εκτ

Οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης πρέπει να είναι «μπροστά από τις εξελίξεις», τονίζει ο πρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν-Κλοντ Τρισέ, πιέζοντας τους Ευρωπαίους ηγέτες να αναλάβουν άμεσα, αποφασιστική δράση ώστε να σταματήσουν την επέκταση της κρίσης χρέους, μετά την συντονισμένη παρέμβαση που έγινε την Πέμπτη για την ενίσχυση της ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος.

Ο Γιούργκεν Σταρκ, μέλος του Συμβουλίου της ΕΚΤ που έχει υποβάλει την παραίτησή του, ανέφερε πως δεν βλέπει «κανένα λόγο για να αμφιβάλει κανείς πως η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να ξεπληρώσει το χρέος της». Προς το παρόν, σημείωσε, οι παρατηρητές δεν θεωρούν πως το ελληνικό χρέος δεν είναι διαχειρίσιμο. Το «γεράκι» της ΕΚΤ επανέλαβε πάντως την αντίθεσή του στην έκδοση ευρωομολόγων.

Η Βρετανία εξετάζει το ενδεχόμενο να προχωρήσει σε μήνυση κατά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, καθώς θεωρεί πως οι ρυθμίσεις που προωθεί η ΕΚΤ για την εκκαθάριση παραγώγων λειτουργούν εις βάρος των χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων που δραστηριοποιούνται στο έδαφός της. Όπως σημειώνεται η Βρετανία θεωρεί πως η πολιτική της ΕΚΤ μπορεί να αναγκάσει ορισμένους οίκους εκκαθάρισης να μεταφερθούν σε κράτη μέλη της Ευρωζώνης. Εάν τελικά προχωρήσουν οι μηνύσεις θα είναι η πρώτη φορά που ένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης κινείται νομικά κατά της ΕΚΤ.

H Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αυξάνει το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων που δέχεται ως ενέχυρο για την παροχή ρευστότητας κατά 15% και ουσιαστικά οδηγεί τα πιστωτικά ιδρύματα στο μηχανισμό παροχής έκτακτης ενίσχυσης ρευστότητας (Emergency Liquidity Assistance – ELA) της Τράπεζα της Ελλάδος. Το επιτόκιο του ELA συνδέεται με τη διευκόλυνση οριακής χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που είναι 2,25 %, συν μια «ποινή» που αντικατοπτρίζει τη φύση της έκτακτης ενίσχυσης. Έτσι, συνολικά φθάνει στο 3%, ήτοι στα διπλάσια επίπεδα από το βασικό παρεμβατικό επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζα που ανέρχεται στο 1,50%.

Η χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ υποχώρησε κατά 6,7 δις ευρώ στα τέλη Ιουλίου, σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Τα δάνεια σε ευρώ προς τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα σχετιζόμενα με πράξεις νομισματικής πολιτικής διαμορφώθηκαν στα 96,29 δισ. ευρώ τον Ιούλιο από 103,04 δισ. ευρώ στα τέλη Ιουνίου.

Επιτάχυνε ελαφρά το ρυθμό αγοράς ομολόγων της η ΕΚΤ την περασμένη εβδομάδα, αγοράζοντας κρατικά χρεόγραφα αξίας 13,96 δισ. ευρώ σε σχέση με 13,305 δισ. ευρώ το αμέσως προηγούμενο πενθήμερο. Το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων έχει προκαλέσει αντιδράσεις στο εσωτερικό της ΕΚΤ αλλά έντονη κριτική εναντίον της ιδιαίτερα από το Βερολίνο -ενώ μόλις την περασμένη Παρασκευή ο Γιούργκεν Σταρκ, που ήταν αντίθετος στο πρόγραμμα, παραιτήθηκε από την ΕΚΤ επικαλούμενος προσωπικούς λόγους.

Το σύνολο των Ευρωπαίων ηγετών, των Γερμανών περιλαμβανομένων, καλεί την Αθήνα «να θέσει πλήρως σε εφαρμογή τις δεσμεύσεις της», δήλωσε τη Δευτέρα ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ. Αισιόδοξος πως η Ελλάδα θα κάνει «ό,τι είναι απαραίτητο» δηλώνει ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Βίτορ Κονστάνσιο.

Τη διαβεβαίωση ότι δεν προτίθεται να παραιτηθεί από μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας παρέσχε τη Δευτέρα ο πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας της Γερμανίας Γενς Βάιντμαν, σε μια προσπάθεια να καθησυχάσει τις αγορές μετά την αιφνιδιαστική παραίτηση του Γιούργκεν Στάρκ από το ΔΣ της ΕΚΤ. Ο Βάιντμαν, που συγκαταλέγεται στους επικριτές του προγράμματος επαναγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ, δήλωσε ότι «δεν βλέπει κανένα λόγο» να ακολουθήσει το εκτελεστικό μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου Γιούργεν Σταρκ και να παραιτηθεί από την κεντρική τράπεζα.

Η Γερμανία θα προτείνει στους Ευρωπαίους εταίρους της τον υφυπουργό Οικονομικών Γιoργκ Άσμουσεν για να αντικαταστήσει τον Γιούργκεν Σταρκ στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπως δήλωσε το Σάββατο ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Την παραίτηση του επικεφαλής οικονομολόγου της και μέλους του εκτελεστικού συμβουλίου της Γιούργκεν Σταρκ ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, επιβεβαιώνοντας τη σχετική φημολογία. Ο Γερμανός αξιωματούχος επικαλέστηκε προσωπικούς λόγους για την παραίτησή του, την στιγμή όμως που ήταν γνωστή η έντονη εναντίωσή του στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ -και αρκετοί ερμηνεύουν την εξέλιξη ως ένδειξη των «τεράστιων προβλημάτων» στο εσωτερικό της. Τη θέση του, σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες ακόμη πληροφορίες, πρόκειται να αναλάβει ο Γερμανός υφυπουργός Οικονομικών Γιοργκ Άσμουσεν. Σε χαμηλό εξαμήνου το ευρώ μετά την ανακοίνωση.

Το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ είναι ένα προσωρινό μέτρο, τονίζει το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ευρωτράπεζας, Γιούργκεν Σταρκ, προσθέτοντας, παράλληλα, ότι θα συνεχισθεί για όσο διάστημα χρειασθεί. Την ίδια ώρα, παρά τις παρεμβάσεις στη δευτερογενή αγορά, οι αποδόσεις των ιταλικών και ισπανικών ομολόγων κινούνται ανοδικλα, εν όψει και των δημοπρασιών που θα γίνουν την ερχόμενη εβδομάδα.

Αυστηρό μήνυμα στην Αθήνα στέλνει ο επικεφαλής της ΕΚΤ, λέγοντας πως «κάνει την υπόθεση εργασίας ότι η ελληνική κυβέρνηση θα κάνει ό,τι είναι απαραίτητο», την ώρα που αναμένεται η επιστροφή της τρόικας στην ελληνική πρωτεύουσα. Παράλληλα, η ΕΚΤ επανέλαβε τη σημασία της άμεσης και πλήρους εφαρμογής των αποφάσεων της Συνόδου της 21ης Ιουλίου από όλες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις την ώρα που αναθεωρεί προς τα κάτω τις εκτιμήσεις της για ανάπτυξη στην Ευρωζώνη και περιμένει υποχώρηση του πληθωρισμού το 2012.

Παρά τις πιέσεις για μείωση, αμετάβλητο στο 1,5% παραμένει το βασικό επιτόκιο του ευρώ, μετά τη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας την Πέμπτη. Η ΕΚΤ αναθεωρεί επίσης προς τα κάτω τις εκτιμήσεις της για την ανάπτυξη φέτος και το 2012 στην Ευρωζώνη, σημειώνοντας πως η αβεβαιότητα παραμένει υψηλή. Η ΕΚΤ εκτιμά επίσης πως ο πληθωρισμός θα παραμείνει πάνω από τον στόχο του 2% φέτος, αναμένοντας μείωσή του τον επόμενο χρόνο. Ένταση των δημοσιονομικών και δομικών μεταρρυθμίσεων στην Ευρωζώνη και άμεση κύρωση της συμφωνίας της 21ης Ιουλίου ζητά ο Ζαν-ΚΛοντ Τρισέ.

Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η συνεδρίαση του ΔΣ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, καθώς εντείνονται οι πιέσεις προς την ευρωτράπεζα να μειώσει τα επιτόκια, προκειμένου να συμβάλλει στην προσπάθεια για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνης. Η προσοχή θα στραφεί και στις δηλώσεις που θα κάνει ο κ. Τρισέ για την Ελλάδα.

Διαψεύδει η Λευκωσία πως απευθύνθηκε στην ΕΚΤ για παρέμβαση στη δευτερογενή αγορά, έπειτα από με σχετική αναφορά του πρακτορείου Reuters. Ο Κύπριος υπουργός Κίκης Καζαμίας, διευκρινίζει η σχετική ανακοίνωση, «απλά ανέφερε ότι οι διάφορες προσεγγίσεις, μια εκ των οποίων είναι και η πιο πάνω, τυγχάνουν συζήτησης στην ανοικτή ατζέντα» κατά τις θεσμοθετημένες συναντήσεις του με τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ).

Αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων και χορηγήσεων στην ελληνική αγορά καταγράφηκε τον Ιούλιο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος μετά και την αύξηση των επιτοκίων της ΕΚΤ. Στις καταθέσεις, το επιτόκιο για συμφωνημένη διάρκεια έως ένα έτος διαμορφώθηκε στο 4,29% από 4,10% πού ήταν τον Ιούνιο.  Στις χορηγήσεις, το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια (κατηγορία που περιλαμβάνει τα δάνεια μέσω πιστωτικών καρτών, τα ανοικτά δάνεια και τις υπεραναλήψεις από τρεχούμενους λογαριασμούς) παρουσίασε άνοδο, κατά 0,12% και διαμορφώθηκε στο 15,06%.

Η διαθεσιμότητα πιστώσεων από τις τράπεζες προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την οικονομική ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, σύμφωνα με τα συμπεράσματα μελέτης της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών και Προβλέψεων της Eurobank EFG. Οι οικονομολόγοι της τράπεζας εκτιμούν πως μείωση των τραπεζικών χορηγήσεων της τάξης του 5% θα επιδράσει αρνητικά στον πραγματικό ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης κατά περίπου 1,5-2% κατά τα επόμενα δύο χρόνια.

Ο χρόνος για να πάρει η ελληνική κυβέρνηση τις αποφάσεις που απαιτούνται «είναι προφανώς εξαιρετικά σύντομος», διαμηνύει στην Αθήνα ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ, ενώ εντείνονται οι πιέσεις από τους Ευρωπαίους εταίρους για την άμεση προώθηση των διαρθρωτικών αλλαγών και των ιδιωτικοποιήσεων.

Κρατικά ομόλογα αξίας 13,305 δισ. ευρώ -πιθανότατα, ιταλικά στην πλειονότητά τους- αγόρασε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα την περασμένη εβδομάδα, και μετά τις έντονες επικρίσεις από το εσωτερικό της Ευρωζώνης που είχε προκαλέσει η αγορά ισπανικών και ιταλικών ομολόγων στις αρχές Αυγούστου. Ήδη από τότε, η απόφαση για επανέναρξη του προγράμματος ομολόγων είχε ληφθεί παρά την αντίθετη άποψη τεσσάρων μελών του ΔΣ της ΕΚΤ -συμπεριλαμβανομένων των Γερμανών Γενς Βάιντμαν και Γιούργκεν Σταρκ.

Σε ιστορικά υψηλά επίπεδα εκτοξεύτηκαν τα ασφάλιστρα κινδύνου για τα ελληνικά κρατικά ομόλογα την Δευτέρα, ενώ εντείνονται οι ανησυχίες για μετάδοση της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη, για εμπλοκή στην εφαρμογή των αποφάσεων της 21ης Ιουλίου, για την πραγματική κατάσταση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, αλλά και για μια νέα ύφεση στην αμερικανική οικονομία. Το κόστος ασφάλισης για τα ελληνικά κρατικά ομόλογα έναντι αθέτησης πληρωμών (CDS) ξεπέρασε κάποια στιγμή και τις 3.000 μονάδες βάσης.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Ζαν-Κλοντ Τρισέ δήλωσε την Δευτέρα ότι θεωρεί επιτακτική ανάγκη την ενίσχυση της οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωζώνης και την εφαρμογή των αποφάσεων της 21ης Ιουλίου για την Ελλάδα, την ίδια ώρα που οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δείχνουν να μην... βιάζονται ιδιαίτερα.

Υπό την πίεση της ΕΕ και της ΕΚΤ βρίσκεται η Ιταλία για τη λήψη μέτρων λιτότητας και την παρουσίαση ενός αξιόπιστου σχεδίου για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό έως το 2013, καθώς αυτά που έχει παρουσιάσει ο υπουργός Οικονομικών Τζούλιο Τρεμόντι χαρακτηρίζονται πρόχειρα και αποσπασματικά. Από την πλευρά της, η Ρώμη ζητά από την ΕΚΤ να συνεχίσει να αγοράζει ομόλογα της Ιταλίας και από την ΕΕ να συζητήσει το θέμα του ευρωομολόγου.

Αυξάνονται οι φωνές στις αγορές που ζητούν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αρχίζει να μειώνει τα επιτόκια, αντί να συνεχίσει να τα αυξάνει, προκειμένου να μην διολισθήσει ξανά σε ύφεση η ευρωπαϊκή οικονομία και να μην επιδεινωθεί περαιτέρω η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη. 

Η Τράπεζα Πειραιώς έχει κάνει χρήση του έκτακτου μηχανισμού ρευστότητας (Emergency Liquidity Assistance) της Τράπεζας της Ελλάδος, όπως είπε την Τετάρτη ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας Αλέξανδρος Μάνος σε αναλυτές, κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης για τα οικονομικά αποτελέσματα πρώτου εξαμήνου.

Την απόλυτη αναγκαιότητα «πλήρους και έγκαιρης» εφαρμογής των αποφάσεων της Συνόδου Κορυφής του Ιουλίου για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους υπογράμμισε ο επικεφαλής της ΕΚΤ Ζαν-Κλοντ Τρισέ μιλώντας στο Ευρωκοινοβούλιο. Ανάπτυξη με μέτριους ρυθμούς και υψηλή αβεβαιότητα «βλέπει» η Ευρωτράπεζα, η οποία επιβράδυνε την προηγούμενη εβδομάδα το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων. O Τρισέ σημείωσε επίσης πως η ΕΚΤ αναθεωρεί τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό, κάτι που ορισμένοι ως ένδειξη για χαλάρωηση της νομισματικής πολιτικής.