ύφεση

Η μη συμμόρφωση με τους φορολογικούς κανονισμούς στοίχισε στη Βρετανία 32 δισ. λίρες (περίπου 40 δισ. ευρώ) για το οικονομικό έτος 2010-11, από 31 δισ. λίρες ένα χρόνο νωρίτερα. Η φοροαποφυγή έχει αναδειχθεί σε μείζον ζήτημα (και) για τη Βρετανία, εν μέσω σκληρής λιτότητας. Αν και η αρμόδια υπηρεσία λέει ότι η απόκλιση από τους στόχους έχει μειωθεί σήμερα, τα στοιχεία αυτά αμφισβητούνται, με τους ειδικούς να τονίζουν ότι «οι ενδείξεις σε όλο τον κόσμο είναι ότι λόγω της ύφεσης, η υστέρηση εσόδων αυξάνεται ραγδαία». Εντωμεταξύ καταγγελίες για φοροαποφυγή μεγάλης εταιρείας εξόργισε πολλούς βουλευτές που ζητούν να ερευνηθεί η υπόθεση.

Τον κίνδυνο καταστροφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης αν συνεχιστεί «ο εφιάλτης της κρίσης του ευρώ» αλλά και τις επιλογές της Γερμανίας για την επίλυση της κρίσης –είτε να αποδεχτεί να γίνει ο «καλός ηγεμόνας της ευρωζώνης είτε να φύγει από το ευρώ»– επισήμανε ο μεγαλοεπενδυτής Τζορτζ Σόρος. Η κρίση, τόνισε μιλώντας σε εκδήλωση, «έχει τεράστια επίδραση στην κατάσταση των πραγμάτων και σπρώχνει την ΕΕ σε ύφεση διαρκείας».

Μήνυμα σε χώρες της Ευρωζώνης να επιδείξουν ελαστικότητα στην πολιτική λιτότητας που εφαρμόζουν, εάν επιδεινωθεί περαιτέρω η σημερινή οικονομική ύφεση, έστειλε από τη σύνοδο του ΔΝΤ στο Τόκιο ο Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Όλι Ρεν. «Τη στιγμή που φαίνεται ότι αποδυναμώνεται εκ νέου η παγκόσμια οικονομία, οι χώρες μέλη της ΕΕ που έχουν το περιθώριο δημοσιονομικών ελιγμών, πρέπει να είναι έτοιμες να επανεξετάσουν τον ρυθμό της (δημοσιονομικής) εξυγίανσης εάν οι μακρο-οικονομικές συνθήκες επιδεινωθούν περαιτέρω» τόνισε.

Δεν υπάρχει πολιτική αντίσταση εντός της Ευρωζώνης για πιθανό αίτημα βοήθειας από την Ισπανία ούτε και πίεση «με τη μία έννοια ή με την άλλη» υποστηρίξε ο Ισπανός υπουργός Οικονομικών Λουίς ντε Γκίντος, επαναλαμβάνοντας πως η Μαδρίτη εξετάζει προσεκτικά τις επόμενες κινήσεις της. O Ισπανός υπουργός άνοιξε επίσης παράθυρο για (νέα) αλλαγή των δημοσιονομικών στόχων της Μαδρίτης αν η ύφεση αποδειχθεί βαθύτερη.

Στο 7,1% ανήλθε τελικά η ύφεση στην ελληνική οικονομία το 2011 αντί της αρχικής εκτίμησης για μείωση του ΑΕΠ κατά 6,9%. Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), σύμφωνα με τα οποία το ΑΕΠ μειώθηκε περαιτέρω πέρυσι (πραγματικές τιμές) σε 206,4 δισ. ευρώ, από 222,2 δισ. ευρώ το 2010. Υψηλότερη ήταν η ύφεση και το 2010, καθώς το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 4,9% έναντι της προγούμενης εκτίμησης για 3,5%.

Λιγότερο από μία ώρα διήρκεσε η νέα συνάντηση του υπουργού Οικονομικών Γ.Στουρνάρα με τους επικεφαλής του κλιμακίου της τρόικας, καθώς συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις για το πακέτο των νέων επώδυνων μέτρων, με τη διαφορά ανάμεσα στις δύο πλευρές να διαμορφώνεται στα 2 δισ. ευρώ περίπου. Το νέο ραντεβού ορίστηκε για το πρωί της Παρασκευής.

Σκληρή προσπάθεια για να γεφυρωθεί το χάσμα των περίπου 2 δισ. ευρώ με την τρόικα έως το Eurogroup της Δευτέρας καταβάλει η κυβέρνηση. Τις πλευρές χωρίζουν οι διαφορετικές εκτιμήσεις για τα επίπεδα ύφεσης του 2013 και τα διαφορετικά μακροοικονομικά σενάρια. Το υπουργείο Οικονομικών τοποθετεί την ύφεση το 2013 στο 3,8% και βάσει αυτής της πρόβλεψης δίνει στοιχεία για τις εισπράξεις από φόρους. Ωστόσο, η τρόικα δεν συμμερίζεται τις εκτιμήσεις αυτές, τοποθετώντας την ύφεση στο 5% και ζητούν πρόσθετες περικοπές δαπανών. Την Πέμπτη το απόγευμα, ο Γ.Στουρνάρας θα έχει και νέα συνάντηση με τους εκπροσώπους των δανειστών. 

Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ της Ελλάδας για το 2012 εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο -6,1%, σύμφωνα με τις βραχυπρόθεσμες προβλέψεις του ΚΕΠΕ, ενώ ευνοϊκότερη εκτιμάται η πορεία του ΑΕΠ για το 2013 με τον αντίστοιχο εκτιμώμενο ρυθμό μεταβολής να ανέρχεται στο -3,5%. Επισημαίνεται ότι οι εν λόγω εκτιμήσεις δεν ενσωματώνουν τις επιπτώσεις των νέων μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής.

Στη διαπίστωση ότι οι οικονομικές συνθήκες στην Ελλάδα έχουν επιδεινωθεί πολύ περισσότερο από ότι προέβλεπε το Μνημόνιο προχωρεί το Διεθνές Χρηματοοικονομικό Ινστιτούτο (IIF) σε έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα. Το Διεθνές Χρηματοοικονομικό Ινστιτούτο αναφέρεται στην αβεβαιότητα που περιβάλλει τις αλλαγές στο υφιστάμενο οικονομικό πρόγραμμα της Ελλάδας και εστιάζει στην προσπάθεια της κυβέρνησης να διαπραγματευτεί τη χρονική επέκταση του οικονομικού προγράμματος, αλλά και να εφαρμόσει εγκαίρως τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και τις νομοθετικές αλλαγές.

Η Ελλάδα παραμένει μία από τις ακριβότερες χώρες της Ευρώπης, παρά την οικονομική ύφεση που σαρώνει την οικονομία, αναγνωρίζει και το υπουργείο Ανάπτυξης, προσθέτοντας ότι η κατάσταση στο επίπεδο των τιμών είναι πολύ χειρότερη από την αναμενόμενη. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η Ελλάδα είναι η ακριβότερη χώρα στο γάλα, το τυρί, τα αυγά, ενώ το ελληνικό λάδι είναι ακριβότερο σε σχέση με χώρες που δεν παράγουν λάδι. 

Μέτρα ύψους 7,8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 7,3 δισ. ευρώ θα αφορούν περικοπές στις δαπάνες, περιλαμβάνει για το 2013 το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή. Στο κείμενο γίνεται αναφορά στην αύξηση του γενικού ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης κατά 2 έτη στα 67, ενώ μεγάλο είναι το «ψαλίδι» σε συντάξεις, μισθούς και επιδόματα. Και όλα αυτά σε μία οικονομία που θα διανύσει το έτος συνεχόμενο έτος ύφεσης (3,5%) και με την ανεργία να ανέρχεται στο 24,7%.

Συρρίκνωση συνέχισε να καταγράφει ο ελληνικός μεταποιητικός κλάδος το Σεπτέμβριο, καθώς η πτώση των παραγγελιών οδήγησε σε νέα μείωση της παραγωγής, σύμφωνα με τα στοιχεία μηνιαίας έρευνας της Markit που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα. Ο σχετικός δείκτης βρίσκεται για διάστημα μεγαλύτερο των τριών ετών κάτω από τις 50 μονάδες, που διαχωρίζουν τη συρρίκνωση από την επέκταση.

Το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2013 παρουσιάζει η κυβέρνηση τη Δευτέρα. Σε αυτό θα περιλαμβάνονται περαιτέρω περικοπές δαπανών, κυρίως από τις νέες μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, το προσχέδιο προϋπολογισμού θα προβλέπει πως οι δαπάνες θα διαμορφωθούν το 2013 κοντά στα 62,5 δισ. ευρώ, έναντι 70 δισ. ευρώ το 2012. Τα έσοδα θα τοποθετούνται κοντά στα 56,5 δισ. ευρώ, δηλαδή στα εφετινά επίπεδα. Η ύφεση θα εκτιμάται στο 3,5% του ΑΕΠ. Το προσχέδιο του προϋπολογισμού θα παραδοθεί από τον υπουργό Οικονομικών Γ.Στουρνάρα στο προεδρείο της Βουλής νωρίς το απόγευμα της Δευτέρας.

«Η οικονομική κρίση έχει γίνει πλέον κοινωνική και ανθρωπιστική. Οι θυσίες έχουν ένα όριο και είμαστε πλέον στο όριο αυτό» είπε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Δραγασάκης από το βήμα του οικονομικού συνεδρίου Capital Vision, παραπέμποντας σε πρόσφατη μελέτη που αναφέρει ότι το 17% του πληθυσμού ζει σε νοικοκυριά, στα οποία δεν εργάζεται κανείς.

Παρά την μεγαλύτερη του αναμενόμενου ύφεση, όχι μόνο είναι πολύ πιθανό το αποτέλεσμα να είναι καλύτερο από τις προβλέψεις, όσον αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2012, αλλά και να διαμορφωθεί τελικά πρωτογενές πλεόνασμα, ήδη από εφέτος, εκτιμούν οι αναλυτές της Alpha Bank. Η επιμήκυνση (σ.σ. του Μνημονίου), εάν συμφωνηθεί, θα ασκήσει ευνοϊκή επίδραση στην ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα του χρέους, επισημαίνουν ακόμη.

Ο οίκος αξιολόγησης Moody's ανακοίνωσε ότι διατηρεί αρνητική την προοπτική των ελληνικών ομολόγων με ενέχυρο στεγαστικά δάνεια (RMBS, Residential Mortgage - Backed Securities), καθώς εκτιμά ότι θα συνεχιστεί η μείωση των μισθών και η αύξηση της ανεργίας, που θα επιδεινώσουν περαιτέρω την οικονομική θέση των νοικοκυριών και θα αυξήσουν το ύψος των ληξιπρόθεσμων
οφειλών για στεγαστικά δάνεια. Ο Moody's αναμένει ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα μειωθεί φέτος κατά 7% και ότι η ανεργία θα αυξηθεί στο 22,8% από 17,7% το 2011.

Σε αναθεώρηση των προβλέψεων της για την πορεία της οικονομίας της Ευρωζώνης, προχώρησε η Standard & Poor's, εκτιμώντας πλέον ότι η επιστροφή στην ανάπτυξη θα γίνει το 2014, καθώς εφέτος η ύφεση θα διαμορφωθεί στο 0,8%, ενώ το 2013 το ΑΕΠ θα παραμείνει στάσιμο. Σε ό,τι αφορά ειδικότερα την Ισπανία, βλέπει επιδείνωση της ύφεσης το 2013, καθώς προβλέπει συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 1,4% έναντι 0,6% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη.

Αναλυτική ενημέρωση για τις «δυσκολίες αλλά και τις δυνατότητες που έχουμε μέσα από το νέο πρόγραμμα» έλαβαν οι εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ από τον Γιάννη Στουρνάρα, όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών. Οι Γ.Δραγασάκης και Ευ.Τσακαλώτος επισήμαναν στον υπουργό ότι η συνέχιση της ίδιας πολιτικής εγκυμονεί νέους και μεγαλύτερους κινδύνους για την ελληνική κοινωνία, καθώς οδηγεί στη χρονική παράταση και στο βάθεμα της ύφεσης.

Στον κίνδυνο μείωσης των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων προς τη χώρα μας κατά την επόμενη προγραμματική περίοδο (2014-2020), εφόσον εφαρμοστούν οι ισχύοντες κανόνες και ληφθεί ως βάση υπολογισμού το ΑΕΠ της περιόδου 2007-2009, αναφέρθηκε την Παρασκευή ο υπουργός Ανάπτυξης, Κωστής Χατζηδάκης, σε ομιλία του προς τους πρέσβεις των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Φως στο τέλος του -τελικά, μακρύτερου- τούνελ της ιταλικής ύφεσης διαβεβαίωσε τους Ιταλούς ότι βλέπει ο Μάριο Μόντι, ανακοινώνοντας τις αναθεωρημένες εκτιμήσεις της κυβέρνησης για ύφεση και το 2013 πριν την επιστροφή σε θετικά πρόσημα. «Εάν δεν είχαμε ακολουθήσει την πορεία των μεταρρυθμίσεων, τα πράγματα και η διαπραγματευτική μας θέση στην Ευρώπη θα ήταν χειρότερα» σημείωσε ο Ιταλός πρωθυπουργός.

Στα 49 δισ. ευρώ έφτασαν οι θυσίες των πολιτών από το 2010 έως σήμερα, όπως ανέφερε ο αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ Χρ.Σταϊκούρας, και αυτό χωρίς το νέο πακέτο ύψους 11,9 δισ. ευρώ που «ψήνεται». Παρουσιάζοντας τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού μίλησε για ελπιδοφόρα μηνύματα που επιτρέπουν «συγκρατημένη αισιοδοξία». Πάντως παραδέχθηκε ότι το πρωτογενές έλλειμμα θα φέτος είναι υψηλότερο των προβλέψεων, εκτιμώντας όμως ότι οι εταίροι θα δείξουν κατανόηση. Ωστόσο με την ύφεση το 2012 να εκτοξεύεται πάλι στο 7% είναι δύσκολο να αποφευχθούν νέα μέτρα...

Η επιδημία αιμορραγικού πυρετού Έμπολα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό όχι μόνο δεν βρίσκεται σε ύφεση, όπως είχε αναφερθεί πριν από μερικές μέρες, αλλά αντίθετα επιδεινώνεται με τον απολογισμό να έχει διπλασιαστεί στους 31 νεκρούς σε διάστημα μιας εβδομάδας.

Το ΔΝΤ προειδοποιεί την Πορτογαλία να μην υιοθετεί υπερβολικά μέτρα λιτότητας, αλλά να προβεί σε μεταρρυθμίσεις, για βελτίωση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας. Αν γίνονται μόνον περικοπές, «η οικονομία δεν θα επιβιώσει», δήλωσε ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας του ΔΝΤ, κάτι άλλωστε που αποδεικνύεται μέρα με τη μέρα στην Ελλάδα. Άλλωστε αυτός, δηλαδή η αποφυγή «υπερβολικής έντασης» στην οικονομία ήταν, όπως εξήγησε, και ο κύριος λόγο για την επιμήκυνση που δόθηκε στη Λισαβόνα, που ήδη πλήττεται από βαθιά ύφεση και ανεργία 15%.

Η οικονομική ανάπτυξη στην Ευρωζώνη αναμένεται να παραμείνει αδύναμη, ενώ η εμπιστοσύνη πλήττεται από την αβεβαιότητα που επικρατεί, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο τελευταίο μηνιαίο δελτίο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη. «Κοιτάζοντας πιο μακριά, προβλέπουμε ανάκαμψη της οικονομίας, αλλά μόνο σταδιακά», επισημαίνεται.

Μεγαλύτερη από τις αρχικές εκτιμήσεις ήταν τελικώς η μείωση του ιταλικού ΑΕΠ το δεύτερο τρίμηνο του έτους, καταδεικνύοντας ότι η τέταρτη από το 2001 ύφεση της ιταλικής οικονομίας βαθαίνει.