αλιέντε

Εικοσι οκτώ ολόκληρα χρόνια πριν την αποφράδα ημέρα της επίθεσης στους Δίδυμους Πύργους της Νέας Υόρκης, υπήρξε μια άλλη «11η Σεπτεμβρίου», μια ημέρα που επρόκειτο να μείνει στην παγκόσμια ιστορία. Στις 11 Σεπτεμβρίου 1973, στη Χιλή ένα αναμενόμενο στρατιωτικό πραξικόπημα, με επικεφαλής τον στρατηγό Πινοσέτ, ανέτρεψε τον νόμιμο πρόεδρο της χώρας Σαλβαδόρ Αλιέντε, ο οποίος […]

Στα βιβλία της Ιζαμπέλ Αλιέντε οι γυναίκες είναι δυνατές, οι ζωντανοί ζουν μαζί με άκακα φαντάσματα και η ζωή είναι μια σειρά τραγικών συμπτώσεων όπως άλλωστε ήταν και η δική της. Από τη Λουκία Λυκίδη

...

Σε μια πρωτοφανή για τα δεδομένα της Χιλής κίνηση προχώρησε η κυβέρνηση της χώρας, στην 41η επέτειο της ανατροπής του Σαλβαδόρ Αλιέντε από τον Πινοτσέτ. Η Μισέλ Μπατσελέτ ανακοίνωσε ότι θα προωθήσει νομοσχέδιο, με αναδρομική ισχύ, που θα ακυρώνει το νόμο περί αμνηστίας του 1978 με τον οποίο ουσιαστικά παρέμεναν έως σήμερα ατιμώρητοι οι πραξικοπηματίες.

Η 11η Σεπτεμβρίου αποτελεί μέρα μνήμης για τους πολίτες της Χιλής, αφού εκείνη την ημέρα του 1973 οι Ένοπλες Δυνάμεις υπό τον Αουγκούστο Πινοτσέτ ανέτρεψαν τον δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο Σαλβαδόρ Αλιέντε. Οι φετινοί εορτασμοί βρίσκουν την Μισέλ Μπατσελέτ στην προεδρία και το ΚΚ της χώρας να στηρίζει την κυβέρνησή της. Συμπίπτουν όμως και με το σοκ που υπέστη η χώρα από την βομβιστική επίθεση με τραυματίες σε σταθμό του μετρό.

Την προεδρία της Χιλής αναλαμβάνει την Τρίτη η Μισέλ Μπατσελέτ σε μια τελετή που θα λάβει χώρα στο Βαλπαραΐσο, παρουσία των περισσότερων ηγετών της Νοτίου και Κεντρικής Αμερικής. Η τελετή είναι γεμάτη συμβολισμούς, καθώς την «προεδρική κορδέλα» θα περάσει στην πρόεδρο η επικεφαλής της Γερουσίας, Ισαβέλ Αλιέντε, κόρη του προέδρου που ανέτρεψε ο Πινοτσέτ το 1973.

Στις κάλπες προσέρχονται την Κυριακή οι πολίτες της Χιλής για την ανάδειξη του νέου προέδρου. Την είσοδο στο ιστορικό προεδρικό μέγαρο της Λα Μονέδα διεκδικούν αρκετοί υποψήφιοι, όμως το προβάδισμα στη μάχη έχουν δύο κυρίες, η εξής μία: η τέως πρόεδρος Μισέλ Μπατσελέτ. Υπάρχει όμως και μία ακόμα είδηση: για πρώτη φορά από την ανατροπή του Αλιέντε, το 1973, το ΚΚ της χώρας μελετά το ενδεχόμενο να επιστρέψει στην κυβέρνηση.

Ιδιαίτερα δημοφιλές αποδεικνύεται το αφιέρωμα στον σκηνοθέτη Πατρίσιο Γκουσμάν από τη Χιλή, το οποίο πραγματοποιείται στο πλαίσιο του 15ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Με αφορμή το έργο του πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη ανοιχτή συζήτηση με τίτλο «Από τη μάχη της Χιλής στην Ευρώπη της κρίσης: Λάθη, διδάγματα και ελπίδες».

«Είμαστε ποιητές που προσπαθούν να βρουν στο χρόνο και τον τόπο, αληθινά αποτυπώματα των ανθρώπων». Η φράση ανήκει στον Πατρίσιο Γκουσμάν, έναν σπουδαίο ντοκιμαντερίστα, στο έργο του οποίου πραγματοποιεί αφιέρωμα το 15ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Ο χιλιανός σκηνοθέτης θα δώσει το παρών στη διοργάνωση για να μοιραστεί τις ταινίες του με το κοινό. Το Φεστιβάλ διεξάγεται από τις 15 έως τις 24 Μαρτίου.

Η Μάγια Φερνάντες είναι εγγονή του Σαλβαδόρ Αλιέντε. Έκανε το ντεμπούτο της στην πολιτική σκηνή της Χιλής και κατάφερε να εκλεγεί δήμαρχος της πόλης  Νιουνιόα, έστω και με μικρή διαφορά. Τον παππού της δεν τον θυμάται γιατί το 1973, όταν ο Πινοτσέτ τον ανέτρεψε, ήταν βρέφος. «Στην κοινωνία το όραμά του είναι ζωντανό. Όχι όμως και στα κόμματα» λέει. Μεγάλωσε στην Κούβα για την οποία σήμερα εκτιμά ότι «χρειάζεται μια αλλαγή».

Πρωτοφανής ήταν η ήττα των κεντροδεξιών υποψηφίων στις δημοτικές εκλογές της Χιλής, ήττα που μεταφράστηκε σε προσωπική πολιτική απώλεια για τον δεξιό πρόεδρο Σεμπαστιάν Πινιέρα.     Γυναίκες υποψήφιοι της κεντροαριστεράς -μεταξύ αυτών και εγγονή του Σαλβαδόρ Αλιέντε- κέρδισαν βετεράνους πολιτικούς με δεκαετίες στην τοπική αυτοδιοίκηση. Η ουσία όμως είναι διαφορετική: κέρδισαν όχι απλά εκμεταλλευόμενες τη δυσαρέσκεια στις πολιτικές του προέδρου, αλλά γιατί εφάρμοσαν ένα διαφορετικό μοντέλο προεκλογικής εκστρατείας.

Τριάντα εννέα χρόνια από την αυτοκτονία του προέδρου της Χιλής, Σαλβαδόρ Αλιέντε, μέσα στο Προεδρικό Μέγαρο και ενώ ήταν σε εξέλιξη το πραξικόπημα που ανέτρεψε την κυβέρνησή του, συμπληρώθηκαν την Τρίτη. Ακριβώς στην 39ή επέτειο, οι δικαστικές Αρχές της Χιλής έκλεισαν οριστικά την έρευνα για το θάνατο του πρώτου εκλεγμένου μαρξιστή προέδρου της Χιλής, καταλήγοντας επίσημα στο συμπέρασμα ότι ο ίδιος έθεσε τέλος στη ζωή του με ένα αυτόματο ΑΚ-47, δώρο του Φιντέλ Κάστρο...

Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Χιλής ζήτησε την εκταφή της σορού του ποιητή Πάμπλο Νερούδα, προκειμένου να εξετάσει τις φήμες που αναφέρουν ότι ενδέχεται να τον δηλητηρίασαν. Σύμφωνα με τον οδηγό του Π.Νερούδα, στον ποιητή χορηγήθηκε ένεση που δεν αποκλείεται να οδήγησε στον θάνατό του από καρδιακή προσβολή. Την απόφαση για την εκταφή θα λάβει ο δικαστής που είχε εγκρίνει και την εκταφή του πρώην προέδρου, Σαλβαδόρ Αλιέντε.

Η Χιλή έχει έκταση 756.950 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό 16,1 εκατομμύρια. Η Χιλή είναι από τις λίγες χώρες της Νοτίου Αμερικής που έμεινε μακριά από συνεχόμενα στρατιωτικά πραξικοπήματα και μεταβατικές κυβερνήσεις. Ήδη, από τις αρχές του 20ού αιώνα είχε Σύνταγμα στο οποίο γινόταν διαχωρισμός Κράτους – Εκκλησίας και ενισχυμένες εξουσίες για τον πρόεδρο. Το 1970 […]

Χιλιανοί ιατροδικαστές επιβεβαίωσαν ότι ο πρόεδρος της Χιλής Σαλβαδόρ Αλιέντε αυτοκτόνησε την ημέρα που εκδηλώθηκε το πραξικόπημα εναντίον του, στις 11 Σεπτεμβρίου 1973. «Το συμπέρασμα είναι το ίδιο με αυτό (που υποστήριζε) η οικογένεια: ο πρόεδρος Αλιέντε, στις 11 Σεπτεμβρίου 1973 αποφάσισε να αυτοκτονήσει αντί να ταπεινωθεί ή να υποστεί οτιδήποτε άλλο» είπε η κόρη του, Ιζαμπέλ.

Στην εκταφή της σορού του πρώην προέδρου της Χιλής Σαλβαντόρ Αλιέντε προχώρησαν τη Δευτέρα οι Αρχές, στο πλαίσιο δικαστικής έρευνας για να διαπιστωθεί αν αυτοκτόνησε ή δολοφονήθηκε την ημέρα του πραξικοπήματος της 11ης Σεπτεμβρίου 1973.

Η δικαιοσύνη στη Χιλή διέταξε την εκταφή του πρώην προέδρου, Σαλβαδόρ Αλιέντε, στο πλαίσιο έρευνας που διεξάγεται για να ερευνηθεί εάν αυτοκτόνησε ή δολοφονήθηκε στη διάρκεια του πραξικοπήματος της 11ης Σεπτεμβρίου 1973.

Τις συνθήκες θανάτου του Σαλβαδόρ Αλιέντε πρόκειται να ερευνήσει για πρώτη φορά στα χρονικά η Δικαιοσύνη της Χιλής. Ο πρώην πρόεδρος της χώρας πέθανε στη διάρκεια του στρατιωτικού πραξικοπήματος, του οποίου ηγείτο ο μετέπειτα δικτάτορας Αουγκούστο Πινοτσέτ, στις 11 Σεπτεμβρίου του 1973.

Με το Βραβείο Λογοτεχνίας της Χιλής τιμήθηκε η Ισαμπέλ Αλιέντε, παρά τον έντονο διάλογο που προηγήθηκε μεταξύ των υποστηρικτών του έργου της και όσων τη χαρακτηρίζουν «δημιουργό εμπορικών βιβλίων». Η ίδια είπε ότι δεν περίμενε πως θα της απονεμόταν το βραβείο, αφού «στη Χιλή, όπως και σε πολλές χώρες, οι άνθρωποι δεν συγχωρούν την επιτυχία, εκτός εάν κάποιος είναι ποδοσφαιριστής»...