διάγραμμα

Η οικονομική κρίση διαφοροποιείται από κάθε προηγούμενη ως προς το βάθος και την έκτασή της. Ο συνδυασμός αυτών των στοιχείων είχε σημαντικές επιπτώσεις στον τρόπο κατανομής του εισοδήματος και του πλούτου μέσα στην κοινωνία.

Μια από τις επικρατούσες απόψεις προκειμένου η Ευρωζώνη να μπορέσει να επανέλθει σε μακροοικονομική ισορροπία, είναι να πραγματοποιηθεί διαρθρωτική αναπροσαρμογή στις οικονομίες με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορέσουν να ανακτήσουν την ανταγωνιστικότητά τους και να μειώσουν τα επίπεδα χρέους τους.

Όπως φαίνεται στο Διάγραμμα 1 τα συνολικά φορολογικά έσοδα στην Ελληνική οικονομία βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο με το μέσο όρο των ανεπτυγμένων χωρών, ενώ ταυτόχρονα η αποτελεσματικότητα της φορολογικής πολιτικής (ο λόγος της πραγματικής είσπραξης φόρων προς τα επιθυμητά φορολογικά έσοδα) βρίσκεται σε πολύ υψηλό επίπεδο (0,8) και μάλιστα πάνω από το μέσο όρο των ανεπτυγμένων χωρών (0,7).

Στις 16 Μαΐου 2012 στην ανάρτηση με τίτλο « Ο Κρίσιμος Χρόνος» καταλήγαμε ως εξής: «Έτσι συντεταγμένα θα πρέπει να φθάσουμε (με οποιασδήποτε πολιτικής μορφής αλλά ισχυρή κυβέρνηση) στα μέσα του 2013, για να θέσουμε το ζήτημα της επαναδιαπραγμάτευσης». Φαίνεται ότι σήμερα σε αρκετά κέντρα εξουσίας (κυβέρνηση, κλπ.) αισθάνονται ότι το πλήρωμα του χρόνου ενδεχομένως έφτασε για κάτι τέτοιο παρόλο που από πλευράς αντιπολίτευσης υπάρχει σχεδόν απόλυτη σιωπή (μα εάν δε ζητήσουν τώρα την πολιτική ρήξη, πότε θα τη ζητήσουν;). Το πρωτογενές πλεόνασμα διαμορφώνεται, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εμφανίζει βελτίωση, το πρόγραμμα σταθερότητας από πλευράς εισροών ολοκληρώνεται.

Σε περιόδους κρίσης όπου οι επαγγελματικές ευκαιρίες είναι περιορισμένες και η συνολική απασχόληση έχει μειωθεί, η ανάληψη επιχειρηματικής πρωτοβουλίας φαντάζει για πολλούς ως η μόνη λύση για την είσοδό τους στην αγορά εργασίας.

Οι κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας (Ν.Δ.) και του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος (ΠΑ.ΣΟ.Κ.) από τη μεταπολίτευση και έπειτα εναλλασόταν στην εξουσία. Είναι λοιπόν ενδιαφέρον να δούμε συγκριτικά την εξέλιξη του κατά κεφαλήν ΑΕΠ (πλούτος), του ακαθάριστου χρέους της γενικής κυβέρησης (χρέος) και του μοναδιαίου κόστους εργασίας (ανταγωνιστικότητα) κατά τη διακυβέρνηση της Ν.Δ. και του ΠΑ.ΣΟ.Κ., από τη μεταπολίτευση και έπειτα (1974-2012). Ουσιαστικά κρίνουμε τις πολιτικές υποπεριόδους με βάση την εξέλιξη του επιπέδου του κατά κεφαλήν εισοδήματος των Ελλήνων, τη χρηματοδότησή τους με τη μορφή του χρέους και τέλος, την κατάσταση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας

Τον άσχημο κόσμο της απομόχλευσης και της συνακόλουθης ύφεσης συνθέτουν η απομόχλευση του ιδιωτικού τομέα και η απομόχλευση του δημόσιου τομέα. Η απομόχλευση του ιδιωτικού τομέα περιλαμβάνει το ιδιωτικό χρέος των ιδιωτών (κυρίως στεγαστικά) και το χρέος των επιχειρήσεων. Έναντι των «κακών» δανείων οι τράπεζες αναπτύσσουν τις «προβλέψεις». Κάνουν δηλαδή διακράτηση κεφαλαίου συνήθως από τα κέρδη τους για να θωρακίζονται απέναντι στην προοπτική μη αποπληρωμής των δανείων. Εάν οι ζημίες αυξηθούν και δεν μπορούν να απορροφηθούν από τις «προβλέψεις», τότε στο βάθος του δρόμου θα υπάρξει “bail in”.

Πάντοτε η στήλη αυτή υποστήριζε ότι οι πολιτικές αποφάσεις και εξελίξεις έχουν κόστος και μάλιστα οικονομικό μετρήσιμο κόστος. Οι τελευταίες εξελίξεις μας έδωσαν την ευκαιρία να το διαπιστώσουμε με απόλυτα συγκεκριμένο τρόπο.

Επικρατεί η άποψη ότι οι κάτοχοι μεταπτυχιακών τίτλων είναι περισσότεροι από τη ζήτηση στην αγορά εργασίας, ενώ εμφανίζεται έλλειψη εργαζομένων με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο. Όμως, η άποψη αυτή δεν είναι ορθή.

Ο οικονομικός κίνδυνος στην Ελληνική οικονομία έχει μειωθεί σημαντικά. Γι' αυτό και η εξέλιξη των επιτοκίων των Ελληνικών ομολόγων έχει μειωθεί αντίστοιχα (Ιούνιος 2012 – Ιούνιος 2013, βλέπε Διάγραμμα 1). Η έννοια του κινδύνου δεν αφορά μόνο τα ομόλογα του δημοσίου. Αφορά αυτομάτως τα ομόλογα και τις δυνατότητες δανεισμού του ιδιωτικού τομέα και γενικότερα της όλης δραστηριοποίησης της οικονομίας. Ας μην ξεχνάμε ότι στο παρόν σημείο δραστηριότητας της οικονομίας αντιστοιχούν και 1.300.000 άνεργοι! Άρα η τιμή των ομολόγων (άρα και ο κίνδυνος) είναι ένα κρίσιμο μέγεθος για την μετατροπή της στασιμότητας σε ανάπτυξη!

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε πρόσφατη μελέτη της (Φεβρουάριος 2013), που φέρει τον τίτλο «Ευρωπαϊκό Δελτίο για την Επαγγελματική Κινητικότητα», δημοσίευσε μια λίστα με τα πέντε κορυφαία επαγγέλματα ανά χώρα εξετάζοντας τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27 (ΕΕ-27). Η μελέτη θεωρεί «κορυφαία» τα επαγγέλματα που εμφανίζουν τις περισσότερες προσφερόμενες θέσεις εργασίας στο EURES portal.

Ο ανεπτυγμένος κόσμος αντιμετωπίζει στο δημογραφικό πεδίο τρεις προκλήσεις: α) γήρανση του πληθυσμού, β) μετανάστευση και γ) αυξανόμενη αστικοποίηση.

Το Eurogroup στις 26 Νοεμβρίου 2012 θεώρησε ότι η βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας θα πρέπει να επαναπροσεγγιστεί λόγω της απαραίτητης αναθεώρησης των δημοσιονομικών στόχων (επιμήκυνση κ.τ.λ.). Η προσέγγιση αυτή περιλαμβάνει χαμηλότερα επίπεδα χρέους εξομαλύνοντας την τρέχουσα καμπύλη εξέλιξής του. Στόχος του προγράμματος είναι η μείωση του Ελληνικού χρέους στο 175% το 2016, στο 124% το 2020 και αισθητά κάτω από το 110% το 2022.

Αναμφίβολα η διαδικασία διόρθωσης σοβαρών ανισορροπιών, που είναι απόρροια της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης, έχει ξεκινήσει. Η Ευρωζώνη φαίνεται πλέον να συγκλίνει σε μια κοινή πορεία, παρά την όποια διαφοροποίηση υπήρχε μέχρι τώρα μεταξύ των χωρών του «πυρήνα» και της «περιφέρειας». Παρατηρώντας την εξέλιξη τριών μακροοικονομικών δεικτών (ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, μοναδιαίο κόστος εργασίας, δημοσιονομικά ελλείμματα) στην Ευρωζώνη για το χρονικό διάστημα 2007-2013 διαπιστώνουμε τη σύγκλιση αυτή.

Οι Ιρανοί πυρηνικοί επιστήμονες σχεδιάζουν ατομική βόμβα με ισχύ πάνω από τρεις φορές μεγαλύτερη από αυτήν της Χιροσίμα και έχουν μάλιστα κάνει προσομοιώσεις σε υπολογιστή, όπως αποκαλύπτει διάγραμμα που έχει στην κατοχή του το Associated Press. Το διάγραμμα καταγράφει την απόδοση μιας ατομικής βόμβας 50 κιλοτόνων, σημαντικά μεγαλύτερηε από αυτήν της Χιροσίμα που ήταν περίπου 15 κιλοτόνων. Η (υποθετική) ιρανική βόμβα έχει με την σειρά της δεκάδες ή και εκατοντάδες μικρότερη ισχύ από μία ατομική βόμβα που έχουν οι μεγάλες δυνάμεις.

Η πιθανότητα πτώχευσης των Ελληνικών ομολόγων μετά τις εκλογές του Ιουνίου 2012 μειώνεται συνεχώς. Εξακολουθούμε να είμαστε η πλέον επικίνδυνη χώρα στον ανεπτυγμένο κόσμο, αλλά όπως διαπιστώνεται και στο Διάγραμμα το κόστος των δεκαετών ομολόγων έχει μειωθεί σημαντικά.

Το Μοναδιαίο Κόστος Εργασίας εκφράζει το κόστος εργασίας που απαιτείται για την παραγωγή μίας νομισματικής μονάδας (€1) ΑΕΠ και υπολογίζεται ως λόγος δύο παραγόντων: Τον αριθμητή του κλάσματος αποτελεί το μέσο εργασιακό κόστος (συνολική αμοιβή εργασίας προς τον αριθμό εργαζομένων), ενώ τον παρονομαστή αποτελεί το παραγόμενο προϊόν ανά απασχολούμενο (εργαζόμενοι με σχέση εξαρτημένης εργασίας ή αυτοαπασχολούμενοι).

Εδώ και δύο δεκαετίες περίπου υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις σε παγκόσμιο επίπεδο ότι η συμμετοχή της εργασίας (εκτός του αγροτικού τομέα) στο διανεμόμενο προϊόν βαίνει μειούμενη σε όφελος της αμοιβής του κεφαλαίου. Αυτό, μάλιστα, συμβαίνει στο πλαίσιο μιας μακροχρόνιας (περισσότερο από έναν αιώνα) πτωτικής πορείας της συμμετοχής της αμοιβής εργασίας. Βασικές γενεσιουργές αιτίες είναι η αύξηση […]

Σε προηγούμενες αναρτήσεις καταλήξαμε ότι η επίκληση της Ουτοπίας της Πτώχευσης αλλά και η Ουτοπία της Έξωθεν Λύτρωσης είναι αδιέξοδες πολιτικές. Μήπως, όμως, αδιέξοδη είναι και η στήριξη στις δικές μας αποφάσεις και δυνάμεις; Μήπως είμαστε εγκλωβισμένοι σ’ ένα τρένο ευρωδιάσωσης που δεν μπορούμε να στρέψουμε προς μια αναπτυξιακή πορεία;

Πώς βλέπουν οι Έλληνες τα προσωπικά τους οικονομικά σε σύγκριση με την πορεία της ελληνικής οικονομίας μέσα στην κρίση; Αυτό είναι ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον ερώτημα για μία σειρά από λόγους

Μόλις λίγες ημέρες πριν, το Credit Management Association (CMA, ένας σημαντικός ανεξάρτητος διεθνής οργανισμός) δημοσίευσε το δελτίο (Global Sovereign Credit Risk Report - 2nd Quarter 2012) που εκδίδει με την πιθανότητα πτώχευσης των εθνικών οικονομιών στο τελευταίο τρίμηνο (30 Μαρτίου – 29 Ιουνίου 2012), περίοδος η οποία συμπεριλαμβάνει την Ελληνική εκλογική περίοδο. Μάλιστα στο προηγούμενο τριμηνιαίο δελτίο δεν είχε συμπεριληφθεί καθόλου η Ελλάδα με την αιτιολογία ότι αφορούσε σε περίοδο μετά από αθέτηση πληρωμών για την Ελληνική οικονομία.

Η ευρωπαϊκή οικονομία εισέρχεται σε υφεσιακή περίοδο. Η εξέλιξη του Purchasing
  Managers' Index, δηλαδή του δείκτη που εκφράζει τις προσδοκίες των επιχειρήσεων
  για την οικονομική τους δραστηριότητα, ο οποίος έχει εξάμηνη προβλεπτικότητα,
  δείχνει ότι ενδεχομένως το 2012 η ύφεση να είναι αξιόλογη.

Η Ευρωζώνη βρίσκεται αντιμέτωπη με το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας από το 1999. Όλη η Ευρώπη; Όχι! Αφορά όλους τους Ευρωπαίους; Όχι! Η ανεργία είναι συγκεντρωμένη στους νέους! Μάλιστα, στην ΕΕ η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας για νέους κάτω των 25 ετών (50,4%)!

Το Μοναδιαίο Κόστος Εργασίας εκφράζει το κόστος εργασίας που απαιτείται για την παραγωγή μίας νομισματικής μονάδας (€1) ΑΕΠ και υπολογίζεται ως λόγος δύο παραγόντων: Τον αριθμητή του κλάσματος αποτελεί το μέσο εργασιακό κόστος (συνολική αμοιβή εργασίας προς τον αριθμό εργαζομένων), ενώ τον παρονομαστή αποτελεί το παραγόμενο προϊόν ανά απασχολούμενο (εργαζόμενοι με σχέση εξαρτημένης εργασίας ή αυτοαπασχολούμενοι).

Οι διαφορές σε ανταγωνιστικότητα μεταξύ των οικονομιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (και ειδικότερα μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης) αποτελούν καθοριστικό δείκτη για τις προοπτικές κάθε οικονομίας.