγράμματος για το 2014 με το θέμα της κάλυψης του χρηματοδοτικού κενού προχωρούν στελέχη της Ευρωζώνης. Από την πλευρά του, ανώτατο στέλεχος του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους τονίζει στο in.gr ότι «οι τροϊκανοί κάνουν ότι δεν πιστεύουν τα νούμερα», σημειώνοντας πως οι προβλέψεις για το 2014 είναι απόλυτα ρεαλιστικές. Στελέχη κοντά στις διαπραγματεύσεις σημειώνουν, επιπλέον, ότι τα νέα πρόσωπα στο κλιμάκιο της Κομισιόν καθυστερούν τις διαδικασίες λόγω απειρίας...