απομόχλευσης

Η διαδικασία της απομόχλευσης (Τραπεζικό Ενεργητικό/Παθητικό ως προς το ΑΕΠ) στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της ευρωζώνης έχει ξεκινήσει, με αποτέλεσμα την μειωμένη χρηματοδότηση προς την οικονομική δραστηριότητα.

Να συνεχίσουν τη διόρθωση των ισολογισμών τους και τη διαδικασία απομόχλευσης τους προτρέπει τις διοικήσεις των ευρωπαϊκών τραπεζών η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (EBA) στην εξαμηνιαία έκθεσή της για τους κινδύνους και τις ευπάθειες του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα.

Συνέχιση της απομόχλευσης των ισολογισμών των ευρωπαϊκών τραπεζών εκτιμά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, εξέλιξη που μερικώς συνδέει με τον ποιοτικό έλεγχο των περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών (AQR) από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Στο διάστημα Μάιου 2012 – Δεκεμβρίου 2013 οι λογιστικές καταστάσεις των τραπεζών της ζώνης του ευρώ έχουν συρρικνωθεί κατά περίπου 13%, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει πως οι στόχοι έχουν επιτευχθεί πλήρως.

Αρκετοί αναγνώστες μου εξεπλάγησαν από τη σφοδρότητα των μέτρων που πρότεινα στο προηγούμενο σημείωμά μου (επιλεκτικό χάρισμα χρεών και διευκόλυνση απομόχλευσης). Όμως οι προτάσεις διαμορφώθηκαν με βάση ότι έχω πλήρη συνείδηση των επερχόμενων δυσμενών συνεπειών, έτσι ώστε να κρίνω ότι είναι απαραίτητο να υπάρξει άμεση αντίδραση πολιτικής ακόμα και με μέτρα πέρα από τα καθιερωμένα (non conventional).

Τον άσχημο κόσμο της απομόχλευσης και της συνακόλουθης ύφεσης συνθέτουν η απομόχλευση του ιδιωτικού τομέα και η απομόχλευση του δημόσιου τομέα. Η απομόχλευση του ιδιωτικού τομέα περιλαμβάνει το ιδιωτικό χρέος των ιδιωτών (κυρίως στεγαστικά) και το χρέος των επιχειρήσεων. Έναντι των «κακών» δανείων οι τράπεζες αναπτύσσουν τις «προβλέψεις». Κάνουν δηλαδή διακράτηση κεφαλαίου συνήθως από τα κέρδη τους για να θωρακίζονται απέναντι στην προοπτική μη αποπληρωμής των δανείων. Εάν οι ζημίες αυξηθούν και δεν μπορούν να απορροφηθούν από τις «προβλέψεις», τότε στο βάθος του δρόμου θα υπάρξει “bail in”.

Τον κίνδυνο οι ευρωπαϊκές τράπεζες να αναγκαστούν να πουλήσουν στοιχεία συνολικής αξίας 3,8 τρισ. ευρώ εξαιτίας της κρίσης και να μειώσουν αρκετά το δανεισμό σε κράτη ιδιαίτερα της περιφέρειας διαπιστώνει το ΔΝΤ εάν δεν ληφθούν πολιτικά μέτρα σταθεροποίησης του οικονομικού συστήματος. Τα ιδρύματα της Ευρωζώνης θα πρέπει να βρουν τη «σωστή ισορροπία» ώστε να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια και τους ισολογισμούς τους, αποφεύγοντας όμως μεγάλης έκτασης μείωση της δανειοδότησης στον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα.