μεθάνιο

Τα μεθανογόνα, μια ομάδα πανάρχαιων μικροοργανισμών που ζουν σήμερα σε βάλτους και άλλα ασυνήθιστα περιβάλλοντα, επιζούν σε συνθήκες ψύχους και χαμηλής πίεσης, ένδειξη ότι παρόμοια μικρόβια θα μπορούσαν να κρύβονται στο υπέδαφος του Άρη και να παράγουν το μεθάνιο που ανιχνεύεται στην ατμόσφαιρα του πλανήτη.

Μια άκρως ενδιαφέρουσα ανακάλυψη έκανε το Curiosity στον Αρη. Ο ρομποτικός εξερευνητής εντόπισε σε δείγματα πετρώματος οργανική ύλη αλλά και μεθάνιο στην ατμόσφαιρα του Κόκκινου Πλανήτη. Τόσο η οργανική ύλη όσο και το μεθάνιο συνδέονται άμεσα με την παρουσία ζωής και οι επιστήμονες προσπαθούν τώρα να εξακριβώσουν αν τα ευρήματα του Curiosity προέρχονται από κάποιες μορφές ζωής ή αν είναι προϊόντα γεωχημικών διεργασιών στον πλανήτη.

Σύννεφα αέριου μεθανίου κινούνται πάνω από τη Θάλασσα της Λίγειας, μια από τις μεγαλύτερες θάλασσες υδρογονανθράκων στον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου. Το εξωγήινο καιρικό φαινόμενο καταγράφηκε κατά το τελευταίο πέρασμα της αποστολής Cassini.

Η πιθανότερη εξήγηση για το γιγάντιο κρατήρα που ανακαλύφθηκε τον περασμένο μήνα στη Σιβηρία είναι ότι σχηματίστηκε από την απότομη διαρροή μεθανίου, το οποίο παρέμενε μέχρι σήμερα παγιδευμένο στο υπέδαφος.

Μια δεκαετία έχει περάσει από τότε που ο πρώτος ρομποτικός επισκέπτης από τη Γη έπεσε στην αγκαλιά του Κρόνου. Στις 30 Ιουνίου, το Cassini γιορτάζει δέκα χρόνια ανακαλύψεων, από τις λίμνες μεθανίου του Τιτάνα μέχρι τους πίδακες του Εγκέλαδου, ένα πιθανό λίκνο ζωής.

Το μεθάνιο που είχαν «εκπέμψει» 90 αγελάδες ευθύνεται, σύμφωνα με την Πυροσβεστική, για την φωτιά που ξέσπασε σε μονάδα γαλακτοκομικών στο Ράσντορφ της γερμανικής Έσσης. Το συσωρευμένο αέριο αναφλέγη από σπίθα μηχανήματος, εκτιμάται.

Το διαστημικό σκάφος Cassini εξερευνά από το 2004 τον Κρόνο και τα δεκάδες φεγγάρια του. Μια από τις πιο εντυπωσιακές ανακαλύψεις του ήταν η ύπαρξη λιμνών και θαλασσών υδρογονανθράκων στον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, τον Τιτάνα. Οι τελευταίες παρατηρήσεις που έκανε το Cassini στον Τιτάνα αποκαλύπτουν ότι οι ποσότητες του υγρού μεθανίου στον Τιτάνα είναι κολοσσιαίες.

Δύο δυσοίωνες εξελίξεις για την πορεία της κλιματικής αλλαγής: Πρώτον, η διαρροή μεθανίου από το βυθό της θάλασσας έξω από την Αρκτική είναι διπλάσιες σε σχέση με προηγούμενες εκτιμήσεις. Και δεύτερον, οι εκπομπές μεθανίου στις ΗΠΑ είναι 50% υψηλότερες από ότι πίστευαν οι αρμόδιες αρχές. Τα αποτελέσματα των δύο νέων μελετών είναι ανησυχητικά, δεδομένου ότι το μεθάνιο είναι τουλάχιστον 21 φορές πιο δραστικό από το διοξείδιο του άνθρακα ως αέριο του θερμοκηπίου.

Οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα και μεθανίου στην ατμόσφαιρα συνέχισαν να αυξάνονται το 2012 και βρίσκονται πλέον σε επίπεδα που δεν έχει δει ο πλανήτης εδώ και αρκετά εκατομμύρια χρόνια, ανακοίνωσε την Τετάρτη ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας του ΟΗΕ.

Χάρη στον ερχομό του καλοκαιριού στο βόρειο ημισφαίριο του Τιτάνα, του μεγαλύτερου δορυφόρου του Κρόνου, η αποστολή Cassini της NASA κατάφερε να απαθανατίσει τις λίμνες παγωμένου φυσικού αερίου που συγκεντρώνονται στο βόρειο πόλο του φεγγαριού.

Απογοήτευση έχουν προκαλέσει στην επιστημονική κοινότητα τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα της αναζήτησης μεθανίου στον Άρη από το Curiosity. Ο ρομποτικός εξερευνητής δεν έχει καταφέρει να εντοπίσει μέχρι στιγμής την παρουσία του μεθανίου η παρουσία του οποίου συνδέεται με την παρουσία της ζωής έστω και σε μικροβιακό επίπεδο.

Δύο περιοχές του μεγαλύτερου δορυφόρου του Κρόνου έχουν αλλάξει τα τελευταία χρόνια, ένδειξη ότι πράγματι φιλοξενούν ηφαίστεια από τα οποία αναβλύζει μεθάνιο, δείχνουν οι παρατηρήσεις της αποστολής Cassini. «Τα αποτελέσματα της μελέτης μας έχουν σημασία όσον αφορά το ενδεχόμενο να φιλοξενεί ζωή ο Τιτάνας», λέει η Ανεζίνα Σολωμονίδου, γεωλόγος του Αστεροσκοπείου του Παρισιού και του Καποδιστρειακού Πανεπιστημίου.

Αμερικανοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι μπορούν να «μυρίσουν» την παχυσαρκία στην αναπνοή, σύμφωνα με στοιχεία που θα δημοσιευθούν στο επιστημονικό έντυπο Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism.

Η μεγαλύτερη μαζική εξαφάνιση των ειδών που είναι γνωστή ως σήμερα σημειώθηκε πριν από 251 εκατομμύρια χρόνια, στο τέλος της Περμίου. Αν και υπολογίζεται ότι εξολόθρευσε το 90% ή και 95% των ειδών που ζούσαν τότε στη Γη, τα αίτια της δεν έχουν εξακριβωθεί. Τώρα μια νέα μελέτη υποστηρίζει ότι πίσω της βρισκόταν ένα ταπεινό μικρόβιο, το οποίο παράγει ακόμα και σήμερα μεγάλες ποσότητες μεθανίου. Άλλοι ειδικοί, πάντως, δεν δείχνουν να έχουν πειστεί.

Οι συγκεντρώσεις των σημαντικότερων αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου -διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο και μονοξείδιο του αζώτου- εκτινάχθηκαν σε νέο ρεκόρ το 2011, ανακοίνωσε την Τρίτη ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας (WMO) του ΟΗΕ.

Ήδη από την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η ανθρωπότητα παρήγαγε κάθε χρόνο δισεκατομμύρια τόνους αερίων του θερμοκηπίου κάθε χρόνο, αποκαλύπτουν αναλύσεις σε δείγματα πάγου από τη Γροιλανδία. Εδώ και περισσότερα από 2.000 χρόνια, αναφέρουν οι ερευνητές στο περιοδικό Nature, οι εκπομπές μεθανίου αυξάνονται ακολουθώντας την επέκταση των ανθρώπινων πληθυσμών και της γεωργίας.

Έχοντας διανύσει τα πρώτα 109 μέτρα προς τον πρώτο του προορισμό, το τροχοφόρο ρομπότ Curiosity της NASA άρχισε τη χημική ανάλυση της ατμόσφαιρας του Άρη, σε μια προσπάθεια να διαπιστώσει αν το μεθάνιο του πλανήτη έχει βιολογική ή γεωλογική προέλευση.

Μικρόβια τα οποία σιγοτρώνε τα υπολείμματα των δασών που ενδεχομένως κάλυπταν κάποτε την Ανταρκτική παράγουν δισεκατομμύρια τόνους μεθανίου, το οποίο θα μπορούσε να επιδεινώσει σημαντικά την κλιματική αλλαγή, προειδοποιεί νέα μελέτη στο περιοδικό Nature.

Η αποστολή Cassini της ΝASA, η οποία μελετά το σύστημα του Κρόνου εδώ και οκτώ χρόνια, ανακάλυψε ακόμα μια λίμνη στον Τιτάνα, το μεγαλύτερο και πιο παράξενο από τα φεγγάρια του πλανήτη. Πλούσια σε υγρό μεθάνιο, είναι η μεγαλύτερη εξωγήινη λίμνη ως σήμερα, με έκταση σημαντικά μεγαλύτερη από της Λέσβου.

Οι πλανητολόγοι αναθάρρησαν πριν από εννέα χρόνια, όταν ανίχνευσαν μεθάνιο στην ατμόσφαιρα του Άρη. Μήπως αυτό το οργανικό αέριο προέρχεται από εξωγήινα μικρόβια; Δυστυχώς όχι, απαντά τώρα διεθνής ερευνητική ομάδα, η οποία διαπιστώνει ότι το μεθάνιο προέρχεται από μετεωρίτες εκτεθειμένους στην ηλιακή ακτινοβολία.

Σήμερα είναι οι καμινάδες και οι εξατμίσεις των αυτοκινήτων, κάποτε ήταν τα οπίσθια των δεινόσαυρων: μελέτη στην έγκριτη επιθεώρηση Current Biology εκτιμά ότι ο προϊστορικός καύσωνας του Μεσοζωικού Αιώνα οφειλόταν ως ένα βαθμό στα αέρια που απελευθέρωναν τα γιγάντια σαυρόποδα.

Στους πόλους του μεγαλύτερου φεγγαριού του Κρόνου, τα καλοκαίρια φέρνουν μουσώνες με καταρρακτώδεις βροχές. Όχι όμως βροχές νερού, αλλά βροχές υγρού μεθανίου που πλημμυρίζουν εκτάσεις μεγαλύτερες από την Ελλάδα.

Νέα δεδομένα από την αποστολή Cassini της NASA, η οποία μελετά το σύστημα του Κρόνου από το 2004, αποκαλύπτουν ότι στην ατμόσφαιρα του Τιτάνα, του μεγαλύτερου από τους δορυφόρους του πλανήτη, είναι αισθητή η εναλλαγή των εποχών. Οι ερευνητές μπόρεσαν μάλιστα να υπολογίσουν τη διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στη μέρα και τη νύχτα του μυστηριώδους φεγγαριού.

Η Πόλη του Μεξικού γιορτάζει το κλείσιμο της χωματερής Μπόρντο Πονιέντε, η οποία σύμφωνα με τους υπεύθυνους ήταν «ο μεγαλύτερος ανοιχτός χώρος απόθεσης αποβλήτων του κόσμου». Στο εξής, το μεθάνιο της χωματερής θα αξιοποιείται και μεγάλο μέρος των σκουπιδιών θα ανακυκλώνεται ή θα κομποστοποιείται σε νέες μονάδες, στις οποίες ενδέχεται να προσληφθούν και εκατοντάδες ρακοσυλλέκτες.

Εκατοντάδες ρωγμές στο βυθό, από τις οποίες αναβλύζουν τεράστιες ποσότητες μεθανίου, ανακαλύφθηκαν από ρωσική αποστολή στα νερά έξω από την Ανατολική Σιβηρία. Οι ερευνητές δηλώνουν έκπληκτοι και ανήσυχοι, δεδομένου ότι το μεθάνιο είναι 20 φορές πιο δραστικό από το διοξείδιο του άνθρακα ως αέριο του θερμοκηπίου.