αρκτική

Το φετινό καλοκαίρι ήταν δραματικό για την Αρκτική, μια περιοχή όπου η κλιματική αλλαγή είναι δύο φορές ταχύτερη από ό,τι στον υπόλοιπο πλανήτη, επιβεβαιώνουν την Παρασκευή επίσημες αμερικανικά δεδομένα: Φέτος καταγράφηκε η δεύτερη μεγαλύτερη μείωση της επιφάνειας των πάγων από τότε που άρχισαν οι μετρήσεις το 1979.

Η έκταση του καλύμματος πάγου στην Αρκτική έφτασε την περασμένη εβδομάδα στα χαμηλότερα επίπεδα από την αρχή των δορυφορικών μετρήσεων το 1972, ανακοίνωσαν ερευνητές στη Γερμανία. Πολλοί επιστήμονες ανησυχούν πλέον ότι ο Αρκτικός Ωκεανός θα μένει χωρίς πάγο τα καλοκαίρια και η περιοχή του Βόρειου Πόλου θα μετατρέπεται σε απέραντη θάλασσα.

Η κρατική ρωσική εταιρεία Rosneft κατέληξε σε συμφωνία με την αμερικανική ExxonMobil για την εκμετάλλευση υπεράκτιων πετρελαϊκών πεδίων στη ρωσική αρκτική, καθώς και στον πολύπαθο Κόλπο του Μεξικού. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν έκανε λόγο για «στρατηγική συνεργασία» και εκτίμησε το συνολικό ύψος των επενδύσεων στα 500 δισ. δολάρια.

Η κυβέρνηση της Δανίας παρουσίασε την «Αρκτική Στρατηγική» της για την επόμενη δεκαετία, επιβεβαιώνοντας ότι σκοπεύει να διεκδικήσει κυριαρχικά δικαιώματα στον πλούσιο βυθό της περιοχής -μεταξύ άλλων και στον πυθμένα κάτω από τον Βόρειο Πόλο. Η διεκδίκηση αυτή αναμένεται τώρα να φέρει την Κοπεγχάγη σε πορεία σύγκρουσης με τις τέσσερις άλλες χώρες που προβάλλουν ανάλογους ισχυρισμούς: ΗΠΑ, Ρωσία, Καναδάς και Νορβηγία.

Έπειτα από μια απουσία 11.000 ετών, οι μεγάλες πυρκαγιές επιστρέφουν στην τούνδρα της Αρκτικής και απειλούν να επιδεινώσουν την κλιματική αλλαγή: η πρωτοφανής φωτιά στην Αλάσκα το 2007 απελευθέρωσε όλο τον άνθρακα που είχε δεσμευτεί στα εδάφη της περιοχής εδώ και μισό αιώνα, προειδοποιεί μελέτη στο Nature.

Η Ρωσία ετοιμάζεται να ζητήσει την επέκταση της υφαλοκρηπίδας της, οι ΗΠΑ στέλνουν πυρηνικά υποβρύχια να περιπολούν, η Νορβηγία μετακινεί τη στρατιωτική βάση της προς τα βόρεια, ενώ ο Καναδάς παρακολουθεί με προσοχή: η περιοχή της Αρκτικής, όπου πιστεύεται ότι κρύβεται το ένα τέταρτο των ανεκμετάλλευτων υδρογονανθράκων, γίνεται το νέο μήλο της έριδας καθώς οι πάγοι λιώνουν.

Η δανέζικη αστυνομία συνέλαβε το Σάββατο 18 μέλη της Greenpeace που επιχείρησαν να ανέβουν σε εξέδρα άντλησης πετρελαίου στα ανοιχτά της Γροιλανδίας σε μία προσπάθεια να διαμαρτυρηθούν για την άντληση πετρελαίου από την Αρκτική.

Μόνο οι πολικές αρκούδες και οι λιγοστοί άνθρωποι που ζουν στην Αρκτική θα μπορέσουν να θαυμάσουν την επόμενη μερική έκλειψη Ηλίου, η οποία θα συμβεί κυριολεκτικά στη μέση της νύχτας, και μάλιστα θα τελειώσει πριν καν ξεκινήσει. Μια εξίσου παράξενη ηλιακή έκλειψη θα συμβεί ένα μήνα αργότερα, ενώ στο μεσοδιάστημα θα υπάρξει και μια ολική έκλειψη Σελήνης.

Αντιμέτωπη με τη Greenpeace βρέθηκε η σκοτσέζικη εταιρεία Cairn Energy, η πρώτη που έλαβε άδεια για εξερευνητικές υπεράκτιες γεωτρήσεις στην περιοχή της Γροιλανδίας. Τρεις ακτιβιστές της οργάνωσης σκαρφάλωσαν στην πλωτή εξέδρα της εταιρείας, διαμαρτυρόμενοι για την επέλαση της πετρελαϊκής βιομηχανίας στην ευαίσθητη Αρκτική.

To εφιαλτικό σενάριο που παρουσίαζε η ταινία Μετά την Επόμενη Μέρα θα μπορούσε δυνητικά να γίνει πραγματικότητα: Επιστήμονες που μελετούν το λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική ανησυχούν ότι το γλυκό νερό μπορεί να διαταράξει το Ρεύμα του Κόλπου που κρατά ζεστή τη Βόρεια Ευρώπη. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η εισροή ψυχρού νερού στον Αρκτικό Ωκεανό έχει αυξηθεί κατά 20%.

Ο αποτεφρωμένος σκελετός ενός βρέφους τριών ετών, ηλικίας 11.500 ετών, είναι τα αρχαιότερα λείψανα που έχουν βρεθεί ως σήμερα στην αμερικανική Αρκτική, αναφέρουν ανθρωπολόγοι στο περιοδικό Science. Τα ευρήματα ίσως προσφέρουν νέα στοιχεία για τους Ασιάτες πρωτοπόρους που έφτασαν στη Βόρειο Αμερική από τη Σιβηρία.

Παρά το πρόσφατο, καταστροφικό ατύχημα στον Κόλπο του Μεξικού, η BP εξασφάλισε νέο συμβόλαιο για πετρελαϊκές επιχειρήσεις σε μια θαλάσσια περιοχή της Αρκτικής στο μέγεθος της Ελλάδας. Τα κοιτάσματα βέβαια υπάρχουν, ωστόσο η εκμετάλλευσή τους είναι δύσκολη και επικίνδυνη.

Η περσινή χρονιά ισοφάρισε το 2005 ως το θερμότερο έτος  από τότε που άρχισαν οι επίσημες μετρήσεις της θερμοκρασίας τον 19ο αιώνα, ανακοίνωσε η αρμόδια κυβερνητική υπηρεσία των ΗΠΑ. Οι πρωτοφανείς πυρκαγιές στη Ρωσία φαίνονται να συνδέονται με το Ρεύμα του Κόλπου, ενώ ο ζεστός ευρωπαϊκός χειμώνας δεν αποκλείεται να σχετίζεται με τη συρρίκνωση των πάγων στην Αρκτική.

Σύνοδος για την εκμετάλλευση μεταλλευμάτων στον Αρκτικό Ωκεανό ξεκίνησε την Τετάρτη στη Μόσχα. Οι περίπου 300 συμμετέχοντες θα προσπαθήσουν να ορίσουν πεδία συνεργασίας, αλλά θα επιχειρήσουν να προωθήσουν τις απαιτήσεις τους στους πόρους της Αρκτικής.

Η Καναδική Υπηρεσία Διαστήματος εγκαινίασε ένα διαδικτυακό παρατηρητήριο που μεταδίδει ζωντανά το φαντασμαγορικό βόρειο σέλας στην Αρκτική.  Το θέαμα θα γίνεται όλο και πιο εντυπωσιακό μέχρι το 2013, οπότε η ηλιακή δραστηριότητα θα φτάσει στο απόγειο του 11ετούς κύκλου της.

Η βρετανική British Petroleum ακύρωσε τα σχέδια για γεωτρήσεις στην Αρκτική, όπου έχει ήδη ξεκινήσει διεθνής κούρσα για την αναζήτηση ορυκτών καυσίμων, καθώς το Λονδίνο εκτιμά ότι κάτι τέτοιο θα ήταν «πολιτική τρέλα» μετά την καταστροφή στον Κόλπο του Μεξικού.

Το νησί Μπάφιν του Καναδά δεν είναι ιδιαίτερα παλιό από γεωλογική άποψη, σχηματίστηκε όμως από υλικά που ανέβλυσαν από βάθος 2.900 χιλιομέτρων και πρέπει να έχουν σχεδόν την ίδια ηλικία με τη Γη, γύρω στα 4,5 δισ. χρόνια, δείχνει μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature.

Μεγάλες ποσότητες μεθανίου, ενός ισχυρού αερίου του θερμοκηπίου, αναβλύζουν με τη μορφή φυσσαλίδων από τον πυθμένα της Αρκτικής, προειδοποιεί μελέτη στο περιοδικό Science -αν η διαρροή ενταθεί, η παγκόσμια θέρμανση θα επιδεινωθεί σημαντικά.